Μέσα στο καλοκαίρι αναμένεται να στηθούν τα πρώτα γεωτρύπανα για κοιτάσματα πετρελαίου στη χερσαία ζώνη της Νοτιοδυτικής Ελλάδας, με πρώτο οικόπεδο αναζήτησης και ερευνών στα Φιλιατρά Μεσσηνίας, μετά την προχθεσινή ψήφιση του Πολυνομοσχεδίου! Στο Πολυνομοσχέδιο εισήχθη νομοτεχνική βελτίωση με πρωτοβουλία του Υπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, κατόπιν εισηγήσεως της γενικής γραμματείας του ΥΠΕΚΑ και Εκθέσεως Δεδομένων της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων ΑΕ.
Συγκεκριμένα, στον ψηφισθέντα προχθές το βράδυ Νόμο «ΜΕΤΡΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ Ν.4046/2012 ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ∆ΙΑΤΑΞΕΙΣ» , στο Άρθρο Πρώτο, Παράγραφος Β: Ρυθμίσεις θεμάτων Γενικής Γραμματείας ∆ηµόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, Υποπαράγραφος Β.13.: Συμπλήρωση διατάξεων για τη Δημόσια Περιουσία [Θαλάσσια και Χερσαία Οικόπεδα ΕΔΕΥ ΑΕ] αναφέρεται: «Με Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Δεσμεύεται, Μεταβιβάζεται και Περιέρχεται χωρίς αντάλλαγµα στην ανώνυµη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων» κατά κυριότητα, νοµή και κατοχή, εφαρµοζοµένων κατά τα λοιπά των διατάξεων των ν. 2190/1994, 2321/1995, 2289/2005, 3587/2007, 3986/2011, 4001/2011 Χερσαίο Οικόπεδο, έκτασης 12.502,4 τ.χλμ της Επικράτειας της Ελληνικής Δημοκρατίας των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδος, Δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου, το οποίο εμφανίζεται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, ∆, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Α στο µε κλίµακα 1:5000 Χάρτη Παραχωρήσεων στις καταργηθείσες ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ ΕΛΠΕ αρμοδιότητας ευθύνης ΥΠΕΚΑ».
Στην Παράγραφο ΙΓ: Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, στην Υποπαράγραφο ΙΓ.15: Τροποποίηση του Άρθρου 26 του ν. 4001/2011 αναφέρεται: «1. Η περίπτωση β’ της παραγράφου 9 του άρθρου 69 του ν. 4001/2011, αντικαθίσταται για όλη την έκταση του Οικοπέδου, μετά την έναρξη της ισχύος της παρούσας παραγράφου ως εξής: Σε όλη την έκταση του Χερσαίου Οικοπέδου έκτασης 12.502,4 τ.χλμ της Επικράτειας της Ελληνικής Δημοκρατίας των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδος, Δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου, το οποίο εμφανίζεται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, ∆, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Α στο µε κλίµακα 1:5000 Χάρτη Παραχωρήσεων στις καταργηθείσες ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ ΕΛΠΕ αρμοδιότητας ευθύνης ΥΠΕΚΑ. Η Διαγωνιστική Διαδικασία για δραστηριότητες αναζήτησης, έρευνας, συλλογής δεδομένων, καταγραφής, συμπερασμάτων, πρότασης αξιοποίησης ή και εκμετάλλευσης θα ξεκινήσει από το πρώτης προτεραιότητας Οικόπεδο στη Νοτιοδυτική Μεσσηνία, περιοχή Κυπαρισσίας – Πύλου [Φιλιατρά]». Με την προτεινόµενη νοµοθετική ρύθµιση προωθείται περαιτέρω, στα πλαίσια υλοποίησης του Εθνικού Φορέα Υδρογονανθράκων «ΕΔΕΥ ΑΕ», ο οποίος διαχειρίζεται τα αποκλειστικά δικαιώµατα του Δηµοσίου σε θέµατα αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων της χώρας και εισηγείται την παραχώρηση αυτών των δικαιωμάτων σε ενδιαφερόμενες πετρελαϊκές εταιρείες επ’ανταλλάγµατι, του Χερσαίου Οικοπέδου έκτασης 12.502,4 τ.χλμ της Επικράτειας της Ελληνικής Δημοκρατίας των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδος, Δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου, το οποίο εμφανίζεται με τα στοιχεία Α, Β, Γ, ∆, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ, Α στο µε κλίµακα 1:5000 Χάρτη Παραχωρήσεων στις καταργηθείσες ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ ΕΛΠΕ αρμοδιότητας ευθύνης ΥΠΕΚΑ.
