Η Παλιά Καλαμάτα μέσα απ’ το φωτογραφικό φακό…
Για την ιστορία της πόλης: Βασίλης Ι. Μανιάτης
Ο φωτογραφικός μας φακός, ο οποίος ξεναγεί κάθε φορά τους αγαπητούς φίλους αναγνώστες στις ιστορίες και τα γεγονότα της παλιάς μας Καλαμάτας, στάθηκε σήμερα σ’ ένα ιστορικό γεγονός, που συνέβη πριν από 157 χρόνια.
Πρόκειται για την ιστορία της διαμόρφωσης της πλατείας της Φραγκόλιμνας, η οποία αποτελεί μεγάλο κομμάτι της πόλης και όχι μόνο.
Η Φραγκόλιμνα ήταν ένας τεράστιος χωματόλακκος, απ’ όπου οι Φράγκοι έπαιρναν τεράστιες ποσότητες χώματος και το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή των προμαχώνων του Κάστρου. Με την πάροδο των χρόνων ο λάκκος συγκρατούσε βρόχινα νερά, καθώς και νέα απ’ το παρακείμενο ρυάκι που λεγόταν «Βέλιουρας» (εξ ου και η συνοικία Βέλιουρα), που κατέβαιναν απ’ τα βουνά της Αρτεμισίας. Έτσι, δημιουργήθηκε μία λίμνη, η οποία, όμως, λόγω της στασιμότητας των νερών, μετετράπηκε σε φορέα δυσοσμίας και μικροβίων.
Οι περίοικοι υπέφεραν πολύ και απέφευγαν το σημείο εκείνο για πάσης φύσεως εργασίες.
Το 1857 ενεφανίσθη ο από μηχανής Θεός, για να γλυτώσουν οι Καλαματιανοί απ’ αυτό το βραχνά. Επρόκειτο για το φρούραρχο των φυλακών της Καλαμάτας, Αλέξανδρο Κουμουνδουράκη, ο οποίος επιστρατεύοντας τους φυλακισμένους επιχωμάτισε τη λίμνη.
Ο τότε δήμαρχος Γ. Κυριακός και το Δημοτικό του Συμβούλιο ευχαρίστησαν τον Κουμουνδουράκη και προς τιμήν του έδωσαν τ’ όνομά του σε παρακείμενο δρόμο.
Ο Κουμουνδουράκης, με τη βοήθεια των φυλακισμένων, έκανε κι άλλα έργα στην Καλαμάτα. Ασφαλτόστρωσε δρόμους, έφτιαξε πεζοδρόμια, δεντροφύτευσε την πλατεία Φραγκόλιμνας κ.ά. Και πάλι το Δημοτικό Συμβούλιο του παρεχώρησε αμοιβή 2.000 δραχμών.
Το πρώτο κτήριο που έγινε στην Πλατεία Φραγκόλιμνας, ήταν του γιατρού Ανδρεάδη, που το 1857 στέγασε τα γραφεία της Εθνικής Τράπεζας. Σήμερα εκεί είναι τα γραφεία της Ιεράς Μητρόπολης Μεσσηνίας.
Αργότερα, το 1910, φιλοξενήθηκε και το «τραμ», το οποίο είχε εκεί αφετηρία και τέρμα.
Το 1952 φιλοξένησε, μεταξύ άλλων, το Οικονομικό Γυμνάσιο (πρώην Εμπορική Σχολή) στο κτήριο Κατσουλέα. Φιλοξένησε ακόμα και το «Παπαδοπούλειο Βρεφοκομείο» και ένα πλήθος Καλαματιανών, που κατέκλυσαν την περιοχή αυτή μετά τη διαμόρφωσή της.
Για ιστορικούς λόγους αναφέρεται ότι στην πλατεία Φραγκόλιμνας η οικογένεια των Εφεσίων είχε μεγάλες εκτάσεις κτημάτων, καθώς και την ιστορική εκκλησούλα του Αγίου Νικολάου, η οποία κτίστηκε μεταξύ 1859 – 1874.
Για το εκκλησάκι αυτό, την ιστορική τοποθεσία και την ιστορική οικογένεια των Εφεσίων, έχει εκδώσει μελέτη η συμπατριώτισσά μας αρχαιολόγος, Βιργινία Αρ. Αλμπάνη, το 2009.
