Στην «ενοποίηση» της διαχείρισης των χρεών κάθε οφειλέτη στις τράπεζες με όλα τα άλλα χρέη του (προς το δημόσιο ή σε ιδιώτες), με στόχο τη συνολική και ριζική αντιμετώπισή τους, στρέφεται η κυβέρνηση. Θα προβλέπονται εξατομικευμένες λύσεις ανά οφειλέτη, που θα διαφοροποιούνται για χρέη από επιχειρήσεις και χρέη των νοικοκυριών, που θα μπορούν να φτάνουν και στη διαγραφή μέρους ή και του συνόλου της οφειλής -με κριτήρια και όρους όμως που θα αποκλείουν τους «κατά σύστημα» κακοπληρωτές.
Το σχέδιο για τα «κόκκινα δάνεια» που ετοιμάζεται, θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα ώστε να εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο και η παρουσίαση των βασικών αρχών του έγινε στην τρόικα από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση και όσα ανέφεραν κυβερνητικά στελέχη, στα βασικά του σημεία το σχέδιο αυτό, όπως μορφοποιείται ως τώρα, προβλέπει:
-Η ρύθμιση του χρέους προς την τράπεζα δε θα γίνεται μεμονωμένα από τα πιστωτικά ιδρύματα. Θα συνεξετάζονται και όλες οι άλλες οφειλές που «πνίγουν» το δανειολήπτη. Από την τρέχουσα και τη διαφαινόμενη οικονομική κατάστασή τους, θα προκύπτει η συνολική εικόνα του και θα αξιολογείται η προοπτική της μελλοντικής πορείας των πληρωμών του. Στο πλαίσιο αυτό, θα γίνεται μια συνολική διαχείριση των χρεών του και (σαν να επρόκειτο για «συνέλευση πιστωτών») θα αποφασίζεται τι θα μπορεί να πληρώνει για την τράπεζα και τι θα πρέπει να δίνει για τα άλλα χρέη που έχει στην εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία, σε ιδιώτες, προμηθευτές κ.λπ. Και αυτά, πέραν από τις ατομικές, οικογενειακές ή επιχειρηματικές δαπάνες για πάγιες ανάγκες του, που θα πρέπει να συνεχίζει να μπορεί να καλύπτει.
-Για τα νοικοκυριά (φυσικά πρόσωπα) θα λαμβάνονται υπ’ όψιν οι δαπάνες που θεωρούνται αναγκαίες για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Αυτές θα διασφαλίζονται ανάλογα με το οικονομικό και κοινωνικό προφίλ τους. Αν και στην κυβέρνηση η οφειλή δεν μπορεί να εξυπηρετείται με ένα μεσοπρόθεσμο πλάνο, τότε η οφειλή μπορεί και να «κουρεύεται» εν μέρει ή εν όλω λόγω αντικειμενικής δυσκολίας αποπληρωμής της. Παρόλο που στην κυβέρνηση θεωρούν «απαγορευμένο» να μιλούν ανοικτά για μερική ή ολική διαγραφή χρέους, η δυνατότητα αυτή θα δίδεται από τον Κώδικα Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος.
-Όποιο σχέδιο αποπληρωμής χρεών και αν επιλεγεί, με βάση τα παραπάνω, θα πρέπει ο δανειολήπτης να μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες του δανειολήπτη για στέγαση, διατροφή, σπουδές, ψυχαγωγία κ.λπ. ακόμα και στην περίπτωση που αναγκαστεί να διαθέσει μέρος της κινητής ή ακίνητης περιουσίας του. Αυτό σημαίνει σε κάποιες περιπτώσεις ότι μπορεί π.χ. και να χάσει ένα ακίνητο ή και το σπίτι του, αλλά θα του επιτρέπεται να διαμένει σε αυτό αν δεν έχει εναλλακτική ή να πληρώνει ένα ενοίκιο αν νοικιάζει για να μένει σε άλλο.
-Για τις επιχειρήσεις τα πράγματα είναι διαφορετικά. Δεν τίθενται «κοινωνικά κριτήρια», αλλά οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με βάση τα επιχειρηματικά και χρηματοοικονομικά πλάνα τους. Οι τράπεζες θα πρέπει να δημιουργήσουν δομές και υπηρεσίες που θα αξιολογούν τη βιωσιμότητα κάθε επιχείρησης, μέχρι πού μπορεί να φτάσει και τι μπορεί να αποπληρώνει, χωρίς να «πνίγεται» υπό το βάρος όλων των άλλων χρεών της για να μην αναγκαστεί να κλείσει.
-Ρυθμίσεις χρεών και διευκολύνσεις -αλλά όχι «κούρεμα»- θα γίνονται για επιχειρήσεις που έχουν τα φόντα να επιβιώσουν, αν δηλαδή δεν αντιμετωπίζουν πραγματικό πρόβλημα υπερχρέωσης, αλλά περιστασιακή έλλειψη ρευστότητος που οφείλεται στην κακή κατάσταση της αγοράς (π.χ. μη πληρωμή από πελάτες, διακοπή των γραμμών χρηματοδότησης από τράπεζες λόγω κρίσης κ.λπ.) ή δραστηριοποιούνται σε δυναμικούς τομείς της οικονομίας (εξαγωγές κ.λπ.). Εκτός από τη συνολική διαχείριση των χρεών τους, την οποία θα πρέπει να εξυπηρετούν, θα έχουν και πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό μόλις αρχίσει να αποκαθίσταται η ρευστότητα στην αγορά (από το φθινόπωρο και μετά τα stress test).
-Αντιθέτως, σοβαρό πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν όσοι επιβίωναν στηριζόμενοι κυρίως στο δανεισμό (και πριν την κρίση), ή αν ο κλάδος τους δεν έχει καλές προοπτικές ανάπτυξης -κυρίως μικρομάγαζα, καφετέριες, υπηρεσίες κ.λπ. Όπου δε διαφαίνεται προοπτική αναδιάρθρωσης της επιχείρησης και του κλάδου, θα επέρχεται «ξαφνικός θάνατος» και κατασχέσεις, εκτός αν ο επιχειρηματίας μπορεί να βρει και να διαθέσει δικά του κεφάλαια για να στηρίξει την επιχείρησή του.
Όλα τα μέτρα πάντως που θα επιλεγούν, λένε στην κυβέρνηση, θα πρέπει να έχουν στόχο την αποτροπή νέων κοινωνικών προβλημάτων, τον αποκλεισμό των «μπαταχτσήδων», αλλά και την ευστάθεια των τραπεζών.
Το σχέδιο για τα χρέη νοικοκυριά και επιχειρήσεις