Η συμμετοχή του πετρελαίου στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας παραµένει κυρίαρχη, µε ποσοστά σταθερά πάνω από 50%-55%. Οι ανάγκες της Ελλάδας υπολογίζονται σε περίπου 120 εκατ. Βαρέλια το χρόνο. Το 56% της συνολικής κατανάλωσης παρατηρείται στον τοµέα των µμεταφορών. Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει το 18,5% ενώ οι υπόλοιποι κλάδοι ( οικιακός, εµπορικός, κ.α.) το 25%. Ένα σηµαντικό µέρος του πετρελαίου χρησιμοποιείται από τη ΔΕΗ για ηλεκτροπαραγωγή, κυρίως στα µη διασυνδεδεμένα νησιά. Το πετρέλαιο είναι βέβαιο ότι για αρκετά χρόνια ακόµα θα εξακολουθεί να καλύπτει σηµαντικό μερίδιο της αγοράς. Το 99,5% του αργού πετρελαίου που διατίθεται για διύλιση στη χώρα εισάγεται από το εξωτερικό και µόνο το 0,5% παράγεται στην Ελλάδα. Η έρευνα και η παραγωγή (Ε&Π) υδρογονανθράκων είναι µια εξαιρετικά περίπλοκη επιχειρηματική δραστηριότητα, κατά την οποία εφαρμόζονται εξειδικευμένες τεχνολογίες, απαιτείται υψηλή ένταση κεφαλαίων ενώ εμπεριέχονται σημαντικοί κίνδυνοι αποτυχίας (γεωλογικοί, τεχνικοί, περιβαλλοντικοί, εµπορικοί, πολιτικοί). Βεβαίως, έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι τα τελικά οικονοµικά αποτελέσµατα είναι ιδιαιτέρως θετικά τόσο για τα κράτη που έχουν στην κατοχή τους κοιτάσματα υδρογονανθράκων όσο και για τις πετρελαϊκές εταιρείες που τα εκμεταλλεύονται. Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται η έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονοµικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, µε την οποία θα καθορίζεται η διαδικασία παραχώρησης στην ανώνυµη εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων» του ως άνω Χερσαίου Οικοπέδου και η διαδικασία εκκαθάρισης των ποσών που εισπράττει η εταιρεία από την άσκηση των δραστηριοτήτων της, το ποσοστό που παρακρατεί υπέρ αυτής, η διαδικασία απόδοσης του υπολοίπου στο Δηµόσιο καθώς και άλλα θέµατα. Επίσης, ορίζεται ότι η Διαγωνιστική Διαδικασία για δραστηριότητες αναζήτησης, έρευνας, συλλογής δεδομένων, καταγραφής, συμπερασμάτων, πρότασης αξιοποίησης ή και εκμετάλλευσης θα ξεκινήσει από το πρώτης προτεραιότητας Οικόπεδο στη Νοτιοδυτική Μεσσηνία, περιοχή Κυπαρισσίας – Πύλου [Φιλιατρά]. Η διαδικασία παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων διέπεται από την Εθνική νομοθεσία όπως σήμερα ισχύει, εναρμονισμένη τη σχετική κοινοτική οδηγία 94/22 ΕΚ, στο πλαίσιο αναμόρφωσης του τροποποιηθέντος νόµου, µε τις αντίστοιχες ρυθμίσεις Παραγράφων και Υποπαραγράφων του παρόντος νόμου. 