Από την Αργυρώ Μποζώνη και τη Ματούλα Κουστένη
Από όλους τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτό που γενικώς ονομάζουμε πολιτισμό στη χώρα, αυτή τη γυναίκα θαυμάζουμε και σεβόμαστε απεριόριστα. Τη Βίκυ Μαραγκοπούλου. Το όνομά της είναι απολύτως συνδεδεμένο με μια πόλη. Την Καλαμάτα. Και με ένα Φεστιβάλ. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας.
Η Βίκυ Μαραγκοπούλου είναι ο άνθρωπος που μας έκανε να προγραμματίζουμε αλλιώς τις διακοπές μας, έβαλε μια πόλη στο διεθνή πολιτιστικό χάρτη, δημιούργησε μια σχολή.
Φέτος θα είναι, φαντάζομαι, πολύ υπερήφανη που το όνειρο του Μεγάρου Χορού που ξεκίνησε το 2000 με αρχικό προγραμματισμό να παραδοθεί το 2003, επιτέλους ολοκληρώθηκε.
Είναι μια γυναίκα που χάρη στην πίστη και την επιμονή της, χάρη στο όραμά της, κατάφερε με την προσωπικότητα, τη γνώση και το κύρος της να φέρει όλες σχεδόν τις ομάδες και τους καλλιτέχνες της πρώτης γραμμής στην Καλαμάτα. Πολύ πριν μας συνήθισε στην αφρόκρεμα του παγκόσμιου χορού ο Γιώργος Λούκος, η Καλαμάτα είχε ανεβάσει ψηλά τον πήχη. Δεν ακούστηκε ποτέ να γκρινιάζει, να προτάσσει τις δυσκολίες, να εκβιάζει με αποχωρήσεις. Κι ας υπάρχουν ένα σωρό δυσκολίες που ξέρουμε κι άλλες τόσες που μπορούμε να φανταστούμε.
Αυτή η γυναίκα με τη μοναδική ηρεμία και αυτοσυγκράτηση έχει αντιμετωπίσει δεκάδες δύστροπους καλεσμένους, απαιτητικούς υψηλούς φίλους, έχει συνδιαλαγεί με τους άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης στην αθάνατη ελληνική επαρχία, έχει καταφέρει να πείσει και να επιχειρηματολογήσει απέναντι σε ανίδεους επαρχιώτες πολιτευτές. Ακόμα και σήμερα σε αυτή την πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία η Βίκυ Μαραγκοπούλου κερδίζει το παιχνίδι. Φέτος το πρόγραμμά της λάμπει. Όπως και όλα τα προηγούμενα δεκαοκτώ χρόνια. Της οφείλουμε πολλά. Είδαμε πολύ χορό, υπέροχο χορό.
Γι’ αυτό και κάθε φορά που εδώ ή στο εξωτερικό βλέπουμε μια ομάδα η πρώτη μας σκέψη είναι: «Αυτούς τους έχουμε δει στην Καλαμάτα;». Η περιπέτεια για το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας άρχισε το 1995. Τότε η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας μπήκε στο δίκτυο πόλεων με αντικείμενο το χορό. Καλλιτεχνική διευθύντρια ορίζεται η Βίκυ Μαραγκοπούλου. Με το καλημέρα, το φεστιβάλ δείχνει τη σοβαρότητα, τη συγκρότηση, την άποψή του. Πρώτη παράσταση τα “Χορικά” της Ζουζούς Νικολούδη. Ρασίντ Ουραμντάν. Ούτε μια ούτε δέκα. Πενήντα οκτώ ξένες παραστάσεις πρώτης γραμμής έκαναν πρεμιέρα στην Καλαμάτα! Απίστευτο. Και όχι μόνο. Μέχρι σήμερα η παραγωγή σε αριθμούς είναι απίστευτα εντυπωσιακή: 82 ξένες & 36 ελληνικές ομάδες, 184 παραστάσεις ξένων ομάδων, 65 παραστάσεις ελληνικών ομάδων, 7 παραγωγές, 2 συμπαραγωγές.
