Ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου είναι ένας άνθρωπος που «έχει ζήσει» την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση από όλες τις θέσεις, αφού υπήρξε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, όπου εν συνεχεία εκλέχθηκε πρύτανης, ενώ διετέλεσε και υφυπουργός Παιδείας.
Η χρονική στιγμή, όμως, που ανέλαβε αυτή τη θέση ήταν από τις χειρότερες για το υπουργείο, αφού υπήρχαν αντιδράσεις, μεταξύ άλλων, για το σχέδιο «Αθηνά».
Μετά την απόσυρση των στελεχών της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση, ο κ. Παπαθεοδώρου επέστρεψε στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, όπου και πλέον διδάσκει.
Το «Θάρρος» μίλησε μαζί του για την παιδεία, αλλά και το γρήγορο πέρασμά του από την πολιτική:
-Περάσατε από την Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου χωρίς να ολοκληρωθεί η θητεία σας. Ένα σύντομο απολογισμό για αυτήν.
Πράγματι, οι συνάδελφοί μου με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους σε μία κρίσιμη περίοδο για το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Η μετάβαση από το καθεστώς της Διοικούσας Επιτροπής στην πρώτη Πρυτανεία του Ιδρύματος, η διοικητική ανασυγκρότηση του πανεπιστημίου, η αντιμετώπιση των προβλημάτων δομής και λειτουργίας του, αλλά και η ανταπόκριση στις σημαντικές ανάγκες των φοιτητών, των καθηγητών και των εργαζομένων, υπήρξαν τα μεγάλα διακυβεύματα. Πέρα, όμως, από αυτά, στόχος μας ήταν να αναδείξουμε τη φυσιογνωμία και τη θέση του πανεπιστημίου μας μεταξύ των άλλων ιδρυμάτων, ώστε να μπορεί διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στο πλαίσιο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς.
Η εκπλήρωση αυτού του στόχου επέτρεψε στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου να δημιουργήσει ισχυρές συμμαχίες, να ενισχύσει τη διεθνή παρουσία του, να συνεργαστεί με μεγάλα και αναγνωρισμένα ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, να αγκαλιάσει την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τις τοπικές κοινωνίες και να θέσει στέρεες βάσεις για το μέλλον.
Κατά την τριετία της Πρυτανείας μου, θα θυμάστε ότι υπήρχαν πολλά προβλήματα μεταξύ υπουργείου Παιδείας και πανεπιστημίων. Η θέση που υποστήριξα σταθερά ήταν η υπεράσπιση του δημόσιου πανεπιστημίου και η λειτουργία του σε ένα πλαίσιο ομαλότητας και ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να σηματοδοτήσει τον απολογισμό της θητείας μου. Αυτό το στόχο υπηρέτησα και από τη θέση του υφυπουργού.
-Πώς είναι ένας πανεπιστημιακός να μπαίνει στο χώρο της πολιτικής;
Η πολιτική είναι μία επιλογή, η οποία συμπεριλαμβάνει την προώθηση συγκεκριμένων αξιών και ιδεών στην υπηρεσία της κοινωνίας, καθώς και τη βούληση για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Δεν πίστευα ποτέ ότι κάνουμε πολιτική για τον εαυτό μας. Η θητεία μου στο υπουργείο Παιδείας ενίσχυσε αυτή την άποψη. Στην περίοδο που διανύει η χώρα μας, η ενασχόληση με την πολιτική σημαίνει πρόγραμμα και ιδέες που μπορούν να τη βγάλουν από την κρίση και μπορούν να εμπνεύσουν και πάλι τον πολίτη να εμπιστευτεί τους θεσμούς. Η έξοδος από την κρίση στη μεταμνημονιακή Ελλάδα πρέπει να βρει την κοινωνία όρθια και τον πολίτη οργανικό στοιχείο της πολιτικής.
-Η συγκυβέρνηση άφηνε ελευθερία κινήσεων;
Κατά τη διάρκεια της τρικομματικής κυβέρνησης συνεργασίας υπήρξαν γενικότερα προβλήματα συλλειτουργίας και αυτό είναι γνωστό. Η ελευθερία κινήσεων εξαρτάται πάντα από τη θέση των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση για την υλοποίηση συγκεκριμένων πολιτικών. Πέρα, όμως, από αυτό, χρειάζεται συναντίληψη και προσήλωση σε προγραμματικού τύπου συμφωνίες. Όταν αυτό πλέον κατέστη ακατόρθωτο- και παρά την πολύ σημαντική συμβολή της στη διάσωση της χώρας από τον Ιούλιο του 2012-, η Δημοκρατική Αριστερά επέλεξε να αποχωρήσει από την κυβέρνηση. Όταν τα προβλήματα λειτουργίας της συγκυβέρνησης γίνονται δομικά, τότε τίθενται ζητήματα για το περιεχόμενο των πολιτικών που εφαρμόζονται. Στην περίοδο της τρικομματικής συγκυβέρνηση από την πλευρά της Δημοκρατικής Αριστεράς υπήρχαν πολλά που πετύχαμε, άλλα που αντικρούσαμε, άλλα που διορθώσαμε ή προσαρμόσαμε. Αυτό σημαίνει συγκυβέρνηση: η αναζήτηση κοινού πολιτικού τόπου στη βάση συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος. Έχω, τέλος, δηλώσει ότι στο υπουργείο επιδιώκαμε πάντα να βρίσκουμε τον αναγκαίο κοινό πολιτικό τόπο. Αυτό συνέβαλε στην υλοποίηση ορισμένων καίριων αλλαγών στην Εκπαίδευση.