2. Επί των ρυθμίσεων: Αναλυτικότερα, Η αναμόρφωση των ρυθμίσεων των Παραγράφων και Υποπαραγράφων και ο καθορισμός έναρξης της Διαγωνιστικής Διαδικασίας από το πρώτης προτεραιότητας Οικόπεδο στη Νοτιοδυτική Μεσσηνία, περιοχή Κυπαρισσίας – Πύλου [Φιλιατρά] είναι όρος αυτής διότι: [Δεδομένα] «Στην περιοχή Μάραθος Γαργαλιάνων και στη θέση «Χωματερή» προπολεμικά γινόταν εκμετάλλευση της ασφάλτου με παραγωγή 25.000 τόνους στη δεκαετία 1920-30. Οι ασφαλτούχοι ασβεστόλιθοι έχουν ειδ. βάρος 1,054 και η πισσάσφαλτος παρουσιάζεται σε ποσοστό 5-17,8%. Παρόμοιες εμφανίσεις υπάρχουν και στην περιοχή της Πύλου ανατολικά του ασβεστολιθικού οροπεδίου Δαφνόρεμα. Προπολεμικά οι έρευνες είχαν ανατεθεί στον Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία Χέλη, ο οποίος έκανε 2-3 γεωτρήσεις στην περιοχή. Για πρώτη φορά έγιναν συστηματικές έρευνες στη δεκαετία του 1950 σε συνεργασία του ΙΓΜΕ με τον Ούγγρο ειδικό καθηγητή Ντε Λόζι. Στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Πετρελαίων, που έγινε στη Ρώμη το 1955, ο παραπάνω καθηγητής στην εισήγησή του ανακοινώνει ότι από τις μέχρι τότε έρευνες οι περισσότερο πιθανές πετρελαιοφόρες περιοχές της Ελλάδος είναι η
Θράκη, η Ήπειρος, η Δ. Πελοπόννησος και τα νησιά του Ιονίου.
Τρία χρόνια αργότερα και το Φλεβάρη του 1958, ανακοινώνεται ότι από τις έρευνες που είχαν γίνει, τα 13,8% της όλης επιφάνειας της Ελλάδος χαρακτηρίζονται «μάλλον ευνοϊκά» για την ύπαρξη πετρελαίων και άλλα 9,3% σαφέστατα ευνοϊκά. Χωρίζονται 10 πετρελαιοπιθανές περιοχές και ανάμεσα σ‘ αυτές και η Ν/Δ Πελοπόννησος. Το Μάρτη του 1959 δίνονται τα πρώτα στοιχεία για την περιοχή. Η πετρελαιοπιθανή περιοχή Μεσσηνίας περιλαμβάνει τα τμήματα κεντρικής Μεσσηνίας και Πυλίας – Τριφυλίας. Στην περίοδο 1960-62 παραχωρείται το δικαίωμα ερευνών στην περιοχή Παξών – Ζακύνθου – Πύλου, στην εταιρεία «ΕΣΣΟ ΕΛΛΕΝΙΚ INK», με αποικιακούς όρους. Σύμφωνα με τη σύμβαση, πληροφορίες για τα συμπεράσματα από τις έρευνες στο Δημόσιο δίδονται κατά βούληση από την εταιρεία. Το Δημόσιο συμμετέχει με ελάχιστο ποσοστό στα κέρδη από την εκμετάλλευση κλπ. Μετά από πέντε γεωτρήσεις μικρού σχετικά βάθους οι έρευνες διακόπηκαν και η εταιρεία προσπάθησε να παρουσιάσει την διακοπή σαν προσωρινή. Τίποτα δεν δίνεται όμως στη συνέχεια στη δημοσιότητα. Ελάχιστες μόνον πληροφορίες δίνονται