Στα σεμινάρια και τα μαθήματά του παρέλασαν μερικές από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του χορού στον κόσμο. Και μπορεί οι αριθμοί από μόνοι τους να μην εξασφαλίζουν την ποιότητα ενός θεσμού, ωστόσο, οι καλλιτέχνες που βρέθηκαν στην Καλαμάτα είναι από τα ονόματα εκείνα που μας έκαναν να παίρνουμε το ΚΤΕΛ και να τρέχουμε προς το Νότο. Ακόμα και με 40 βαθμούς. Ξεκινώντας να κρατάμε σημειώσεις ξεχωρίσαμε τους: Ballet Preljocaj, Doug Varone and dancers, David Dorfman Dance, Bouvier/Obadia, Arakne Mediteranea, Trisha Brown, Twyla Thapr, El Farruco su compania, Siobhan Davis, Compagnie D.C.A. Philippe Decouflet, Russel Maliphant, Rui Orta, Murray Louis and Nikolais Company, Rachid Ouramdane, Peeping Tom, Wim Vandekeybus, Anne Teresa De Keersmaeker, Inbal Pinto, The Batsheva Dance Company, Merce Cunningham, Trisha Braun. Compagnie Marie Chouinard Έπειτα βγάλαμε ένα δεύτερο χαρτί γιατί μας ήρθαν στο μυαλό αυτοί: Jan Fabre, Philippe Decoufle, Jerome Be, Les Ballets C de la B, Yvonne Rainer, Gregory Maqoma, Sidi Larbi Cherkaoui, Damien Jalet, Maguy Marin, Ballet Lausanne, Xavier Leroy, Mathilde Monnier, Iraqis Bodies, Compagnie Marie Chouinard, Rosemary Butchers dance Projects, Liat Dror and Nil Ben Gal Company, Beau Geste/Dominique Boivin, Akram Khan, Tanzcompagnie Rubato, Lanonima Imperial, Roland Brown, Robin Orlin, Stephen Petronio Company, Compagnie Kafig. Meg Stuart. Ούτε και αυτό μας έφτασε. Στο τρίτο γράψαμε: Meg Stuart, Tero Saarinen, George Piper dances, Gelabert-Azzopardi cia de dansa, Nasser Martin Gousset, Irven Lewis, Michael Clark, Jan Fabre, Rosas, Annahuber company, Prue Lang, Yasmeen Godder, Via Katlehong dance, Noema dance works, Sonia Baptista, Liquid Loft, Caroline Hainaut and Palle Dyrvall, Vuyani dance theatre. Rosas.
Στο τέταρτο πια -λέμε- πως τους έχουμε θυμηθεί όλους: Vera Mantero, Jonathan Burrows and Matteo Fargion, Storm and Discipulos do Ritmo, Pere faura, Saburo Teshigawara/Karas, Compagnie Ea Sola, La Macana, Association Dam/Cespi, Theatre se Suresnes Jean Vilar, I m Company/Ivana Muller, Pierre Rigal. Τα μπαλέτα της Όπερας της Λυών, οι BATSHEVA DANCE COMPANY, RUSSELL MALIPHANT COMPANY, MERCE CUNNINGHAM DANCE COMPANY, NBAL PINTO DANCE COMPANY, Jerome Bell, EMANUEL GAT DANCE, COMPAGNIES BEAU GESTE & NON DE NOM, TONEELHUIS / SIDI LARBΙ CHERKAOUI, SANKAI JUKU, JOSEF NADJ, JASMIN VARDIMON COMPANY, και όλη η σκηνή του σύγχρονου ελληνικού χορού .
Στην Καλαμάτα μάθαμε τι σημαίνει σύγχρονος χορός από όλο τον κόσμο. Διότι στην Ελλάδα του 1995, όχι μόνο ελάχιστοι ήξεραν τι σημαίνει η λέξη, αλλά και οι υπόλοιποι που είχαν άγνοια, έμοιαζαν αρνητικοί απέναντι στο καινούργιο. Ευτυχώς, μέσα στο χρόνο εκπαιδευτήκαμε όχι μόνο εμείς, αλλά και πολλοί από εκείνους που ταύτιζαν ως τότε το χορό με το Λύκειο Ελληνίδων.
