Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, το 2011 στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1,3 εκατομμύρια τροχαία ατυχήματα προκάλεσαν 43.000 θανάτους και 1,7 εκατομμύρια τραυματισμούς, καθιστώντας τα οδικά ατυχήματα ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας.
Η Ελλάδα, παρά τη συνεχή μείωση τόσο του αριθμού των οδικών ατυχημάτων όσο και του αριθμού των νεκρών και τραυματιών σε οδικά ατυχήματα, καταλαμβάνει σταθερά μία από τις 2-3 χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη. Οι πιο κρίσιμοι παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση των οδικών ατυχημάτων και ειδικά των σοβαρών ατυχημάτων στην Ελλάδα, είναι:
-η οδήγηση με υψηλές ταχύτητες
-τα υψηλά ποσοστά κυκλοφορίας μοτοσικλετιστών
-τα χαμηλά ποσοστά χρήσης ζώνης και κράνους
-η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ
-η επιθετική οδήγηση.
Όσον αφορά στο Νομό Μεσσηνίας, όπως φαίνεται στο διάγραμμα, παρατηρείται μια ακανόνιστη πορεία στον αριθμό των οδικών ατυχημάτων την τελευταία δεκαετία, γεγονός που υποδεικνύει ότι το πρόβλημα της οδικής ασφάλειας δεν αντιμετωπίζεται σωστά ούτε από τους χρήστες της οδού αλλά ούτε και από τις αρμόδιες αρχές.
Ωστόσο, ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι η επίδοση Οδικής Ασφάλειας του νομού για το έτος 2011 (τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στατιστικά στοιχεία). Συγκεκριμένα, ο αριθμός των οδικών ατυχημάτων στη Μεσσηνία παρουσιάζει τη χαμηλότερη τιμή της τελευταίας δεκαετίας με 139 οδικά ατυχήματα, παρουσιάζοντας σημαντική πτώση 24% συγκριτικά με τον αριθμό των οδικών ατυχημάτων που συνέβησαν 2010. Εξίσου σημαντική πτώση, 29%, παρατηρείται στον αριθμό των νεκρών (από 38 το 2010 σε 27 το 2011) και 21% στον αριθμό των τραυματιών (από 225 το 2010 σε 177 το 2011), καθιστώντας το 2011 την ασφαλέστερη χρονιά της δεκαετίας (Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή).
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και επιμέρους παράμετροι των οδικών ατυχημάτων που συνέβησαν στο Νομό Μεσσηνίας το 2011. Συγκεκριμένα, το 1/3 των ατυχημάτων έλαβαν χώρα τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο), γεγονός που εξηγείται σε μεγάλο βαθμό από το μεγάλο αριθμό των επισκεπτών το καλοκαίρι και το συνεπαγόμενα υψηλό φόρτο οχημάτων στο νομό. Επιπρόσθετα, μακράν πιο επικίνδυνη μέρα αποδεικνύεται ότι είναι η Παρασκευή, καθώς συνέβη το 26% των ατυχημάτων του έτους, δεδομένο που επιβάλλει τη λήψη αυστηρότερων μέτρων και την εντατικοποίηση της αστυνόμευσης τη συγκεκριμένη μέρα.
Αναφορικά με τον τύπο των ατυχημάτων, περισσότερα από τα μισά οδικά ατυχήματα (55%) οφείλονται σε πλαγιομετωπική σύγκρουση οχημάτων και εκτροπή οχήματος από την οδό, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το αυξημένο ποσοστό παράσυρσης πεζού (14%), γεγονός που αποδεικνύει την έλλειψη παιδείας από τους διαφορετικούς χρήστες της οδού (οδηγούς – πεζούς).
Αναφορικά με τη γεωγραφική κατανομή των ατυχημάτων στο νομό, το 29% των οδικών ατυχημάτων έλαβε χώρα στο Δήμο Καλαμάτας και το 19% στο Δήμο Μεσσήνης. Ακολουθούν με σειρά περισσότερων ατυχημάτων οι Δήμοι Λεύκτρου, Πύλου, Γαργαλιάνων και Κυπαρισσίας, με μονοψήφιους ωστόσο αριθμούς ατυχημάτων.
Η σημαντική βελτίωση του επιπέδου Οδικής Ασφάλειας το 2011 στο νομό, όχι μόνο δεν πρέπει να εφησυχάσει του αρμόδιους φορείς, αλλά πρέπει να δώσει επιπλέον κίνητρα για την όσο πιο άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Αποτελεσματικότερη δράση για τη μείωση των ατυχημάτων αποτελεί η εντατικοποίηση της αστυνόμευσης για την οδική ασφάλεια από την Τροχαία, με έμφαση στις περισσότερο επικίνδυνες παραβάσεις συμπεριφοράς, όπως η ταχύτητα, η χρήση ζώνης και κράνους και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή με χρήση κινητού τηλεφώνου.
Παράλληλα, είναι υποχρέωση κάθε Δημοτικής Αρχής ένας σχεδιασμός οδικής υποδομής και κυκλοφορίας σε κάθε πόλη για την προστασία των ευάλωτων χρηστών της οδού (πεζοί, δικυκλιστές), προστατεύοντάς τους από τα λάθη τα δικά τους, αλλά και των άλλων χρηστών.
Τέλος, είναι επιβεβλημένο να αναπτυχθεί η οδηγική συμπεριφορά των οδηγών μέσα από διαφημιστικές καμπάνιες και άλλους τρόπους προβολής από την Τροχαία, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς (Δήμοι, Περιφέρεια, Σχολεία).
Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υιοθετήθηκε και από τη χώρα μας, είναι ο αριθμός των νεκρών στα οδικά ατυχήματα το έτος 2020 να είναι μειωμένος κατά 50% σε σχέση με το έτος 2010. Ο στόχος για το νομό δεν μπορεί να είναι άλλος από τη διαρκή μείωση του αριθμού των ατυχημάτων τα επόμενα χρόνια.
Του Παναγιώτη Παπαντωνίου
Πολιτικού Μηχανικού ΕΜΠ, MSc, υποψήφιου διδάκτορα ΕΜΠ