-Πλέον βλέπετε την πολιτική με άλλο μάτι; Μπορεί να σας δούμε και υποψήφιο, δηλαδή;
Την πολιτική τη βλέπω πάντα με τον ίδιο τρόπο. Οι εμπειρίες ενίσχυσαν την πεποίθηση ότι πρέπει να βαδίσουμε σταθερά προς τη θεσμική και οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, να αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο και να κάνουμε βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα. Η μεταμνημονιακή Ελλάδα δε θα είναι ίδια με την Ελλάδα που ξέραμε πριν από την κρίση. Αυτή την υπόθεση έχω επιλέξει να υπηρετήσω.
-Πέσατε και θύμα μιας επίθεσης, μπορείτε να δικαιολογήσετε αυτούς τους φοιτητές;
Όπως απάντησα και τότε, η βία δεν έχει θέση στα πανεπιστήμια και οι συγκεκριμένες ενέργειες δεν είχαν σχέση ούτε με την ιστορία και την πραγματικότητα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ούτε με την επέτειο του Πολυτεχνείου. Η βία είναι φασισμός και δε δικαιολογείται, ιδιαίτερα σε μία εποχή που πληθαίνουν οι μεταπράτες της βίας, για να πλήξουν την ίδια τη λειτουργία της Δημοκρατίας.
-Σχέδιο «Αθηνά»… ποια η άποψή σας;
Ήταν ένας αναγκαίος εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού χάρτη, ο οποίος δεν μπορεί να αποτελεί μία στατική διαδικασία. Πιστεύω ότι θα πρέπει να λειτουργήσει εξελικτικά και να δώσει τη δυνατότητα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ για ευρύτερες ακαδημαϊκές και ερευνητικές συμπράξεις, με δική τους πρωτοβουλία και με δικό τους σχέδιο ανάπτυξης.
-Ήταν τυχαίο ότι στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου δεν έκλεισε ή δε συγχωνεύτηκε κανένα Τμήμα;
Θα διαφωνήσω. Συγχωνεύθηκαν Τμήματα και Σχολές στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σύμφωνα με το σχέδιο που πρότεινε το ίδιο το πανεπιστήμιο.
-Τελικά, στα πανεπιστήμια περισσεύουν διοικητικοί που θα πρέπει να μειωθούν;
Αν μιλάτε ειδικά για το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, σαφώς και υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε διοικητικό προσωπικό. Τα υπόλοιπα πανεπιστήμια ανέφεραν επίσης ελλείψεις. Η επιλογή του οριζόντιου μέτρου της διαθεσιμότητας διοικητικών υπαλλήλων σε οκτώ πανεπιστήμια της χώρας ήταν λανθασμένη. Έπρεπε πρώτα να εφαρμοσθεί το πρόγραμμα της διοικητικής ανασυγκρότησης των πανεπιστημίων με πλήρη οργανογράμματα και περιγραφή των διοικητικών θέσεων, να καταγραφούν οι ανάγκες και να αξιολογηθεί το υπάρχον διοικητικό προσωπικό, και μετά να κριθεί η αναγκαιότητα της πολιτικής επιλογής.
-«Η εγκληματικότητα μπορεί να προληφθεί ή, τουλάχιστον, να μειωθεί με την ορθή, μακροπρόθεσμη και συνολική σχεδίαση μέτρων και πολιτικών ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της», μου είχατε πει σε μια παλιότερη συνέντευξη.
Πώς βλέπετε την κατάσταση αυτή τη στιγμή στη χώρα μας ως νομικός με ειδίκευση στην αντεγκληματική πολιτική και την πρόληψη του εγκλήματος;
Εμμένω στην ίδια θέση, ιδιαίτερα σε περιόδους κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Η τοπικότητα των μέτρων αντεγκληματικής πολιτικής, που εντάσσονται οργανικά σε ένα εθνικό πλαίσιο πρόληψης, συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την κατοχύρωση της δημόσιας ασφάλειας. Η εγκληματικότητα εξελίσσεται και γι’ αυτό θα πρέπει συνεχώς να προσαρμόζονται οι μέθοδοι και στόχοι της αντεγκληματικής πολιτικής. Εμμένω και σε κάτι ακόμα. Οι πολιτικές πρόληψης πρέπει να γίνουν κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, κάτι το οποίο ήταν βασικός άξονας των πολιτικών που προώθησα από τη θέση του υφυπουργού.
-Πλέον γυρίσατε στην έδρα σας;
Παραμένω πάντα στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
