Της Μαρίας Νίκα
Φωτο: Στασινός Μουτσούλας
«Πώς να δούμε τα πράγματα; Όπως τα βλέπει όλος ο κόσμος. Γιατί εμείς να αποτελούμε εξαίρεση;» μας λέει ο παραγωγός Δημήτρης Πουλόπουλος, όταν τον πλησιάζουμε και τον ρωτάμε για την κίνηση σε σχέση με την κρίση, χθες το πρωί στην Κεντρική Αγορά της Καλαμάτας. «Ρισκάρουμε και συνήθως βγαίνουμε χαμένοι, γιατί ρίχνουμε χρήματα και άμα ο κόσμος δεν έχει διάθεση να ψωνίσει…».
Δημήτρης Πουλόπουλος
«Δε θα σταυρώσουμε τα χέρια»
«Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ποιος έχει διάθεση να ψωνίσει; Ωστόσο, κάτι γίνεται. Γιατί έχουμε πράγματα οικονομικά. Δηλαδή με 10 ευρώ μπορείς να γεμίσεις έναν ολόκληρο κήπο και να κόβεις… Άνθη, φιντανάκια, ντοματούλες, μελιτζάνες, ιταλικές ντομάτες, λίγο απ’ όλα. Ομορφιές… Τα πράγματα παραμένουν δύσκολα, αλλά ό,τι μπορούμε κάνουμε. Να πάμε πίσω; Όχι, πάμε μπροστά. Είναι λίγο ολισθηρό το οδόστρωμα, αλλά θα το παλέψουμε με νύχια και με δόντια. Δε θα σταυρώσουμε τα χέρια. Βλέπω νέους που θέλουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια και για “θεραπεία”. Είναι ωραία ασχολία ο κήπος. Σε βοηθάει ψυχικά. Αν το κάνεις για δουλειά βέβαια, είναι κάπως κουραστικό, γιατί εμείς δεν έχουμε ποτέ αργία. Και όταν παθαίνουμε ζημιά, δε μας αποζημιώνει κανείς. Τώρα θέλω να αλλάξω τα νάιλον και δεν έχω μετρητά. Όμως, τέτοια προβλήματα πάντα υπήρχαν».
Κώστας Κασκούτης
«Όποιος έχει ψωνίζει»
«Πώς να πάει η κίνηση; Ανάλογα με το χρήμα που έχει ο καθένας. Εμείς εδώ στη λαϊκή έχουμε ρίξει τις τιμές και βλέπω κόσμο περισσότερο. Αλλά και πάλι ο κόσμος αγοράζει περιορισμένα. Εκτιμάνε πάντως το ότι έχουμε καλά, ντόπια προϊόντα και οικονομικά. Όποιος έχει ψωνίζει, όποιος δεν έχει, δυσκολεύεται. Βλέπω όμως ότι οι καταναλωτές προσέχουν πλέον που δίνουν τα χρήματά τους. Για να αγοράσουν κάτι πρέπει να αξίζει».
Μιχάλης Μανώλης
«Τα προϊόντα πάμφθηνα, ο κόσμος δεν έχει χρήματα»
«Είναι τρομερά δύσκολη η κατάσταση αυτή τη στιγμή. Τα προϊόντα, όπως βλέπετε είναι πάμφθηνα, απλά ο κόσμος δεν έχει χρήματα να αγοράσει. Πέρυσι πουλάγαμε αγκινάρες 60 – 70 λεπτά. Τώρα έχουμε φτάσει στα 30 και πάλι δύσκολα. Και τα κοστολόγια αυξημένα. Η καλλιέργεια πανάκριβη. Λέμε, ό,τι μαζέψουμε, τουλάχιστον να βγάλουμε τα έξοδά μας. Εν τω μεταξύ, δεν τηρούνται οι κανόνες. Το 80% κινείται παράνομα, δεν είναι αγρότες. Υπάρχουν άλλοι που τα αγοράζουν και τα μεταπουλάνε, άλλοι που είναι συνταξιούχοι ή υπάλληλοι και πουλάνε παράλληλα στην αγορά. Είμαστε 5 πάγκοι με ταμειακή μηχανή και 200 χωρίς ταμειακή. Λέει ο άλλος, παίρνω 1.000 ευρώ το μήνα, έρχομαι εδώ για χαρτζιλίκι και ό,τι βγάλω. Εγώ, όμως, δε μπορώ να πω ό,τι βγάλω, γιατί ζω από αυτό το επάγγελμα. Γιατί, δεν είναι ο παππούς που παίρνει σύνταξη 300 ευρώ και έρχεται για να συμπληρώσει το εισόδημά του, υπάρχει και ο άλλος που μπορεί να είναι υπάλληλος, αλλά να πουλάει και στην αγορά. Αυτό για μας είναι αθέμιτος ανταγωνισμός».
