«Χαλασοχώρηδες» ένα κείμενο του 1892 που παραμένει διαχρονικό έως και σήμερα
Το διήγημα “Χαλασοχώρηδες” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη ,που για πρώτη φορά μεταφέρεται στο θέατρο , θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το θεατρόφιλο κοινό της Καλαμάτας αύριο Παρασκευή 31 Μαϊου και το Σάββατο 1η Ιουνίου στο αμφιθέατρο της Φιλαρμονικής, στις 9.30 το βράδυ (τιμή 10 ευρώ)..
Το 1892 (ένα χρόνο πριν την πτώχευση του ‘93) δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Ακρόπολη» το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Οι Χαλασοχώρηδες».
Η ιστορία διαδραματίζεται στο νησί την τελευταία εβδομάδα βουλευτικών εκλογών.
Ο Παπαδιαμάντης σατιρίζει τα πολιτικά και εκλογικά ήθη της εποχής και προβάλλει τις παθογένειες του νέου ελληνικού κράτους. Παρουσιάζει με κωμικό τρόπο την αναστάτωση και τον εκφυλισμό της τοπικής κοινωνίας τις ημέρες των εκλογών.
Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Υπάρχουν απλώς άνθρωποι που συμμετέχουν σ’ ένα παιχνίδι ανταγωνισμού και επιβίωσης. Ψηφοφόροι και ψηφοθήρες έχουν μπροστά τους λίγες μέρες για να κερδίσουν όσα περισσότερα μπορούν…
Το “Θάρρος” συνάντησε σήμερα τρεις εκ των πρωταγωνιστών της παράστασης , τον Ελισσαίο Βλάχο , την Αγγελική Μαρίνου και τον Κώστα Παπακωνσταντίνου , οι οποίοι και μας μίλησαν για την διαχρονικότητα του διηγήματος του Παπαδιαμάντη και τους λόγους της επιτυχίας της παράστασης τους.
-Πώς αποφασίσατε να ανεβάσετε αυτή την παράσταση;
Ψάχναμε να ανεβάσουμε ένα έργο με το οποίο να μπορούμε «κάτι» να πούμε, «κάτι» να μοιραστούμε. Όταν έπεσαν στα χέρια μας οι «Χαλασοχώρηδες», δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι υπάρχει έργο του Παπαδιαμάντη το οποίο μιλά και σχολιάζει πολιτικά αλλά με κωμικό και καυστικό τρόπο. Ήμασταν, μάλιστα, όταν το πρωτοπαρουσιάσαμε (2 χρόνια πριν) σε προεκλογική περίοδο, οπότε δεν υπήρχε καλύτερη συγκυρία!
-Ένα κείμενο τόσο παλιό γίνεται να είναι επίκαιρο το 2013;
Ναι. Κατ’ αρχάς, στο πώς διενεργούνται οι εκλογές. Αν εξαιρέσεις κάποιες μικρές διαφορές, όπως σφαιρίδια αντί για ψηφοδέλτια, τα υπόλοιπα -και τα πιο βασικά – σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό παραμένουν ίδια. Οι προεκλογικές εκστρατείες, οι υποσχέσεις, τα ρουσφέτια, τα κεράσματα, οι απειλές κ.λπ. δεν έχουν αλλάξει. Ίσως μόνο να χρησιμοποιούνται πιο εξελιγμένα μέσα για όλα αυτά, αλλά η ουσία παραμένει ίδια.
Δεύτερον, στο πώς συμμετέχει όλη η κοινωνία σε αυτό το παιχνίδι. Ο Παπαδιαμάντης δεν ξεχωρίζει καλούς και κακούς. Ψηφοφόροι και ψηφοθήρες βρίσκονται «μέσα στο χορό» και χορεύουν όσο καλύτερα μπορούν! Όταν βλέπεις, λοιπόν, πόσο καλά θεμελιωμένη είναι αυτή η νοοτροπία, πόσο βαθιές είναι οι ρίζες της, τότε το κείμενο παύει να είναι παλιό.
-Ο Παπαδιαμάντης βγάζει γέλιο από την πολιτική. Τελικά, είναι η πολιτική μας για γέλια;
Ο Παπαδιαμάντης βγάζει γέλιο από την πολιτική, αλλά δεν παύει να είναι ένα γέλιο γλυκόπικρο. Όσο και αν πολλά από αυτά που γίνονται στο πολιτικό μας σκηνικό μπορούν να προκαλέσουν πολύ γέλιο, επειδή αφορούν ζητήματα που μας ενδιαφέρουν άμεσα και έχουν σοβαρή επίπτωση πάνω μας, το γέλιο δε μένει για πολύ ζωγραφισμένο στα στόματά μας.
-Οι νέοι ενδιαφέρονται για την πολιτική;
Οι νέοι, όπως και όλη η κοινωνία, δεν είναι μια συμπαγής και ομοιογενής κοινωνική ομάδα για να μπορούμε να απαντήσουμε με ένα ναι ή ένα όχι σε ένα τόσο πολύπλευρο θέμα. Σίγουρα δεν έχουν γεννήσει αυτή την κρίση. Τους κληρονομήθηκε μια κατάσταση ερειπωμένη αξιακά και με σκοτεινό μέλλον. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι αναζητούν λύσεις έξω από τα σύνορα της χώρας. Παρατηρούμε τάσεις. Άλλοι θέλουν να παρέμβουν δυναμικά για να υπερασπιστούν τη ζωή τους, ενώ άλλοι μουντζώνουν και φεύγουν.
