Η περίπτωση Φραντς Κάφκα έμελλε να αποτελέσει ορόσημο για τη λογοτεχνία του εικοστού αιώνα, αφού η ιδιομορφία της υπήρξε -και εξακολουθεί να είναι- μοναδική και ανεπανάληπτη, εξερευνώντας τα μέχρι τότε ανεξακρίβωτα όρια του παραλόγου.
Ειδικότερα στον «Πύργο» ο Κάφκα προχωρά σε μία ανατομία των σχέσεων ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία. Η ιστορία της άφιξης του Κ. στον οικισμό που βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία του Πύργου, η απομόνωσή του και η αμηχανία του, η έντονη επιθυμία του να έχει την αποδοχή και η αποξένωση και το άγχος που κυριαρχούν νομοτελειακά, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μία αριστουργηματική ιστορία.
Εδώ τα παράλογα γεγονότα διαδέχονται ασταμάτητα το ένα το άλλο, ο φόβος και η ανησυχία διαρκώς αυξάνονται και η ανάγκη για κάποιας μορφής λύτρωση ξεπερνά κάθε όριο. Όλα τα παραπάνω, εν είδει εισαγωγής της ιστορίας που συμβαίνει αυτές τις ημέρες σε κάτοικο της πόλης.
Ο σύζυγός της, όσο ζούσε, έπαιρνε σύνταξη από το ΙΚΑ. Στο ποσό περιλαμβάνονταν και 20-30 ευρώ, επειδή η ίδια ήταν άνεργη. Όλα τα χρόνια δεν έφτασε κανένα χαρτί από τον οργανισμό ασφάλισης που να υπενθυμίζει στο συνταξιούχο με αναλυτική κατάσταση τα χρήματα που παίρνει, ούτε κάποιο ερώτημα αν έχουν αλλάξει στοιχεία του.
Στο μεσοδιάστημα, η γυναίκα του βρήκε δουλειά σε κάποιο κυλικείο σχολείου και ασφαλίστηκε στον ΟΑΕΕ. Και πάλι δεν υπήρχε καμία επικοινωνία μεταξύ των δύο ασφαλιστικών οργανισμών, αλλά ούτε και το ΙΚΑ άλλαξε… συνήθειες. Εξακολουθούσε να στέλνει το ποσό της σύνταξης, χωρίς να περιγράφει το περιεχόμενό της.
Πριν από κάποιους μήνες ο σύζυγος απεβίωσε και η γυναίκα έφτιαξε τα χαρτιά της, προκειμένου να πάρει τη σύνταξη χηρείας. Εκεί ανακάλυψε ότι, για να συμβεί αυτό, οφείλει να καταβάλει 6.000 ευρώ ή 2.000 ευρώ εφάπαξ και 2.000 ευρώ αργότερα. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πάρει μόνο το 30% του ποσού που δικαιούται. Βέβαια, υπάρχει και η σύνταξη από τον ΟΑΕΕ στη χαμηλότερη κλίμακα. Το ποσό που συμπληρώνεται μη θεωρήσει κάποιος ότι ξεπερνά τα 650 ευρώ το μήνα συνολικά.
Ένα πρωί η πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας αποφάσισε να ρωτήσει το «πώς» και το «γιατί» στα γραφεία του ΙΚΑ. Η αντιμετώπιση που είχε, σύμφωνα με την ίδια, ήταν από απαξιωτική έως ειρωνική. Όταν, δε, έκανε το λάθος να ρωτήσει γιατί τόσα χρόνια δεν έγινε διασταύρωση στοιχείων μεταξύ των δύο οργανισμών, η απάντηση… έσπασε κόκαλα. «Τι ψάχνετε, κυρία μου; Αυτό που ρωτάτε είναι ψιλά γράμματα. Αλίμονο, αν ασχολούμεθα με τα στοιχεία του κάθε ασφαλισμένου»!
Η γυναίκα έφυγε θυμωμένη και απογοητευμένη. Στο δρόμο σκεφτόταν ότι σε κάθε σοβαρό κράτος τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, ενώ άρχισε να κάνει και τους πρώτους υπολογισμούς των υποχρεώσεων που έχει και των χρημάτων που θα λαμβάνει. Το… ταμείο είναι μείον, αλλά ποιος γραφειοκράτης νοιάζεται γι’ αυτό;
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
