Αρχίζει να… μυρίζει η ιστορία με το Τσακώνα- Καλαμάτα

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗΝ OLAF
 
 
Εν αναμονή των απαντήσεων του ΥΠΕΚΑ στη Βουλή σε ερωτήσεις βουλευτών
 
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
 
Η ιστορία με την έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) για τον αυτοκινητόδρομο Κόρινθος – Τρίπολη Καλαμάτα και ειδικότερα για το τμήμα Τσακώνα- Καλαμάτα είναι ήδη γνωστή.
Το «Θάρρος» έχει αναφερθεί επανειλημμένως και, μάλιστα, στην τελευταία του επίσκεψη στο Δημαρχείο την επιβεβαίωσε και ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπηρεσιακός παράγοντας του υπουργείου Περιβάλλοντος, Γιάννης Καρνέσης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας.
Ωστόσο, υπενθυμίζουμε τα βασικότερα σημεία της υπόθεσης, μια και υπάρχουν εξελίξεις, όπως θα φανεί και παρακάτω.
Τα δημοσιεύματα, λοιπόν, κάνουν λόγο για μια απόφαση που παρέμεινε στο συρτάρι και κόστισε στο ελληνικό Δημόσιο. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) καθυστέρησαν να κοινοποιήσουν υπουργική απόφαση για την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων στο παραπάνω έργο, με αποτέλεσμα το ελληνικό Δημόσιο να κληθεί να καταβάλει 68 και πλέον εκατομμύρια ευρώ προς την εταιρεία, ως αποζημίωση για την καθυστέρηση.
Ολιγωρία, γραφειοκρατία ή μήπως σκόπιμη καθυστέρηση για χάρη των εργολάβων; Θα το δείξει το αποτέλεσμα της έρευνας.
Η διαδικασία αυτή έφερε την αποζημίωση, διότι με βάση την αρχική σύμβαση, σε περίπτωση που το ελληνικό Δημόσιο καθυστερούσε με δική του υπαιτιότητα, τότε θα ενεργοποιούταν ρήτρα, σύμφωνα με την οποία όφειλε να αποζημιώσει τον παραχωρησιούχο για όσο χρονικό διάστημα διαρκούσε η καθυστέρηση.
Τις, δε, προηγούμενες ημέρες έφτασε στο «Θάρρος» επιστολή από την ομάδα των πολιτών που κατέθεσε την προσφυγή στην OLAF. Σε αυτή, με διάφορα υποστηρικτικά έγγραφα, φαίνεται ότι η περιβόητη καθυστέρηση για την οποία το ελληνικό Δημόσιο πλήρωσε έναν «σκασμό» λεφτά είναι μόλις μερικές ημέρες!
Επίσης, αναφέρεται ότι ανάλογη καταγγελία στην OLAF έγινε και για την Ολυμπία Οδό.
 
