Πολιτιστικά μνημεία για την Κάτω Βέργα

ΤΑ ΑΛΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
 
Έγγραφο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδας
 
Σημαντική εξέλιξη υπήρξε τις τελευταίες ημέρες σχετικά με την τύχη των αλωνιών και των λιθόστρωτων μονοπατιών στον οικισμό της Κάτω Βέργας. Συγκεκριμένα, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Δυτικής Ελλάδος, με σχετικό έγγραφο, διαβίβασε στη ΔΙΝΕΣΑΚ αίτημα κατοίκων της Καλαμάτας για το χαρακτηρισμό ως μνημείων δέκα αλωνιών και τριών λιθόστρωτων μονοπατιών στον οικισμό της Κάτω Βέργας.
 
Σύντομο ιστορικό της υπόθεσης
Τα αλώνια και το ένα από τα δύο λιθόστρωτα μονοπάτια βρίσκονται στην περιοχή «Ροβόλα» στον οικισμό της Κάτω Βέργας. Το δεύτερο καλντερίμι βρίσκεται εντός του «συνεκτικού ιστού» του οικισμού της Κάτω Βέργας.
Αρχικά τα αλώνια ήταν 12, σήμερα όμως σώζονται 10, εκ των οποίων τα 2 έχουν υποστεί αρκετές αλλά αναστρέψιμες φθορές λόγω της διεξαγωγής χωματουργικών εργασιών στην περιοχή για την οικοδόμηση παραθεριστικών και άλλων κατοικιών. Το καλντερίμι στην περιοχή Ροβόλα έχει υποστεί αρκετές καταστροφές και αλλοιώσεις στο παρελθόν.
Κατόπιν αιτήματος πολιτών, και υπηρεσιακών ενεργειών, η ΥΝΕΜΤΕΔΕ ξεκίνησε σε συνεργασία με την 26η ΕΒΑ την καταγραφή και την έρευνα για το χαρακτηρισμό ή μη των εναπομεινάντων 10 αλωνιών της περιοχής ως μνημεία της προβιομηχανικής περιόδου. Η παραπάνω ενέργεια γνωστοποιήθηκε στο Δήμο Καλαμάτας.
Σε συνέχεια της καταγραφής αυτής και σε συνεργασία με πολίτες της περιοχής έγινε καταγραφή 3 λιθόστρωτων μονοπατιών, ενός στην περιοχή Ροβόλα που βρίσκονται και τα αλώνια, ενός δεύτερου το οποίο διασχίζει τον οικισμό της Κάτω Βέργας και ενός τρίτου που συνεχίζεται προς τον οικισμό της Άνω Βέργας.
Η ΥΝΕΜΤΕΔΕ προτείνει το χαρακτηρισμό των δέκα (10) αλωνιών της περιοχής ως σύνολο, διότι είναι συνδεδεμένα με την ιστορική μνήμη της περιοχής και αποτελούν προβιομηχανικές εγκαταστάσεις της αγροτικής οικονομίας.
Σε ό,τι αφορά στα καλντερίμια 1 και 2, η ΥΝΕΜΤΕΔΕ προτείνει το χαρακτηρισμό μαζί με τις όποιες διακλαδώσεις τους, γιατί αποτελούν πολύ σημαντικό στοιχείο για τη μελέτη της ιστορίας του οικισμού της Κάτω Βέργας και τη μελέτη του δικτύου των καλντεριμιών στην περιοχή, είναι δε σημαντικά για την ιστορική μνήμη των κατοίκων. Όσον αφορά στο καλντερίμι Νο 3, προτείνει το χαρακτηρισμό των διασωθέντων μόνο τμημάτων του.