Για την ιστορία της πόλης: Βασίλης Ι. Μανιάτης
Η ξενάγηση στην παλιά Καλαμάτα συνεχίζεται, με το φωτογραφικό υλικό των αείμνηστων ερασιτεχνών φωτογράφων συμπατριωτών μας, το οποίο μας άφησαν παρακαταθήκη, για να μαθαίνουν και οι νεώτεροι πώς ήταν κάποτε η πόλη και πώς αναδημιουργήθηκε μετά τις τόσες καταστροφές που έχει υποστεί.
Ο φωτογραφικός φακός σήμερα στάθηκε στο «μπαλκόνι της Καλαμάτας», το περίφημο και πολυθρύλητο Κάστρο της Ιζαμπούς και μας παρουσιάζει μία εκπληκτική άποψη της δυτικής πλευράς της πόλης, πριν από μισό αιώνα.
Η φωτογραφία οφείλεται κι αυτή στον περίφημο ερασιτέχνη φωτογράφο Χρήστο Αλειφέρη, ο οποίος απαθανάτισε με γούστο και μεράκι την παλιά μας Καλαμάτα.
Ο γράφων το παρόν θα προσπαθήσει να συμβάλει σ’ αυτήν την ξενάγηση με τις παιδικές θύμησες, κυρίως για την ιστορία της πόλης.
Στην ένθετη φωτογραφία εικονίζεται η δυτική πλευρά της πόλης και πάντα με την παρουσία του ποταμού Νέδοντα, που- ως γνωστόν- υπήρξε ο μεγάλος εφιάλτης της πόλης μας.
Εικονίζεται ο δρόμος της Αρτέμιδος. Εκεί κατοικούσαν εξαιρετικές καλαματιανές οικογένειες.
Από δεξιά προς αριστερά ήταν το σπίτι του Νικ. Λεονταρίτη, ο οποίος είχε κηροπλαστείο απέναντι από τους Αγίους Αποστόλους. Το επόμενο στην πρώτη γωνία ήταν του Αλεξανδρόπουλου και κατοικούσαν: πάνω ο Κονταργύρης (βιβλιοπώλης) και κάτω ο καθηγητής των Θρησκευτικών Ευσταθόπουλος.
Η επόμενη γωνία στέγαζε το γνωστό παιδίατρο Πέτρο Καρακούση, ο οποίος κάτω είχε το ιατρείο του. Σήμερα στεγάζει τον επιχειρηματία Π. Κεφάλα με είδη κιγκαλερίας και είναι ιδιοκτησίας του Νάσου Τζώρτζη.
Στην επόμενη γωνία, διπλοκατοικία, στη μία έμενε ο γυμναστής Σωτηρόπουλος και στην άλλη ο Σκαλαίος, που διατηρούσε τότε το καφενείο «Πάνθεον». Στη συνέχεια η οικογένεια Ντέρου, πλάι ο Καλαμαράς και πιο αριστερά η οικογένεια του εξαγωγέα Οδυσσέα Μπαλή.
Στη συνέχεια το σπίτι του Μιχάλη Τσόκρη, όπου επάνω έμενε ο δικηγόρος Ιωάννης Λάσκαρης και η γωνία πλάι ήταν του Ηλία Ψαρούλη.
Συνεχίζοντας την ξενάγηση, προς τα αριστερά μετά την οδό Λεΐκων, είναι το Ε’ Δημοτικό «Μπενάκειο» Σχολείο. Ονομάστηκε «Μπενάκειο» προς τιμήν του τότε δημάρχου Εμμανουήλ Μπενάκη (το 1877), ο οποίος με δαπάνες του έκτισε το σχολείο, στο οικόπεδο που αγόρασε ο Δήμος από την οικογένεια Κορφιωτάκη.
Στη μέση δεσπόζει ο ποταμός Νέδοντας, με τις μάντρες που είχαν κτιστεί για να ανακόπτεται η ορμή του χειμάρρου. Μερικοί ιστορικοί ή δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι ο Νέδοντας δεν ήταν ποτέ «ξεροπόταμο». Θα μου επιτραπεί να διαφωνήσω, μιας και γεννήθηκα και μεγάλωσα δίπλα στο ποτάμι, στη συνοικία «Δεντράκια». Θυμάμαι ότι τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και μερικές φορές και Σεπτέμβριο, το ποτάμι δεν είχε καθόλου νερό.
Ακόμα αντηχούν στ’ αυτιά μου τα κοάσματα των βατράχων τις νύχτες που αναζητούσαν καμιά λιμνούλα με νερό, για να επιβιώσουν. Θυμάμαι ακόμα ότι εμείς, παιδιά τότε, τρέχαμε και παίζαμε μες το ποτάμι, πατώντας στις καυτές πέτρες του ξεροπόταμου.
Ακόμα, θυμάμαι τους «πετροπόλεμους» που γίνονταν στο ποτάμι από τις συνοικίες Αγιάννα και Καλύβια εναντίον Αγιάννη και Κάστρου, για το ποιος θα επικρατήσει!
Ήταν ένα βάρβαρο παιχνίδι που γράφτηκε στην ιστορία της μεταπολεμικής Καλαμάτας, αλλά το οποίο είχε ως αποτέλεσμα… πολλά σπασμένα κεφάλια!