Η επιστολή
Η καταγγελία για το έργο «Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα & κλάδος Λεύκτρο Σπάρτη» κατατέθηκε από την ομάδα μας στην OLAF το Μάιο 2011. Χρειάστηκε ένας μήνας για να γίνει παραδεκτός ο φάκελος (συνήθως απαιτούνται από 3 έως 5 μήνες) λόγω πληρότητας κατατεθειμένων στοιχείων και ξεκίνησε η έρευνα.
Η διαδικασία που ακολουθεί η OLAF, η οποία έχει αρμοδιότητες ανακριτικής αρχής, είναι η εξής: συλλέγει στοιχεία με γραπτή επικοινωνία από τον καταγγελλόμενο, επισκέπτεται απροειδοποίητα το κράτος μέλος και συλλέγει στοιχεία από ιδιωτικές εταιρείες, αλλά και το ελληνικό Δημόσιο (να σας θυμίσω την «ξαφνική» έρευνα που έγινε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού κατ’ εντολή της OLAF σε γραφεία εταιρειών), διακόπτει τις εργασίες κατασκευής του έργου εάν το κρίνει απαραίτητο, μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνά της, και δίνει εντολή στις ευρωπαϊκές αρχές χρηματοδότησης (στη συγκεκριμένη περίπτωση, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ταμείο ΕΤΠΑ) να διακόψουν τη χρηματοδότηση μέχρι την ολοκλήρωση της έρευνας.
Στο σκέλος των διοικητικών και ποινικών ευθυνών, συντάσσει φακέλους για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και τους αποστέλλει στις Εισαγγελικές Αρχές του κράτους μέλους.
Με την ολοκλήρωση της έρευνας, καταλογίζει και ζητά την επιστροφή των χρημάτων που έχουν δοθεί στο έργο και παράλληλα παρακολουθεί την ποινική διαδικασία που εξελίσσεται στα τοπικά δικαστήρια. Ο μέσος όρος του χρόνου που χρειάζεται για να ολοκληρωθεί μια έρευνα είναι 38 μήνες περίπου.
Ένα ακόμη στοιχείο του φακέλου που εξετάστηκε από την OLAF σε σχέση με την οικονομική διαχείριση του έργου αφορά στην καταβολή 68.445.375,92 ευρώ από το Ελληνικό Δημόσιο στον παραχωρησιούχο, εταιρεία ΜΟΡΕΑΣ ΑΕ, για λόγους «καθυστέρησης» έναρξης του έργου.
Το ελληνικό Δημόσιο αποδέχτηκε με σειρά αποφάσεων ότι καθυστέρησε τον Παραχωρησιούχο και του κατέβαλε το ανωτέρω αναφερόμενο ποσό (υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων – Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων, Αθήνα, 28-12-2012).
Καθυστέρησε, όμως, πραγματικά το Ελληνικό Δημόσιο τον Παραχωρησιούχο; Και για πόσο χρονικό διάστημα έγινε αυτό ώστε να «ζημιωθεί» ο παραχωρησιούχος κατά 68 εκ ευρώ;
Από το φάκελο της OLAF προκύπτουν τα εξής: Η σύμβαση παραχώρησης υπογράφτηκε στις 20.01.2007 (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, τεύχος πρώτο, αριθμός φύλλου 102, 14 Μαΐου 2007) και κυρώθηκε με Νόμο από τη Βουλή (Ν. 3559/2007) στις 14.05.2007 (ίδιο ΦΕΚ). Η ισχύς του νόμου ξεκίνησε 10 μέρες μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως σύμφωνα με το άρθρο 5.1.2. του Ν. 3559/2007, δηλαδή στις 24.05.2007.
Σύμφωνα με το άρθρο 5.2 της σύμβασης παραχώρησης (Ν. 3559/2007), θα πρέπει να εκπληρωθούν μια σειρά από υποχρεώσεις των δύο μερών (δηλαδή Ελληνικού Δημοσίου και Παραχωρησιούχου) ώστε να ξεκινήσει το έργο. Η ημερομηνία κατά την οποία θα έχουν εκπληρωθεί όλες οι υποχρεώσεις ορίζεται ως ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ σύμφωνα με το άρθρο 5.2.2 της σύμβασης παραχώρησης (Ν. 3559/2007).
