Αλλοδαπός επισκέπτης στη Βοϊδοκοιλιά γέμισε 4 σακούλες απορριμμάτων σε διάστημα δύο μηνών!
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Δύο ήταν οι αφορμές για το ρεπορτάζ με την κατάσταση των ακτών του νομού. Η πρώτη προήλθε από την είδηση ότι στο νοσοκομείο κατέληξε ένα 18 μηνών κοριτσάκι που κατάπιε γόπα τσιγάρου ενώ έπαιζε στην παραλία του Μονολιθίου της Πρέβεζας. Η μικρή μεταφέρθηκε επειγόντως στο Νοσοκομείο Πρέβεζας για να υποβληθεί σε πλύση στομάχου.
Η δεύτερη προήλθε από την παρατήρηση που άκουσα, ότι πλέον τα αποτσίγαρα-και-στην παραλία της Καλαμάτας έχουν αντικαταστήσει τα βότσαλα.
Το χειρότερο είναι ότι, ενώ το φαινόμενο είναι καταγεγραμμένο από όλους, Δημοτικές Αρχές, επαγγελματίες και πολίτες κάνουν ότι δε βλέπουν και η καθαριότητα της ακτής έχει αφεθεί πλέον στον… πατριωτισμό ορισμένων.
Καθώς βρισκόμαστε στο απόγειο της τουριστικής περιόδου, είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να αναλογιστούμε τη σημασία αυτού του προβλήματος, αλλά και να μάθουμε για τις επιπτώσεις στο οικοσύστημα.
Με ποιον τρόπο το κάπνισμα βλάπτει την υγεία των… ακτών και θαλασσών και, κυρίως, των θαλάσσιων οργανισμών; Ο μεγαλύτερος κίνδυνος των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι η κατάποσή τους από θαλάσσιους οργανισμούς, όπως ψάρια, χελώνες και θαλάσσια πτηνά. Απορρίμματα, όπως τα αποτσίγαρα, καταναλώνονται από τα ζώα είτε άμεσα, γιατί μοιάζουν με την τροφή τους, είτε έμμεσα με βιοσυσσώρευση μέσω της τροφικής αλυσίδας.
Η κατάποση των αποτσίγαρων οδηγεί τους θαλάσσιους οργανισμούς στην ασφυξία και στον πνιγμό, καθώς και στη μείωση της λήψης τροφής, λόγω ενός ψευδούς αισθήματος κορεσμού που δημιουργούν, όταν συσσωρεύονται στο στομάχι, που οδηγεί στην ασιτία και, τελικά, στο θάνατο.
Καθώς τα αποτσίγαρα έχουν αυξημένη τοξικότητα, λόγω της νικοτίνης, μπορούν να δημιουργήσουν έλκος, δηλητηρίαση από τοξίνες ή νευροτοξικότητα. Ακόμα κι αν δεν προκαλέσουν θάνατο στους θαλάσσιους οργανισμούς, τα αποτσίγαρα ή οι βλαβερές και τοξικές ίνες τους, μέσω της τροφικής αλυσίδας, μπορούν να καταλήξουν στο πιάτο του μεσημεριανού μας.
Έτσι, μπορεί οι ακτές της Μεσσηνίας να είναι από τις πιο όμορφες και οι παραλίες της να μαγεύουν τους επισκέπτες, ωστόσο ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να λύσουμε το πρόβλημα με τα απορρίμματα που οι λουόμενοι αφήνουν πίσω τους.
Ενδεικτικό είναι αυτό που περιγράφει και η έκθεση «Life Ammos» του Πανεπιστημίου Πατρών, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Μεσόγειος SOS, της περιβαλλοντικής οργάνωσης Terra Nova ΕΠΕ και της Marc AE, για την κατάσταση που επικρατεί σε μια από τις ωραιότερες περιοχές του νομού, τη Βοϊδοκοιλιά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προέκυψαν, τόσο από τις επιτόπιες συζητήσεις με αρμόδιους φορείς και επαγγελματίες της ευρύτερης περιοχής, όσο και από τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, ως κύρια ζητήματα αναδεικνύονται η σημαντική ύπαρξη απορριμμάτων, με ιδιαίτερη αναφορά στα αποτσίγαρα, συνολικότερα τα ζητήματα καθαριότητας και καθαρισμού της παραλίας και ο κίνδυνος απώλειας βιοποικιλότητας.
