Ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στο Σμυρναίικο Τραγούδι θα παρουσιαστεί αύριο Κυριακή στις 8.00 το βράδυ, στο αμφιθέατρο «Αλέξανδρος Κουμουνδούρος» του Διοικητηρίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας με τίτλο «Ημέρα Μνήμης Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, 14 Σεπτεμβρίου 1922».
Στο πρόγραμμα της βραδιάς και η προβολή της ταινίας του Γιώργου Ζέρβα με τίτλο «Μου λένε να μη σ’ αγαπώ. Το Σμυρναίικο Πολιτικό Τραγούδι».
Όπως σημειώνει στο «Θ» ο σκηνοθέτης, η ταινία αποτελεί ένα είδος συνέχειας του ντοκιμαντέρ «Μ’ αρέσουν οι καρδιές σαν τη δική μου», που ο ίδιος είχε γυρίσει νωρίτερα για τον Μάρκο Βαμβακάρη. Ο μεγάλος ρεμπέτης στάθηκε αφορμή προκειμένου ο Γιώργος Ζέρβας να ερευνήσει και το μικρασιάτικο τραγούδι, το οποίο, άλλωστε, προηγήθηκε του ρεμπέτικου.
«Η ταινία» λέει, «είναι το “πορτρέτο” του μουσικού είδους που γεννήθηκε στις πολυεθνικές πόλεις της Τουρκίας – Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη… – από τα κατώτερα και εν μέρει μεσαία στρώματα των Ελλήνων, αφουγκράζεται τον κόσμο που έζησε εκεί και εκφράζει αυτή η μουσική κάθε στιγμή του: στη δουλειά, στη γιορτή, στον έρωτα, στην ειρήνη στον πόλεμο, στην εξορία…
Μεταφέροντας στοιχεία από την ελληνική παράδοση (βυζαντινή μουσική, δημοτικά, νησιώτικα…) η μουσική αυτή διαμορφώθηκε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον, σε κάποια δεδομένη ιστορική συγκυρία δημιουργικής συνύπαρξης με διαφορετικούς λαούς και εξελίχθηκε στην Ελλάδα πια, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, εκφράζοντας τις νέες συνθήκες ζωής.
Κεντρικός άξονας είναι οι παρουσίες μουσικών (Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι…) και οι μαρτυρίες Ελλήνων προσφύγων πρώτης γενιάς από τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη, που δίπλα σ’ εκείνες άλλων εθνοτήτων (Τούρκοι, Αρμένιοι, Εβραίοι, Γάλλοι, Άγγλοι), σκιαγραφούν χωρίς μεγαλοστομίες και γραφικότητες αυτό το πολύπτυχο φαινόμενο.
Η ταινία παρουσιάζει μερικούς από τους σπουδαίους μουσικούς του είδους (Παπάζογλου, Περιστέρης, Σέμσης, Σοφρωνίου, Παντελίδης, Εσκενάζυ…), αλλά δεν είναι η σχολαστική ή συνοπτική ιστορία του. Είναι, προπάντων, μια περιπλάνηση, ένα οδοιπορικό εκεί και εδώ, τότε και τώρα, στα ίχνη του σε ανθρώπους, χώρους, αντικείμενα, μουσικές, χορούς…».
Την προβολή της ταινίας θα ακολουθήσει μουσικό αφιέρωμα στο πολίτικο και σμυρναίικο τραγούδι σε επιμέλεια του Νίκου Παλαιολόγου. Συμμετέχουν οι μουσικοί: Κατερίνα Παλαιολόγου τραγούδι, Νίκος Παλαιολόγος ούτι, Χρήστος Λαδάς σαντούρι, Γιώργος Κλάδης κρουστά.
Βιογραφικό
Ο σκηνοθέτης και παραγωγός Γιώργος Ζέρβας γεννήθηκε στην Πρόσυμνα Αργολίδας. Σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ το 1982 τελείωσε τη Σχολή Σταυράκου, Τμήμα Σκηνοθεσίας. Ακολούθησαν σπουδές Κινηματογραφίας στο Παρίσι:
Πανεπιστήμιο Paris 1, Sorbonne, Τμήμα Κινηματογραφικών και Θεατρικών Σπουδών, με διευθυντή σπουδών τον Ζακ Γκουαμάρ.
Paris 1, Sorbonne, μεταπτυχιακές σπουδές DEA με διευθυντή το σκηνοθέτη Ερίκ Ρομέρ.
Ecole Nationale Superieure des Arts Decoratifs (ENSAD), Παρίσι, Τμήμα Σκηνοθεσίας cinema animation-video.
Επιλεκτική φιλμογραφία:
«Όταν ο Σαγκάλ κόστιζε λιγότερο από ένα κιλό πατάτες – Η διαδρομή της συλλογής Γ. Κωστάκη». Α’ Βραβείο Καλύτερου ντοκιμαντέρ στο 37ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Κρατικό Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ ΥΠ.ΠΟ. 1996.
«Μ’ αρέσουν οι καρδιές σαν τη δική μου – Μάρκος Βαμβακάρης». Α’ Βραβείο Ελλήνων Δημοσιογράφων στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Μάρτιος 2000.
«Μου λένε να μη σ’ αγαπώ – Το Σμυρναίικο Πολίτικο Τραγούδι». B’ Βραβείο στο 5ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Μάρτιος 2003.
«Τώρα κάνω όνειρα – 18 Άνω, Τέχνη και Ψυχοθεραπεία στην Απεξάρτηση». Συμμετοχή στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Μάρτιος 2005.
«Σαν τον αέρα που αναπνέω – Μουσικοί του κόσμου στην Κρήτη». Βραβείο Σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας 2009. Βραβείο για τη διαπολιτισμικότητα στη Μουσική, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Πολιτισμού Πάτρας, 12ο Διεθνές Πανόραμα 2010, Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, London Greek Film Festival, 2011.
«Εγώ είμαι ένας – Από τη θεραπεία (18 Άνω) στην κοινωνική ένταξη». Συμμετοχή στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Μάρτιος 2012.
«Οδύνη: μικρές ιστορίες ανεργίας». Πρεμιέρα στο 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Μάρτιος 2009.
«Από το Μηδέν στο Είναι. Ένα ταξίδι στους χώρους θέασης της Αρχαίας Μεσσήνης».
«Εδώλια σκαλισμένα στο βράχο. Ένα ταξίδι στους χώρους θέασης του αρχαίου Άργους».
Αυτή την εποχή ετοιμάζει μια σειρά πορτρέτων προϊόντων ΠΟΠ, ανάμεσά τους το ελαιόλαδο και η ελιά Καλαμάτας.
Της Μαρίας Νίκα
