Πριν μερικά λεπτά διεξήχθη στο γήπεδο των Σφαγείων ο καθιερωμένος για την Καλαμάτα Σαϊτοπόλεμος, όπως δήλωσε μάλιστα ο Δήμαρχος Καλαμάτας ήταν η τελευταία φορά σε αυτό τον χώρο, αφού από του χρόνου θα διεξάγεται στο λιμάνι της πόλης.
Μια εκδήλωση που εκατό και πλέον χρόνια γίνεται στην Καλαμάτα, την Κυριακή του Πάσχα και στην οποία λαμβάνουν μέρος τα ΜΠΟΥΛΟΥΚΙΑ, ομάδες Σαιτολόγων απο τις γειτονιές της πόλης που με φροντίδα και μεράκι κατασκευάζουν και ρίχνουν τις Σαΐτες τους.
Ο Δήμος Καλαμάτας, ειναι αρωγός στην προσπάθεια αυτή των Εραστών της Φωτιάς και του Κρότου, έτσι ώστε να διατηρηθούν τα έθιμα του τόπου μας, γιατί αυτά ειναι διαχρονικά και αποτελούν μέρος της ταυτότητας μας.
Φέτος συμμετείχαν τα Μπουλούκια :
- Του Αγιάννη του Κάστρου με καπετάνιο το Νίκο Ταβουλάρη.
- Της Φυτειάς με καπετάνιους τον Καραβλίδη και τον Μάρκο.
- Του Νικηταρά απο τη Ράχη με καπετάνιο το Βαρελά.
- Το Κούγκι απο το Ιστορικό Κέντρο με καπετάνιο το Χρήστο Σαμιώτη
- Το Κρυφό Σχολειό απο τη Ράχη με καπετάνιο το Ζησιμάτο.
- Οι Πρωτοπόροι απο τον Αγιο Σίδερη του Σωτηράκου Μπάρμπα και ανηψιού.
- Οι Σαλπιστές του Πετάλου με καπετάνιο τον Κωστόπουλο Αναστάση.
Το έθιμο έρχεται απο πολλά χρόνια πρίν, όταν η πυρίτιδα έγινε δύναμη στα χέρια των λαών, για λόγους πολεμικούς.
Λέγεται πως η πυρίτιδα αρχικά ήρθε στην Καλαμάτα ως πυροτέχνημα απο Ιταλούς.
Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, λέγεται οτι η μπαρούτη χρησιμοποιήθηκε με τη φωτιά και το θόρυβο που έκανε, για να τρομάζουν τα άλογα του Ιππικού των Τούρκων.
Μετά έγινε γιορτή, ιεροτελεστία που για 100 και πλέον χρόνια, την έχουν αναλάβει οι Σαϊτολόγοι, οι οποίοι μετεξέλιξαν το έθιμο έτσι όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Η Σαΐτα πρωτοεμφανίστηκε στις θρησκευτικές τελετουργίες μαζί με τρομπόνια και άλλα εκρηκτικά πυροτεχνήματα.
Οι Καλαματιανοί την ανέλυσαν και πειραματίστηκαν μαζί της.
- Στην αρχή τις φτιάχναν καλαμένιες,
- μετά από χαρτόνι,
- της βάλανε χωρίσματα και στουπώματα,
- ανακάτεψαν μπαρούτι με πετρέλαιο και της έδωσαν φωνή,
- βρήκανε το ρυθμό της και χορεύουν μαζί της το Ζεϊμπέκικο της Φωτιάς.
Η Σαΐτα, όπως όλα τα πυροτεχνήματα με κρότο και φωτιά, συνδυάζεται με το Πάσχα και την Ανάσταση του Χριστού.
Συνδυάζεται όμως και με την αναζωογόνηση της φύσης μετά τη νάρκη του Χειμώνα.
Η Σαΐτα κάνει κρότο για να διώξει το κακό.