Βάσει των στοιχείων των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων δηλώνει ότι στην παραλία εντοπίζονται αρκετά (μέτρια) έως πολλά απορρίμματα, ενώ παράλληλα σημειώνουν ότι δεν υπάρχει σχετική σήμανση στην παραλία και τη γύρω περιοχή σε σχέση με τα απορρίμματα. Σύμφωνα με την πλειοψηφία των συμμετεχόντων, γίνονται σπάνια καθαρισμοί με μηχανικά μέσα, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις οι καθαρισμοί γίνονται με τα χέρια και, όπως σημειώνουν κάποιοι, με ιδιωτική πρωτοβουλία.
Κατά τη διάρκεια της αρχικής επίσκεψης καταγραφής, οι επιθεωρητές παραλίας ενημερώθηκαν από αλλοδαπό επισκέπτη ότι, με άλλο άτομο, έχουν καθαρίσει τη μισή περίπου παραλία 6 φορές κατά τη διάρκεια της δίμηνης παραμονής του στην περιοχή, γεμίζοντας 4 σακούλες με απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένων των αποτσίγαρων. Επιπρόσθετα, κάποιοι σημείωσαν ότι δε γίνονται καθαρισμοί από το Δήμο.
Τέλος, σε σχέση με αυτό το θέμα, ιδιοκτήτης επιχείρησης της ευρύτερης περιοχής, ο οποίος παλαιότερα μίσθωνε την καντίνα στο χώρο στάθμευσης της παραλίας, σημείωσε ότι στο παρελθόν είχε ζητήσει από το Δήμο να αναλάβει με ίδια έξοδα το μηχανικό καθαρισμό της παραλίας με ειδικό μηχάνημα που διέθετε, αλλά η πρότασή του δεν έγινε δεκτή.
Η πλειοψηφία εκείνων που απάντησαν τα ερωτηματολόγια σημειώνει ότι υπάρχουν κάδοι απορριμμάτων, αλλά είναι αριθμητικά πολύ λίγοι, και ότι η αποκομιδή των απορριμμάτων δε γίνεται σε καθημερινή βάση, με αποτέλεσμα συχνά τα απορρίμματα να διασκορπίζονται στη γύρω περιοχή.
Σε σχέση με το ζήτημα των απορριμμάτων καπνιστών, οι συμμετέχοντες το αξιολογούν ως πολύ σοβαρό και σοβαρό. Στην παραλία δε διανέμονται σταχτοδοχεία, καθώς δεν υπάρχει οργανωμένη δραστηριότητα. Οι συμμετέχοντες εκτιμούν ότι η παρουσία των επισκεπτών δεν επηρεάζει δυσμενώς το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Τέλος, οι συμμετέχοντες προτείνουν τη λήψη μέτρων (όπως την ενίσχυση της αστυνόμευσης και την επιβολή προστίμων σε όσους ρυπαίνουν), καθώς και την κοινή δράση και συνεργασία Πολιτείας και πολιτών για τη βελτίωση της κατάστασης στην περιοχή. Μεταξύ των προτάσεων που κατατέθηκαν συγκαταλέγεται η τοποθέτηση περισσότερων κάδων, διαμορφωμένων με τρόπο που να συνάδει αισθητικά με το περιβάλλον, καθώς και η συχνότερη αποκομιδή των απορριμμάτων. Ως λύση στα προβλήματα των απορριμμάτων προτάθηκε καθαρισμός με τα χέρια σε εβδομαδιαία βάση, αλλά και μηχανικός καθαρισμός σε μηνιαία βάση.
Στην παραλία έγινε καταγραφή των αποτσίγαρων σε μήκος ακτής 701 μ. και εύρους 16 μ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των καταγραφών, στην ακτή μετρήθηκαν 68 αποτσίγαρα σε οκτώ (8) ζώνες καταγραφής. Το μέγιστο πλήθος αποτσίγαρων/τ.μ. ακτής ήταν 9, ενώ το ελάχιστο ήταν 0. Ο μέσος όρος ήταν 2 αποτσίγαρα/τ.μ. ακτής. Ο αριθμός των αποτσίγαρων ανά μέτρο μετώπου ακτής κυμαίνεται από 3 έως 13 με μέση τιμή 8,5 αποτσίγαρα/μ.
