Του Ηλία Ευσταθίου Καραμπάτσου
Οδοντιάτρου-Perio Ms, μέλους Συνδέσμου «Φίλων Βλαχοδημήτρη», μέλους Πολιτιστικού Συλλόγου Χανδρινού-Χιλιοχωρίων «Ο Μαντάς»
Όλο το σπουδαίο έργο του Βλαχοδημήτρη ενέχει πρώτα απ’ όλα αυθεντικά στοιχεία της βιογραφίας του. Την ταυτότητα της καταγωγής του, ο ποιητής Βλαχοδημήτρης μάς τη δίνει ήδη με την πρώτη ποιητική σύνθεση της νιότης του, που ’ναι συνάμα και δόκιμη και ώριμη ώρα της ποίησής του!
«Νέα από την πόλη του Νέστορα». Και μόνον ο τίτλος μάς οδηγεί κατευθείαν στην περιοχή του γλυκομίλητου- “ομορφόλογου”-όπως λέει ο ποιητής, σοφού Νέστορα. Στην πανέμορφη πυλιακή γη μας, που τα παράλια της αιώνες τώρα βρέχονται από τα ιερά κύματα της Ομηρικής Οδύσσειας.
«Σαν της ελιάς της χιλιόχρονης
οι ρίζες μου χώνονται
βαθιά στα δικά σου τα χώματα
Απ’ του Νέστορα είμαι εγώ την πατρίδα
Μέσα μου φέρνω μ’ ανταύγειες και χρώματα
μιας χαράς την Ελπίδα»
Έχοντας πάντοτε στο νου του τη ΦΥΣΗ της ιδιαίτερης πατρίδας του, ο ποιητής τραγουδάει με ευλάβεια και λατρευτική διάθεση όλη εν γένει την ελληνική φύση! Υμνεί το μεσογειακό κλίμα και το ΦΩΣ. Προπαντός, αυτό το ιδιότυπο και ανελέητο ελληνικό φως, που χάρισε την κλασική τέχνη σε όλο τον κόσμο και έρχεται απευθείας από το «αείζωο πυρ» του Ηράκλειτου.
Αυτό το φως, αυτή τη «λύκη», ο ποιητής την πρωτόνιωσε πού αλλού… εδώ στο ΛΥΚΟΔΗΜΟ. Στην πλαγιά του όρους, δηλαδή, που προσέδιδε κατά την αρχαιότητα την ΛΥΚΗΝ, δηλαδή το Φως σε όλη την περιοχή των Χιλιοχωρίων. Περιοχή που έχει αναδείξει πάμπολλες προσωπικότητες του πνεύματος, της τέχνης και της επιστήμης, αλλά μόνον έναν ΒΛΑΧΟΔΗΜΗΤΡΗ!
Ο ποιητής σφραγίζει την περήφανη καταγωγή του στα «Λυρικά Υπομνήματα»:
«Έλληνας, παιδί της γαλάζιας Μεσόγειος
απ’ το Παλιό Σουληνάρι, άντρας Πύλιος
εγκάτοικος τώρα της πόλης τ’ Αμβούργου»
Οι ηλιόλουστες μέρες, τα αγριολούλουδα των βουνών και του κάμπου, η ξάστερη νύχτα, τα μπουρίνια και τα δρυλάπια του καλοκαιριού, τα θλιμμένα φθινόπωρα, τα ρόδινα δειλινά, τα περήφανα κυπαρίσσια… εμπλουτίζουν το χωροχρόνο του ποιητή.