από μια εργασία της «ΜΠΡΙΤΙΣ ΠΕΤΡΟΛΙΟΥΜ» (ΒΡ) για τις έρευνες στη Δ. Ελλάδα το 1971. Ανακαλύφθηκε στρώμα εβαποριτών μεγάλου πάχους (οι εβαπορίτες είναι στρώμα φορέας των πετρελαίων). Οι γεωτρήσεις της «ΕΣΣΟ ΕΛΛΕΝΙΚ INK» ήταν oι ακόλουθες: Περιοχή Φιλιατρά, βάθος γεώτρησης 3.754 μ. κορυφή στρώματος εβαποριτών 3.100 μ., Σώστης 3.950 μ., 3.900 μ., Ζάκυνθος 3.679 μ., Παξοί 3.180 μ., 1.500 μ. Στις 27.7.73 και με το Ν.Δ. 25 παραχωρείται στην εταιρεία «ΣΕΡΕΣ ΣΙΠΙΝΓΚ INK» (οίκος Λιβανού) δικαίωμα «ερεύνης και εκμεταλλεύσεως υδρογονανθράκων στη χερσαία και θαλάσσια περιοχή Κυπαρισσίας», με τα τμήματα Στροφάδων και Ναυαρίνου.
Στις 3.4.74 νέα σύμβαση με την ίδια εταιρεία για την περιοχή Πύλου – Ναυαρίνου. Η εταιρεία δέσμευσε ένα μεγάλο μέρος της περιοχής για έρευνες που δεν έγιναν. Το 1976 συζητήθηκε στη Βουλή νομοσχέδιο για τους υδρογονάνθρακες με αναφορές για τα πετρέλαια της περιοχής. Ακολούθησαν έρευνες από Γαλλική εταιρία στον Κυπαρισσιακό Κόλπο. Στη συνέχεια ανατέθηκαν έρευνες στη Ρουμανική κρατική εταιρεία ΡΟΜ-ΠΕΤΡΟΛ. Τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων που έχει στη διάθεσή του το ΥΠΕΚΑ σε εμπιστευτικό αρχείο, επιβάλλουν, στα πλαίσια της Ενεργειακής πολιτικής της Ελληνικής Δημοκρατίας, την επανεκκίνηση των ερευνητικών εργασιών για κοιτάσματα πετρελαίου στη Νοτιοδυτική Μεσσηνία, περιοχή Κυπαρισσίας – Πύλου [Φιλιατρά]». Μιλώντας, το βράδυ της Κυριακής, στο βήμα της Βουλής, ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης είπε χαρακτηριστικά: «όπως μας το μεταφέρουν οι επιστήμονες που εξέτασαν τα δεδομένα του Χερσαίου Οικοπέδου της Νοτιοδυτικής Ελλάδας σε συνέχεια μελετών για τον ορυκτό πλούτο της χώρας, υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές που έχουν σημαντικές ομοιότητες με ανάλογες δομές σε γειτονικές χώρες που έχουν κοιτάσματα πετρελαίου. Αυτό για τους επιστήμονες είναι πολύ σημαντικό. Θα ξεκινήσουμε άμεσα τις έρευνες στη χερσαία ζώνη για να έχουμε ασφαλή στοιχεία και συμπεράσματα από τόσο εκτεταμένες γεωφυσικές έρευνες. Αυτό που μας λένε τώρα, είναι ότι έχουμε συνέχεια των γεωλογικών δομών και ομοιότητες στη Νοτιοδυτική Ελλάδα και ιδίως στην περιοχή Κυπαρισσίας – Πύλου, στα Φιλιατρά. Άρα, αυτό είναι ένα επιπλέον ενθαρρυντικό στοιχείο για τα επόμενα βήματά μας στην Ενεργειακή πολιτική της χώρας, με τις έρευνες και την αξιοποίηση/εκμετάλλευση στοιχείων και κοιτασμάτων πετρελαίου».
Του Ηλία Γιαννόπουλου