Ανάμεσα στις υποχρεώσεις που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί είναι και η καταβολή από πλευράς Παραχωρησιούχου (εταιρεία ΜΟΡΕΑΣ ΑΕ) του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ποσού ίσου με 50.000.000 ευρώ. (άρθρα 5.2.2 και 9.1.2 του Ν. 3559/2007).
Εξετάζοντας τα στοιχεία της εταιρείας ΜΟΡΕΑΣ ΑΕ και ειδικότερα την πορεία του μετοχικού κεφαλαίου, παρατηρούμε ότι ολοκληρώθηκε η κατάθεση του ποσού των 50.000.000 ευρώ στις 13.02.2008 (ΦΕΚ αριθμός φύλλου 140, 8 Ιανουαρίου 2007, ΦΕΚ 4798, 15 Ιουνίου 2007, ΦΕΚ 1188, 26 Φεβρουαρίου 2008, ΦΕΚ 1211, 27 Φεβρουαρίου 2008).
Επίσης, σύμφωνα με το Ελληνικό Δημόσιο, ως ημερομηνία που ξεκίνησε το έργο (ημερομηνία έναρξης) ορίζει τις 03.03.2008 (είναι η ημερομηνία που αποδέχεται το Ελληνικό Δημόσιο και ξεκινάει τις πληρωμές του), (ΕΝΤΟΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ∆ΗΜΟΣΙΟΥ ΑΡΘΡΟ7.2 της Σύμβασης Παραχώρησης, Απόφαση Έγκρισης ∆ιάθεσης Πίστωσης με αριθ. ΕΠΠ/Π2/Φ1.1/14192/27-12-2012).
Επομένως, η περίοδος που μπορεί να θεωρηθεί ως «καθυστέρηση» για την έναρξη του έργου είναι από 13.02.2008 έως 03.03.2008, δηλαδή 19 μέρες συνολικά. Επομένως, για αυτές τις 19 μέρες το Ελληνικό Δημόσιο αποζημιώνει τον παραχωρησιούχο με το ποσό των 68,445,375.92. ευρώ.
Ένα άλλο σημείο του φακέλου που παρατήρησε ο OLAF είναι ότι τις αποζημιώσεις που χορηγεί στον Παραχωρησιούχο το Ελληνικό Δημόσιο τις αποκαλεί «δαπάνες και έξοδα του Παραχωρησιούχου που επήλθαν σε σχέση και κατά τη διάρκεια καθυστέρησης της επέλευσης της ημερομηνίας Έναρξης Παραχώρησης». Με τον τρόπο αυτό (δηλαδή αποκαλώντας τις αποζημιώσεις ως δαπάνες) εκταμιεύει χρήματα από το ΕΣΠΑ για την πληρωμή τους (οι αποζημιώσεις δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη στο ΕΣΠΑ).
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πότε ακριβώς κατεβλήθη το ποσό των 68 εκ. ευρώ.
-1η δόση: 03.03.2010. Ποσό 20.000.000 ευρώ -2η δόση: 03.07.2011. Ποσό 20.000.000 ευρώ -3ηδόση: 03.09.2012. Ποσό 18.445.375,92 ευρώ
-4η δόση: 30.05.2013 .Ποσό 10.000.000 ευρώ. Τελικά, εν μέσω οικονομικής κρίσης της χώρας μας, το Ελληνικό Δημόσιο εκταμιεύει ποσά για «εικονικές» αποζημιώσεις!
Τέλος, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι κατατέθηκε και ο φάκελος στην OLAF για την ΟΛΥΜΠΙΑ ΟΔΟ. Βασικό στοιχείο της καταγγελίας αυτής είναι: Οι αποζημιώσεις που έχουν κατατεθεί στον παραχωρησιούχο από το 2010 μέχρι σήμερα (ο τρόπος είναι ανάλογος με αυτόν που αναφέρουμε παραπάνω). Τα διόδια που εισπράττονται από την εταιρεία που κατασκευάζει το έργο και ΔΕΝ υπολογίζονται ως χρηματοδοτική συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου. Ο τρόπος με τον οποίο το Ελληνικό Δημόσιο πριμοδοτεί την εταιρεία ώστε να μην κατασκευάσει το τμήμα του έργου Πύργος – Τσακώνα.
Μετά απ’ όλα αυτά ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του, εν αναμονή μάλιστα των απαντήσεων που θα δοθούν από το αρμόδιο υπουργείο στην Ελληνική Βουλή, με αφορμή ερωτήσεις βουλευτών από τα κόμματα του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων.