Του Χάρη Χαραλαμπόπουλου
Τη διαχρονικότητα της κρίσης στην Ελλάδα, από την αρχαία εποχή έως σήμερα, κατέδειξε με τη χθεσινή της ομιλία στο Δημαρχείο Μεσσήνης η βυζαντινολόγος, ιστορικός και πρύτανης, Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, σηματοδοτώντας με αυτή την έναρξη του 2ου Διεθνούς Μαθητικού Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος.
Η κα Αρβελέρ είπε πως ακόμη κι αν αντιστραφεί ο τίτλος της ομιλίας της («Αρχαία Ελλάδα και σύγχρονη κρίση»), δε θα υπάρχει διαφορά. Ανέφερε δε, πως στην αρχαία Ελλάδα η λέξη κρίση αφορούσε μόνο ασθένεια με άσχημη κατάληξη ή θεραπεία, αλλά χωρίς μεγάλη διάρκεια, ενώ σήμερα η κρίση είναι διαρκείας και, κατά συνέπεια, «είναι κρίσιμη η εποχή», την οποία δε ζει ο καθένας ατομικά, αλλά όλοι μαζί.
Όπως εξήγησε, μόνη αρετή στην αρχαιότητα ήταν ο άνθρωπος και το μέτρο και πρόσθεσε πως το άμετρο οδήγησε στη σημερινή κρίση. Χαρακτήρισε βλακώδες το «όλοι μαζί τα φάγαμε», σημειώνοντας πως το σωστό είναι πως «όλοι μαζί τα κάναμε», αφού, όπως είπε, «ο καθένας έχει την ευθύνη των πραγμάτων του».
Στην αρχαία Αθήνα, συνέχισε, δύο ήταν τα προβλήματα: το συνοικείν (να ζεις με κάποιον που δεν είναι σαν εσένα) και το συνανήκειν (να είσαι στην ίδια τάξη με κάποιον άλλον). Και ενώ για το συνοικείν είχε δοθεί λύση με τον ορισμό του μέτοικου (κάτοικος χωρίς πολιτικά δικαιώματα), προκειμένου να υπάρχει συνύπαρξη με τους ιθαγενείς, στο συνανήκειν βρισκόταν το μεγάλο πρόβλημα, καθώς ανέκαθεν η Ελλάδα ήταν το χωνευτήρι πληθυσμών και πολιτισμών.
Ανέφερε, επίσης, πως κάθε φορά που η δημοκρατία απειλείτο από έναν τύραννο, υπήρχε αστάθεια και ανασφάλεια στην πολιτική ζωή του τόπου κι έφερε ως παράδειγμα τη μάχη του Μαραθώνα, λέγοντας πως ο τύραννος Ιππίας είχε προσκαλέσει τους Πέρσες στην Ελλάδα, προκειμένου να ξαναπάρει την εξουσία που του είχαν αφαιρέσει οι δημοκράτες, ξενίζοντας με τα λεγόμενά της το πολυπληθές ακροατήριο.
Όμως, δεν ήταν αυτή η μόνη της αναφορά που ξένισε. Είχε προηγηθεί η εξής, ότι δεν μπορούμε να επικαλούμαστε τους αρχαίους ημών προγόνους, αφού έχει αλλοιωθεί το DNA μας μετά από τόσα χρόνια τουρκικής σκλαβιάς, αλλά και μία αποστροφή του λόγου της, «εμείς οι Γάλλοι».
φωτογραφίες: Στασινός Μουτσούλας