Βγάζει φωτιά, με τη δύναμη της οποίας οι άνθρωποι, στην αρχή μιας νέας περιόδου της Άνοιξης, θέλουν να εξασφαλίσουν την ευφορία της φύσης και την ευτυχία τους.
Οι Σαΐτολόγοι, άτομα με ψυχή και καρδιά προέρχονταν απο όλες τις κοινωνικές τάξεις.
Οργανώθηκαν σε ομάδες «τα μπουλούκια»,
- ιεράρχησαν τα μέλη τους,
- στήσανε τσαρδιά και κονάκια,
- ανακάλυψαν εργαλεία,
- κρύψανε μυστικά ο ένας απο τον άλλο,
- βρήκανε πατέντες,
- ανταγωνιστήκανε για ενα χειροκρότημα.
Δύο μήνες παίρνει η προετοιμασία, χαρμάνια, χαρτόνια, λαιμοπινίγματα, καβίλιες, περμανίτες, στουπώματα, βαριές και καλέμια, αλλά και παρέα, με λίγο κρασί και μεζέ μπεκρή.
Ωρες ατελείωτες στο τσαρδί του καπετάνιου, κούραση και αγωνία, δοκιμές, τριβέλισμα και ξανά χαρμάνιασμα.
Το Μεγάλο Σάββατο όμως, όλα ειναι έτοιμα.
Η Κυριακή του Πάσχα ειναι μια γιορτή.
Τα μπουλούκια έτοιμα.
Φτάνουν στο χώρο παρατεταγμένοι.
Μπροστά ο Καπετάνιος.
Ρούχα πρόχειρα, στρατιωτικά, μπερέδες, φεσάκια, τραγιάσκες και κόκκινα γαρύφαλλα.
Ταγάρια γεμάτα σαΐτες. Οι παλιοί και έμπειροι απο δύο.
Το κάθε μπουλούκι στη θέση του.
Η κλήρωση για τη σειρά.
Αυτοσυγκέντρωση για την μάχη.
Η αδρεναλίνη στα ύψη.
Ηρθε η ώρα.
Το μπουλούκι στήνεται, στο κέντρο του γηπέδου και σε κύκλο. Για να μείνει το κακό απέξω.
Το τσιγάρο με τη φωτιά στα χείλη.
ΒΑΡΔΑ ΦΟΥΡΝΕΛΟ ο Καπετάνιος.
Ντουμάνι ο καπνός.
Η μυρωδιά μεθυστική.
Αρχίζει ο Ζειμπέκικος Χορός της Φωτιάς.
Όλα τα μέλη του σώματος σε αρμονία.
Κεφάλι, χέρια, πλάτες, γόνατα, πόδια και φυσικό το μυαλό σε ισορροπία.
Θέλει ψυχή για να χορέψεις τη σαΐτα.
Το Ζειμπέκικο ειναι χορός μοναχικός
Για να χορέψεις πρέπει να εισαι σε έκσταση, έτοιμος να φύγεις.
- Θέλει αρρενωπότητα,
- κοφτές κινήσεις,
- περπατησιά κατα γης,
- πόδια λυγισμένα και χέρια σηκωμένα.
Ο Μαντραγούδας, ο Χαλές, ο Κουραμάνας, ο Καρνέρης, ο Καλαμάτας, οι Κοντοζαμάνηδες, οι Καπογιανναίοι, ο Κατασχετής, ο Γαλλικός, ο Κεφάλας, ο Περχαβάνας, ο Παπαδάκος, ο Ρομπόγλου, ο Τρομπονέας, ο Γιούρας, ο Μπουρμπουνας, κ.α, συνέβαλαν στη διατήρηση του εθίμου και στη μνήμη τους, εκφράζονται ευχαριστίες προς το κόσμο που συμμετέχει τόσα χρόνια αλλά και στους καπεταναίους με τα μπουλούκια τους γιατί συνεχίζουν με μεράκι ενα έθιμο που ξεκίνησαν οι πρόγονοι μας.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Νίκος Μπασακίδης
Φωτογραφίες: Στασινός Μουτσούλας