Εάν ο Ελύτης είναι ο ποιητής της θάλασσας, τότε σαφέστατα ο Βλαχοδημήτρης είναι ο ποιητής του βουνού και του κάμπου!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα στα «Κύμβαλα»:
«Χάρηκες ποτέ Μπενάρες
πράσινα σπαρτά;
φορτωμένα αμπέλια;
καρπερές στο χώμα,
τ’ Απριλιού τις παπαρούνες
και τις ρόδινες βροχές;
Δύσες πυρκαγιές
σαν φλογισμένες
μεθυσμένα απ’ ομορφιά φεγγάρια
βράδυα του Μαγιού;»
Σημαντικότατο, όμως, είναι ότι ο ποιητής μέσα από τη βιωματική φιλοσοφία της υπαίθρου μας, τραγουδάει και διεκτραγωδεί τους καημούς της φτωχοζωής της ΑΓΡΟΤΙΑΣ:
[…] «Τότε είδαμε τον πατέρα να κάθεται καταμεσίς στ’ οργωμένο χωράφι,
πίσω απ’ των κουρασμένων βοδιών το ζευγάρι με το ξύλινο αλέτρι
π’ αγωνιζόταν την άκαρπη κι άγονη γη να ημερώσει
Τότε ακόμα σωστά τ’ αγνοούσαμε, το μαντεύαμε μόνο. Ονειρευόταν την Ευτυχία».
Δεν είναι τυχαίο, επίσης, το γεγονός ότι αυτή η ευγένεια και η κομψότητα του λυρισμού της ποίησης του Βλαχοδημήτρη συνδυάζεται μ’ ένα ύφος λακωνικό και σαφές, χωρίς περιττά στολίδια…
Όπως ο βίος μας, οι κατοικίες μας και τα ξωκλήσια μας ήταν απλά, λιτά και απέριττα, από τον ίδιο καταγγελτικό ρεαλισμό, την ίδια ΔΩΡΙΚΟΤΗΤΑ και σαφήνεια, χαρακτηρίζεται και η ποίηση του Βλαχοδημήτρη!
Διαβάζουμε στον «Γυρισμό του Τειρεσία»:
«Εμπρός, αδερφοί μου, να πάρουμε πίσω, εμπρός
τη φωτιά και το φως στα αμώμητα χέρια μας
ο Προμηθέας αγνόησε θεούς και τυράννους
και μας τα δώσε για να γίνουμε ελεύθεροι»
O Bλαχοδημήτρης πήρε, λοιπόν, από τον τόπο μας απλά την ΕΜΠΝΕΥΣΗ και μας έδωσε πίσω απλόχερα τη πολύτιμη ΓΝΩΣΗ.
Συνδυάζοντας ο ποιητής τα εμπύρετα βιώματα του τόπου μας και της παράδοσης αυτού, με την εν γένει ελληνική πολιτιστική κληρονομιά που απέκτησε καθολικό κύρος για την ανθρωπότητα (με έννοιες όπως αυτή της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της λογικής και του μέτρου), ο ποιητής Βλαχοδημήτρης διατηρεί και προάγει αυτές τις διαχρονικές αξίες!
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο η Συμβολή του έργου του Βλαχοδημήτρη στην προβολή του τόπου μας στη σφαίρα της ευρωπαϊκής διανόησης είναι ΤΕΡΑΣΤΙΑ! Το δε μήνυμά του είναι στη σημερινή μας Κρίση επίκαιρο παρά ποτέ:
«Φοβάμαι για καιρούς οι πολλοί
δεν θα δούνε στη γη
ροδόχρωμη αυγή
κι άσπρην ημέρα
Κονσόρτσια
πριβάτοι στρατοί
απλώνει η φοβέρα
Να αντιτάξουμε άρνηση
αν άρνηση δεν αντιτάξουμε
ποτέ δεν μπορούμε
τον κόσμο ν’ αλλάξουμε»
Ο Βλαχοδημήτρης έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του (το 2005) υπερκομματικός και «ατσαλάκωτός». Δεν εμπλέχτηκε στον παρασιτισμό, το lifestyle, τις δημόσιες σχέσεις της ελληνικής επικράτειας. Και η αναγνωρισμένη τέχνη του δεν υπήρξε ποτέ επιδοτούμενη, όπως το λάδι που «πανωγράφανε» κάποιοι κακοί αγρότες της περιοχής μας για να πάρουν απλώς και μόνο την επιδότηση…
Όπως θα ’λεγε και ο Μαγιακόφσκυ: «H τέχνη της ποίησης και του στοχασμού του Βλαχοδημήτρη δεν αντανακλά σαν καθρέφτης την ξεχασμένη πνευματικότητα της περιοχής μας, μα σαν φακός την μεγεθύνει»!
Παραγωγοί σε απόγνωση