Κάθε παράσταση ήταν μια αισθητική πρόταση. Μας δίχασε, μας ξάφνιασε, μας ταξίδεψε, μας έβαλε στο μυαλό εμμονές, μας διέλυσε, μας ανάστησε, μας θύμισε προσωπικές στιγμές, προκάλεσε ατελείωτες συζητήσεις ακόμα και τσακωμούς. Οι αντιπαραθέσεις ξεκινούσαν πάντα κατεβαίνοντας τα πρώτα σκαλοπάτια του Κάστρου και διαρκούσαν ως το πρωί στις ταβέρνες της Καλαμάτας.
Στην πραγματικότητα κανένας στην Ελλάδα με τις επιλογές του δε μας έδειξε το τοπίο της σύγχρονης δημιουργίας, τόσο προσεκτικά και σφαιρικά όσο η Βίκυ Μαραγκοπούλου. Η νίκη της είναι διπλή διότι αφενός απευθύνθηκε σε μια χώρα που η μιζέρια και η βαριά της παθογένεια συχνά νικούν, αφετέρου γιατί κανείς σε βάθος χρόνου δεν μπόρεσε να αμφισβητήσει τις επιλογές και το κύρος της καλλιτεχνικής διεύθυνσης.
Στη Βίκυ Μαραγκοπούλου, ωστόσο, χρωστάμε και κάτι ακόμα: την ευκαιρία να κάνουμε τους καμπόσους στις διεθνείς σκηνές. Γιατί πράγματι υπήρχαν στιγμές που φουσκώσαμε από υπερηφάνεια, όταν τις απίθανες ομάδες που εμείς είχαμε δει στην Καλαμάτα δε τις ήξεραν ούτε οι πιο κουλτουριάρηδες φίλοι μας στη Γαλλία ή τη Γερμανία. Είναι ένα συναίσθημα καταπληκτικό. Πώς να τους εξηγήσεις πως όλη αυτή την ασύλληπτη εμπειρία εμείς την ζήσαμε σε ένα μικρό, κουκλίστικο αμφιθέατρο Κάστρου, σε ένα γυμναστήριο, σε ένα Πολυκλαδικό Λύκειο μιας επαρχιακής πόλης. Και μάλιστα, μιας πόλης με άθλιο μέχρι πρότινος εθνικό δρόμο.
Και τέλος, κάτι ακόμα: η Βίκυ Μαραγκοπούλου είναι από τους ανθρώπους που θα πρέπει να δοξάζουν οι Έλληνες χορογράφοι και χορευτές. Όχι μόνο γιατί πάντα τους έδινε βήμα να εκφραστούν. Αλλά γιατί τους έκανε κομμάτι μιας παγκόσμιας χορευτικής σκηνής στην οποία η πρόσβαση θα ήταν απλώς άπιαστο όνειρο…
Φέτος, αθόρυβα και πάλι η Καλαμάτα παρουσίασε το πρόγραμμά της. Nederlands Dans Theater 2 / l’association fragile – christian rizzo / KVS, les ballets C de la B & A.M. Qattan Foundation / Mette Ingvartsen / Αερίτες. Το επετειακό 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας θα πραγματοποιηθεί από τις 17 έως τις 24 Ιουλίου 2014, φωτίζοντας και πάλι ξεχωριστές και ενδιαφέρουσες πτυχές της σύγχρονης ελληνικής και διεθνούς χορευτικής δημιουργίας, της θεωρητικής σκέψης για τις παραστατικές τέχνες, την εξειδικευμένη εκπαίδευση, αλλά και το «παιχνίδι» του χορού που αφορά όλους –επαγγελματίες, σπουδαστές, ερασιτέχνες και κοινό.
Πηγή: www.lifo.gr
Ένα διαφορετικό αφιέρωμα: 20 υπέροχα χρόνια στο Φεστιβάλ Καλαμάτας
