Η Κατερίνα Βίγκου, δασκάλα στο επάγγελμα, πριν από λίγο καιρό ταξίδεψε στη Ρουάντα, στο πλαίσιο της Actionaid. Περιγράφοντας τον εαυτό της λέει τα εξής: αγαπάει πολύ τους μαθητές της και κάθε μέρα που πηγαίνει στο σχολείο μαθαίνει «ένα σωρό καινούρια πράγματα»! Της αρέσει πολύ να εντάσσει τις Νέες Τεχνολογίες στο μάθημά της και διδάσκει σύμφωνα με τις αρχές της Εκπαίδευσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Μάλιστα, το προσεχές Σάββατο θα πραγματοποιηθεί σχετική εκδήλωση για εκπαιδευτικούς στην Καλαμάτα, και το «Θάρρος» μίλησε μαζί της για την εν λόγω εκδήλωση, αλλά και για την εμπειρία της στη Ρουάντα:
-Μίλησέ μας για την Actionaid…
Η ActionAid είναι μια διεθνής, μη κυβερνητική, αναπτυξιακή οργάνωση. Δουλεύει μαζί με περισσότερους από 15 εκατομμύρια ανθρώπους σε 45 χώρες, για έναν κόσμο χωρίς φτώχεια και αδικία. Όπου δουλεύει, ενθαρρύνει τους κατοίκους να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους δυνάμεις στον αγώνα για μια καλύτερη ζωή. Γιατί έτσι έρχεται η αληθινή αλλαγή: στις οικογένειες, στις κοινότητες, σε ολόκληρες κοινωνίες. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η ActionAid δεν επιβάλλει ποτέ λύσεις εκεί που δουλεύει. Δουλεύει μαζί με τους κατοίκους σε όσα εκείνοι αναγνωρίζουν ως ανάγκες.
-Εσύ είσαι διορισμένη δασκάλα.
Είμαι διορισμένη από τον Αύγουστο του 2010 στο Ν. Μεσσηνίας.
-Πώς αποφάσισες να κάνεις αυτό το μακρινό ταξίδι;
Ο καθηγητής των διδακτορικών μου σπουδών, κ. Μακράκης, με προέτρεψε να δηλώσω συμμετοχή στο πρόγραμμα και δεν είχα καμιά δεύτερη σκέψη. Του είμαι ευγνώμων για αυτή την προτροπή. Το πρόγραμμα, άλλωστε, σχετίζεται με το ευρύτερο θέμα του διδακτορικού μου: Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Μου φάνηκε ενδιαφέρον, τόσο το πρώτο μέρος του προγράμματος, που ήταν το ερευνητικό ταξίδι στη Ρουάντα, όσο και το δεύτερο μέρος, στο οποίο δημιουργήσαμε εκπαιδευτικό υλικό για τους μαθητές της Ελλάδας.
-Μίλησέ μας για αυτό το ταξίδι.
Το ταξίδι στη Ρουάντα ήταν μόνο η αρχή. Θα σας πω «εμπειρία ζωής» και είμαι σίγουρη ότι θα συμφωνήσετε. Ήταν πραγματικά συγκλονιστικό να ζεις για λίγες μέρες με ανθρώπους που ζουν στα όρια της φτώχειας. Να στερείσαι βασικά αγαθά όπως το νερό. Να στερείσαι τα δικαιώματά σου. Αυτοί οι άνθρωποι, όμως, ζουν όλη τη ζωή τους έτσι. Το θέμα, λοιπόν, είναι: «Μετά από όλο αυτό, τι;». Το πραγματικό ταξίδι ξεκίνησε αμέσως μετά το ταξίδι στη Ρουάντα. Μάζεψα μέσα μου πράγματα, τα οποία νιώθω την ανάγκη να τα μοιραστώ με τους συμπολίτες μου και, φυσικά, με τους μαθητές μου! Το εκπαιδευτικό πακέτο που δημιουργήσαμε με τους υπόλοιπους 4 εκπαιδευτικούς της αποστολής έχει κάτι από όλο αυτό που ζήσαμε.
-Τι σου έμεινε, τελικά, από όλη αυτή την εμπειρία;
Μου έχει μείνει η ερώτηση: «Αφού όλοι συμφωνούμε και αναγνωρίζουμε τη φτώχεια και την αδικία που ζουν αυτοί οι άνθρωποι και όλοι δείχνουμε ενδιαφέρον, γιατί δε βοηθάμε; Τι είναι αυτό που μας κρατάει μέχρι να κάνουμε το πρώτο βήμα;».
-Πώς σε αντιμετώπισε ο κόσμος εκεί;
Ο κόσμος εκεί είναι υπέροχος. Οι άνθρωποι είναι ζεστοί, φιλόξενοι και χαμογελαστοί. Μας αντιμετώπιζαν σαν έξυπνους, καλλιεργημένους και πλούσιους, κάτι το οποίο – δυστυχώς – είναι και το στερεότυπο για τους λευκούς. Ήταν όλοι πολύ ευγενικοί και πρόθυμοι να σε βοηθήσουν για τα πάντα.
