Η παλιά Καλαμάτα μέσα από το φωτογραφικό φακό

Συνεχίζοντας την ξενάγηση στην παλιά πόλη μας, σήμερα ο φωτογραφικός φακός έχει σταθεί στην ανατολική πλευρά της Καλαμάτας. Μας μεταφέρει αρκετές δεκαετίες πίσω, τότε που η πόλη ήταν γύρω από το Κάστρο και που η έκτασή της έφθανε μέχρι το καφενείο «Τζανή», εκεί που σήμερα βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα!
Στην ένθετη φωτογραφία του 1930, στο πρώτο πλάνο, εικονίζεται το ποτάμι ο Νέδοντας, όπως ήταν αδιαμόρφωτος, με μοναδική προστασία από τις πλημμύρες την πέτρινη μάντρα.
Μετά τη μάντρα, ο δρόμος αρχικά λεγόταν «δεντράκια» και μετέπειτα οδός Νέδοντος ή Σπάρτης. Την ονομασία «δεντράκια» την πήρε από τα πολλά δέντρα που υπήρχαν κατά μήκος του. Εδώ γινόταν ο περίπατος των Καλαματιανών. Ξεκινούσε από τον Αϊ Γιάννη τον Πρόδρομο και έφτανε μέχρι τις «Τούρλες».
Κι εδώ σ’ αυτό το κομμάτι της παλιάς Καλαμάτας, κατοικούσαν αξιόλογες οικογένειες, μέσα απ’ τις οποίες ξεπήδησαν ωφέλιμα κοινωνικά άτομα, όπως γιατροί, καθηγητές, ιστορικοί, συγγραφείς κ.ά.
Ξεκινώντας την ξενάγηση των ονομάτων, από δεξιά προς αριστερά, το πρώτο σπίτι μετά τον Αϊ Γιάννη ήταν του Οικονομόπουλου, που εμπορευόταν ξηρούς καρπούς. Ακολουθούσε το σπίτι του Κωνσταντόπουλου, πατέρα της γνωστής καθηγήτριας των Αγγλικών Ισμήνης Κωνσταντοπούλου, δίπλα κατοικούσε ο κλειδαράς Πεφάνης. Πλάι, το μεγάλο διώροφο ήταν του Αμερικάνου. Επάνω έμενε η οικογένεια Καραγιαννάκου (ΟΤΕ) και κάτω ο γυαλοπώλης Ανδρέας Μουστάκης. Στη συνέχεια, ήταν το υπέροχο αρχοντικό του Αμερικάνου, που το πήρε προίκα η όμορφη Βάσω, όταν παντρεύτηκε τον Σπύρο Μουντούρη. Στους σεισμούς του 1986 κατέρρευσε και κατεδαφίστηκε. Σήμερα εκεί είναι ανθοπωλείο.
Πλάι βρισκόταν το σπίτι των Καλογραιών, όπου αρχικά εκεί κατοίκησε ο καθηγητής Βλαχοδημητρόπουλος και αργότερα η οικογένεια του Ανδρέα Ι. Μπουρή. Ο Μπουρής τα χρόνια εκείνα ήταν δικαστικός γραμματέας και είχε ένα μοναχογιό, τον Γιάννη. Ο Γιάννης είναι ο γνωστός συμπολίτης μας γιατρός καρδιολόγος. Το σπίτι αυτό σήμερα είναι «Σούπερ μάρκετ Αφών Μουργή».
Δίπλα ήταν το σπίτι του παπα-Θόδωρου που ιερουργούσε στον Αϊ-Γιάννη. Ακολουθούσαν τα μικρά σπίτια των: Παυλόπουλου, Νίκου Καράμπελα, του κουρέα Παυλόπουλου και το σπίτι της οικογένειας Συνοδινού. Απόγονος των Συνοδινών είναι ο γνωστός σ’ όλους μας Νίκος Ζερβής, συγγραφέας της σειράς των βιβλίων «Η Γερμανική κατοχή στη Μεσσηνία». Πλάι ο μπαρμπα-Χαρίλης που πουλούσε κρασί χύμα και πιο πλάι το «σπίτι» της Χρυσούλας. Στη συνέχεια το σπίτι της οικογένειας Κουλούρη και λίγα μέτρα ψηλότερα το σπίτι του Μιχάλη Σαραντόπουλου. Ο Σαραντόπουλος ήταν πρόεδρος του Επιμελητηρίου και άριστος χορωδός, βαθύφωνος. Έπαιζε και ωραιότατο φλάουτο. Δίπλα το διώροφο του κρεοπώλη Δημήτρη Γαλανάκη, που και σήμερα το διατηρεί ο εγγονός του Δημήτρης.
Πιο δίπλα υπήρχε τότε ένας ωραία διαμορφωμένος χώρος, όπου παίζονταν θέατρα, Καραγκιόζης, ακροβάτες κ.α. Ήταν η διασκέδαση των Καλαματιανών.
Πλάι σ’ αυτό ήταν η οικία του Ιωάννη Μανιάτη, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο γράφων το παρόν.
Το σημείο εκείνο ονομαζόταν το «Κοτρώνι», γιατί υπήρχε ένας βράχος μέσα στο ποτάμι μεγάλος σαν ένα δωμάτιο σπιτιού.
Σύμφωνα με ομολογίες παλαιών Καλαματιανών, ο βράχος αυτός αποκόπηκε απ’ το Κάστρο και τερμάτισε στον ποταμό Νέδοντα, πριν από διακόσια χρόνια! Σήμερα, στο σημείο εκείνο είναι η ψαραγορά.