-Δεύτερη χρονιά επιτυχίας. Ποιο το μυστικό, πιστεύετε;
Νομίζουμε ότι είναι ένας συνδυασμός παραγόντων. Κατʼ αρχάς, το ίδιο το περιεχόμενο του έργου, που σατιρίζει και απεικονίζει με πολύ ζωντανό τρόπο μια εβδομάδα εκλογών, χωρίς να μένει σε μια απλή περιγραφή, αλλά θέτοντάς μας πολλά ζητήματα για σκέψη και προβληματισμό. Δεύτερον, ότι αποτελεί ένα έργο του Παπαδιαμάντη που γίνεται θεατρική παράσταση για πρώτη φορά και δεν είναι ευρέως γνωστό. Επίσης, εκπλήσσει αυτή η κωμική και πολιτική πλευρά του συγγραφέα, για την οποία πολλοί μελετητές, μάλιστα, γράφουν ότι απουσιάζει από τα έργα του.
Τρίτος παράγοντας είναι η διάθεση του θιάσου. Το μεράκι και η αγάπη μας για το έργο και την παράσταση αυτή.
-Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση.
Τελευταία εβδομάδα βουλευτικών εκλογών στο νησί. Ψηφοφόροι και ψηφοθήρες έχουν μπροστά τους λίγες μέρες για να κερδίσουν όσα περισσότερα μπορούν. Αρχίζει την Τρίτη και τελειώνει την Κυριακή με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Εφτά ηθοποιοί επί σκηνής ενσαρκώνουν όλα τα πρόσωπα του έργου, τα οποία εναλλάσσονται συνεχώς!
Σας περιμένουμε!
Παίζουν: Ελισσαίος Βλάχος, Παύλος Εμμανουηλίδης, Θοδωρής Θεοδωρίδης, Ροζαμάλια Κυρίου, Αγγελική Μαρίνου, Κώστας Παπακωνσταντίνου, Παναγιώτης Σούλης
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου
Σκηνικά-κοστούμια: Λυδία Κοντογιώργη
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Σχεδιασμός φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα Φωτογραφίες : Studio 112
Σχεδιασμός προωθητικού υλικού : Χρήστος Ατζινάς
Θέατρο που «μυρίζει» Ελλάδα (Αναφορά στο Αθηνόραμα)
Παπαδιαμάντης και Βιζυηνός, Θεοτόκης και Βάρναλης. Οι Έλληνες πεζογράφοι και ποιητές που άφησαν ανεξίτηλο το χνάρι τους στα νεοελληνικά γράμματα, δίνουν φέτος το παρών και στις αθηναϊκές σκηνές. Με μπροστάρη τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη –αυτήν την περίοδο παίζονται ταυτόχρονα η «Φόνισσα», οι «Χαλασοχώρηδες» (φωτό) και ο «Ανθός του γιαλού» του-, ο Γεώργιος Βιζυηνός αποτελεί μια σταθερά τόσο για τον Ηλία Λογοθέτη, ο οποίος επαναλαμβάνει την πετυχημένη παράστασή του πάνω στο «Αμάρτημα της μητρός μου» όσο και για την Άννα Κοκκίνου, η οποία επανέρχεται με το σόλο της «Μορφές από το έργο του Βιζυηνού». Οι θεατρόφιλοι μπορούν, επίσης, να δουν μια σκηνική εκδοχή του μυθιστορήματος «Ο Κατάδικος» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη αλλά και «Το φως που πάντα καίει», μια παράσταση με αφορμή την ποίηση του Κώστα Βάρναλη. Εδώ μπορούμε να συμπληρώσουμε ακόμη μια παράσταση που δραματοποιεί ένα σημαντικό για τη μεταπολεμική ελληνική λογοτεχνία βιωματικό μυθιστόρημα, το «Διπλό Βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή. Κάπως έτσι μοιάζει να συνεχίζεται η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει εδώ και λίγα χρόνια από το θεατρικό δυναμικό της χώρας για έναν επί σκηνής επαναπροσδιορισμό της πληγωμένης τιμής της ελληνικής ταυτότητας ενόψει οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης. Όλα τα προαναφερθέντα κείμενα μοιάζει να διασώζουν, τόσο με τη θεματολογία όσο και με τη γλώσσα τους, τη συλλογική μας μνήμη, κάνοντας την Ελλάδα και την πρόσφατη Ιστορία μας να γίνονται ένα ζωντανό φόντο των παραστάσεων που ανεβαίνουν στις σκηνές της πόλης. Το έχουμε ξαναγράψει: η αναζήτηση του τι είναι ελληνικό, εθνικό και αληθινό δεν είναι, απλώς, μια τάση για το θέατρό μας. Ιδεολόγημα ή αληθινή ανάγκη, η «ελληνικότητα» είναι πλέον η νέα μας θεατρική πραγματικότητα.