-Πόσο απέχει η κατάσταση εκεί από το λεγόμενο σύγχρονο κόσμο;
Οι συγκρίσεις είναι δύσκολες, γιατί απλά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σε κάποια θέματα, όπως η σχέση τους με το φυσικό περιβάλλον, για παράδειγμα, θα πρέπει να τους θαυμάζουμε, το σέβονται και το αγαπάνε. Όμως, τη γενικότερη κατάσταση που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι εμείς δεν την έχουμε βιώσει ποτέ σε αυτή την έκταση, άρα δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο πόσο απέχουν σε σχέση με το σύγχρονο κόσμο.
-Γιατί θεωρείς ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν αφεθεί τόσο στην τύχη τους;
Η Δύση δεν έχει αφήσει αυτούς τους ανθρώπους να αναπτυχθούν, και ακόμα δεν τους αφήνει σε κάποιες περιπτώσεις (αρπαγή γης κ.τ.λ.). Για αυτό το λόγο εμείς ασχολούμαστε με την ευαισθητοποίηση των μαθητών στην Ελλάδα.
-Τι ήταν το πιο ακραίο που είδες εκεί;
Δεν ξέρω τι να πω. Οι άνθρωποι στη Ρουάντα στερούνται τα δικαιώματά τους. Δεν ξέρω πώς να θέσω ένα δικαίωμα ως πιο σημαντικό από ένα άλλο. Επομένως, το πιο ακραίο είναι το γεγονός να στερείται κάποιος τα ανθρώπινα δικαιώματά του τον 21ο αιώνα.
-Θα ξαναπήγαινες;
Ναι, θα ξαναπήγαινα. Θέλω πολύ να δω την εξέλιξή τους, γιατί η Ρουάντα θεωρείται ένα καλό παράδειγμα ανάπτυξης για την Αφρική. Άλλωστε, έχω γίνει και ανάδοχος σε ένα παιδάκι, το Niyomizero. Θέλω να τον γνωρίσω κάποια στιγμή από κοντά και να ξαναδώ την οικογένεια που με φιλοξένησε.
-Μίλησέ μας για την εκδήλωση του Σαββάτου.
Το Σάββατο 1η Νοεμβρίου, 11.00 με 14.00, θα διεξαχθεί ένα εργαστήριο για εκπαιδευτικούς, στο οποίο θα μοιραστούμε η κ. Ντιρογιάννη (υπεύθυνη εκπαιδευτικού τομέα της ActionAid) κι εγώ την εμπειρία μας από το ταξίδι, ενώ θα γίνει η πρώτη πανελλαδικά παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού που δημιούργησε η ομάδα που ταξίδεψε στη Ρουάντα. Το εργαστήριο θα γίνει στα Εκπαιδευτήρια Μπουγά, τα οποία ευχαριστούμε πολύ για την άψογη συνεργασία και τη φιλοξενία τους.
Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο θα παραλάβουν το εκπαιδευτικό πακέτο που δημιουργήσαμε. Οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή στο: www.tiny.cc/aitisiergastirio.
Παιδεία στην Ελλάδα
-Γενικότερα υπάρχει μια περίεργη αντίληψη για τους δασκάλους- καθηγητές στη χώρα μας. Ποια η γνώμη σου;
Έχω εισπράξει σεβασμό, θαυμασμό και αλληλεγγύη τόσο από τους γονείς των μαθητών μου όσο και από την κοινωνία γενικότερα. Δεν έχω εισπράξει ποτέ κάποια αιτιολογημένη και βασισμένη σε επιχειρήματα περίεργη αντίληψη.
-Το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας πώς το κρίνεις;
Δε θεωρώ ότι είμαι σε θέση να κρίνω το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Δεν έχω εξειδικευμένες γνώσεις για το συγκεκριμένο θέμα. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι για να κρίνεις κάτι πρέπει να έχεις έτοιμη και μία άλλη δοκιμασμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση. Ως παιδαγωγός, όμως, γνωρίζω τη σημασία της σταθερότητας στη διαπαιδαγώγηση. Το γεγονός ότι γίνονται πολλές αλλαγές, από τη μία μέρα στην άλλη, θα έκανε και το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα να χάσει την αξία του.
-Κάποτε τους δάσκαλους μας τους θεωρήσαμε πρότυπα, αυτό ισχύει και σήμερα, πιστεύεις;
Ναι, φυσικά και ισχύει. Στο σχολείο που είμαι τώρα, στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμάτας, υπάρχουν δασκάλες που έχω εγώ ως πρότυπα, πόσω μάλλον τα παιδιά!
-Πόσο έχουν αλλάξει τα παιδιά σήμερα σε σχέση με εμάς;
Όσο αλλαγμένοι είμαστε και εμείς σε σχέση με τους γονείς μας! Ζουν τη δική τους εποχή!
-Υπάρχει επιστροφή στην αλάνα ή απλά αυτό είναι η εξέλιξη, κατά τη γνώμη σου;
Φυσικά και υπάρχει επιστροφή στην αλάνα, τη νοσταλγεί και την ονειρεύεται κάθε παιδί. Είναι κι αυτό ένα από τα πράγματα που μπορούμε να μιμηθούμε από τα παιδιά της Ρουάντα… Στο χέρι μας είναι! Η ζωή βρίσκεται έξω!
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