Κωνσταντίνος Κορωνιός
«Δεν είναι εύκολο να γίνεις νέος αγρότης»
«Ένας νέος αγρότης, αν δε δουλεύει με συμβολαιακή γεωργία, όπως όλη η Ευρώπη, δε μπορεί να ζήσει. Δε βγαίνει με τη λογική “παράγω και όπου το δώσω”. Ειδικά αυτή την εποχή, είναι πολύ δύσκολο για έναν παραγωγό, ιδίως εάν είναι μικρός, να κάνει αυτή τη δουλειά, λόγω της κρίσης και επειδή ανεβοκατεβαίνουν οι τιμές σε πρώτες ύλες. Για να γίνει κάποιος αγρότης θέλει τεράστια κεφάλαια. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, που λέει η κυβέρνηση πηγαίνετε στην αγροτιά. Για γίνει ένας νέος αγρότης, θέλει τουλάχιστον 150.000 ευρώ. Θέλει πολλές γνώσεις, θέλει μηχανήματα, θέλει πολλά πράγματα για να μπορέσεις να τα βγάλεις πέρα. Τώρα, λέει, θα πληρώνουμε φόρους και για τα αγροτεμάχια. Άμα γίνει αυτό, να σηκωθούμε να φύγουμε».
Γιάννης Ζαμπάρας
«Ο κόσμος κάνει βόλτα»
«Λίγα πράγματα. Δεν έχει λεφτά ο κόσμος και δεν υπάρχει δουλειά. Πρώτα πιάναμε 150 – 200 ευρώ τζίρο, τώρα ούτε 50 – 60, με όλα τα ξενύχτια και την κούραση που περνάμε. Κόσμο έχει, αλλά κάνει βόλτα».
Παναγιώτης Μάλαμας
«Θα σταματήσω να παράγω και θα γίνω έμπορος»
«Είναι πάρα πολύ δύσκολα. Δηλαδή, για να καταλάβετε, όχι τα έξοδά μας δε βγάζουμε, ερχόμαστε ίσα για να πληρώνουμε πρόστιμα, ΦΠΑ, κ.λπ. Η κατάσταση είναι απελπιστική. Και αν περάσουν και τα μέτρα που λένε τώρα ότι θα βάλουν ΤΕΒΕ, δηλαδή θα πληρώνουμε για μια θέση 2Χ2 και 400 ευρώ στο ΤΕΒΕ, τελειώσαμε! Πλέον δε με συμφέρει να καλλιεργήσω ούτε κατά διάνοια. Θα γίνω έμπορος. Εγώ θέλω να ασχοληθώ με τη γη, σπουδάζω και γεωπόνος, αλλά εάν συνεχιστεί αυτό το πράγμα, δε θα μπορώ να παράγω. Θα προτιμήσω να αγοράζω και να μεταπουλάω. Και αυτό έχει αρχίσει να γίνεται. Λιγοστεύουν οι παραγωγοί. Σήμερα, σε κάποιες καλλιέργειες, οι άνθρωποι δε βγάζουν ούτε τα έξοδά τους».
Τρύφωνας Κούτρας
«Ο κόσμος ψάχνει το πιο φθηνό»
Ο Τρύφωνας Κούτρας δεν είναι παραγωγός, αλλά διατηρεί μανάβικο στην Κεντρική Αγορά. «Τα μαγαζιά δεν τα προτιμάει το καταναλωτικό κοινό. Είτε πάνε στα μεγάλα σούπερ μάρκετ είτε στους παραγωγούς, γιατί πιστεύουν ότι θα βρουν φθηνότερα. Τα δύο μαγαζιά που έχουμε μείνει στην αγορά δεν τα υποστηρίζει το καταναλωτικό κοινό. Παρότι φροντίζουμε να έχουμε τα καλύτερα πράγματα, ελεγχόμενα από ποιότητες κ.λπ. Δυστυχώς, δε μας προτιμάνε ούτε και οι συγγενείς μας. Τώρα με την κρίση έχει γίνει αυτό. Ψάχνει ο άλλος να βρει το φθηνότερο, τρώει ό,τι βρει μπροστά του και πάει και στα σούπερ μάρκετ».
Ζακ Τεριέ
«Καλά προϊόντα και καλοί άνθρωποι»
Χθες το πρωί, ανάμεσα στον κόσμο που ψώνιζε στην Κεντρική Αγορά της Καλαμάτας, συναντήσαμε και τον Ζακ Τεριέ, Γάλλο, ο οποίος ζει μόνιμα στο Δρακονέρι Μεσσηνίας. Βρισκόταν στην αγορά για ψώνια παρέα με τους Ελβετούς φίλους του, Λόρανς και Όλιβερ, που ήρθαν να τον επισκεφθούν.
«Είμαι από τη Γαλλία, αλλά μένω στο Δρακονέρι, κοντά στη Μεσσήνη» μας είπε. «Είμαι πολύ ευτυχής που ζω εδώ και έρχομαι στην Αγορά της Καλαμάτας για να ψωνίσω κάθε Σάββατο. Έχει πολύ καλά πράγματα και σε πολύ καλές τιμές. Ο ένας λόγος που έρχομαι είναι αυτός και ο άλλος για τους ανθρώπους. Οι παραγωγοί εδώ είναι τόσο καλοί. Έχω αρκετούς φίλους στην αγορά».
Όσο για τη φίλη του, Λόρανς, πρόσθεσε με ενθουσιασμό: «Η αγορά της Καλαμάτας είναι η πιο όμορφη που υπάρχει!».