Ο ζεστός καιρός στην Καλαμάτα και στις άλλες παραθαλάσσιες περιοχές της Μεσσηνίας παραπέμπει σε καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να υπάρχει καθημερινά μεγάλος αριθμός λουομένων στις παραλίες.
Βέβαια, είναι θέμα χρόνου να αλλάξουν τα πράγματα, μια και βρισκόμαστε στα μισά του Οκτωβρίου. Σε λίγο ο κόσμος θα αραιώσει και θα μείνουν μόνο οι… θαρραλέοι χειμερινοί κολυμβητές. Η έντονη ανθρώπινη παρουσία, όμως, θα συνεχιστεί, αν οι αρμόδιοι φορείς δεν ευαισθητοποιηθούν έγκαιρα να προχωρήσουν σε καθαρισμό των παραλιών.
Χθες, με το φακό του «Θάρρους», κάναμε μια βόλτα στην παραλιακή της Καλαμάτας, όπου και βρεθήκαμε να μετράμε πλαστικές σακούλες κάθε είδους και μεγέθους, πλαστικά ποτηράκια, καλαμάκια, αλουμινένια κουτιά αναψυκτικών, πλαστικά χυμών και νερού, γόπες, χαρτιά, καπάκια, παρατημένες ψευτοκατασκευές από καταστήματα του καλοκαιριού, σπασμένες κολώνες δημοτικού φωτισμού στερεωμένες με κομμάτια ξύλων. Αν ακολουθηθεί η συνήθης μέχρι σήμερα διαδικασία, κάποια συνεργεία καθαρισμού θα πιάσουν δουλειά πριν ξεκινήσει η επόμενη τουριστική περίοδος. Πρόκειται, όμως, για τελείως λανθασμένη λογική, που πρέπει να αλλάξει. Απεναντίας, η καθαριότητα των παραλιών πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε το φθινόπωρο, μετά το τέλος της καλοκαιρινής περιόδου, και βεβαίως να επαναλαμβάνεται την άνοιξη! Αυτό πρέπει να μπει στον προγραμματισμό όλων των Δημοτικών Αρχών, αλλά και οποιουδήποτε έχει ευθύνη. Το έχουν επισημάνει ερευνητές με παρεμβάσεις τους και ειδικά από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
Οι ερευνητές από το «Αρχιπέλαγος», σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή», έχουν καταγράψει ειδικά την παρουσία των μικροϊνών πλαστικού ανάμεσα στους κόκκους άμμου, στα βοτσαλάκια και στις πέτρες πολλών ελληνικών παραλιών, ακόμα και των πλέον απομακρυσμένων. Η ρύπανση αυτή είναι πολύ επικίνδυνη, παρότι δεν είναι συνήθως ορατή (βεβαίως αυτό κάνει κάποιους να μην ενοχλούνται, αφού «ό,τι δεν φαίνεται δεν υπάρχει»…), διότι τα μικροσκοπικά κομματάκια πλαστικού καταπίνονται από ψάρια και άλλους οργανισμούς και περνούν στην τροφική αλυσίδα.
Τουριστική βιτρίνα
Γιατί έχει επικρατήσει η αντίληψη πως η καθαριότητα των παραλιών πρέπει να γίνει μετά το χειμώνα; Κατ’ αρχάς, γιατί οι παραλίες αντιμετωπίζονται περισσότερο ως τουριστική βιτρίνα και λιγότερο (ή καθόλου) ως κρίσιμη πλευρά του περιβάλλοντος. Άρα αυτό που ενδιαφέρει, κυρίως, είναι το «γυάλισμά» τους πριν έρθουν οι τουρίστες, σπρώχνοντας και ό,τι ανεπιθύμητο «κάτω από το χαλί».
Δεύτερον, υπάρχει υποτίμηση στη δυνατότητα να υπάρξουν επισκέψεις των παραλιών τη μη καλοκαιρινή περίοδο.
Τρίτον και πολύ κρίσιμο, οι περικοπές στους προϋπολογισμούς των Δήμων δεν επιτρέπουν επιπλέον κινήσεις.
Υπάρχει, όμως, και μια τέταρτη πλευρά, που έχει να κάνει με την επικρατούσα αντίληψη για τη ζημιά που κάνουν τα πλαστικά απορρίμματα στο οικοσύστημα μένοντας στις παραλίες (και όχι μόνο).
«Μέχρι πρόσφατα επικρατούσε η αντίληψη πως απαιτούνται εκατοντάδες χρόνια για τη διάσπαση των πλαστικών, με αποτέλεσμα να επαναπαυόμαστε και να “φορτώνουμε” το βάρος της αντιμετώπισης του προβλήματος στις επόμενες γενιές. Η αλήθεια, όμως, για το φαύλο κύκλο των πλαστικών είναι τελείως διαφορετική και άκρως ανησυχητική. Συγκεκριμένα, σύγχρονες έρευνες που πραγματοποιούνται όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως, αποδεικνύουν πόσο ανακριβής είναι η άποψη περί αργής και μακροχρόνιας διάσπασης των πλαστικών.
Για παράδειγμα, κάποιοι κοινοί τύποι πλαστικού (όπως η σακούλα ή το μπουκάλι νερού), όταν απορριφθούν στο περιβάλλον, με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας, του αλατιού και του κυματισμού, σε διάστημα λίγων μόνο μηνών διασπώνται σε μικρά κομμάτια και έπειτα καταλήγουν σε μικροσκοπικές ίνες», σημειώνει σε ανακοίνωσή του το «Αρχιπέλαγος».
Ταυτόχρονα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές του, ένα από τα πιο επικίνδυνα προϊόντα πλαστικού που χρησιμοποιείται ευρέως τα τελευταία χρόνια είναι οι λεγόμενες «βιοδιασπώμενες» σακούλες, όπως αυθαίρετα χαρακτηρίζονται.
Του Αντώνη Πετρόγιαννη
Φωτό: Στασινός Μουτσούλας
