Εδώ στην Ελλάδα ο χρυσός κείτεται στις βραχώδεις ορεινές εκτάσεις, στα λιβάδια, στις πλαγιές των δρόμων και στις αυλές. Πρόκειται για την ελιά και τον πολύτιμο χυμό που προκύπτει από τον καρπό της, που ονομάζεται ελαιόλαδο. Σήμερα, τα capital controls στις τράπεζες συνεχίζουν να περιορίζουν την προσωπική και επαγγελματική δραστηριότητα και ελευθερία. Οι επικείμενες εκλογές και η έντονη αναμονή πακέτων διάσωσης ή κουρεμάτων πλανώνται σαν ομίχλη φόβου στις καρδιές κάθε Έλληνα.
Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτήν την αβεβαιότητα υπάρχει η απόλυτη βεβαιότητα της εποχής, της φύσης, καθώς διαπερνά σαρωτικά τη γη με τις ανοιξιάτικες βροχές και την καλοκαιρινή της ζέστη, ωριμάζοντας τις ελιές.
Τα θέματα της οικονομίας και των ανθρώπων πρέπει να αφεθούν στην άκρη, όταν η σοδειά απαιτεί προσοχή. Σε λίγους μήνες τα ελαιοτριβεία θα γεμίσουν με σωρούς και σάκους από ελιές που περιμένουν τη σειρά τους για να επεξεργαστούν.
Στην αρχαιότητα, η Ελλάδα εξήγαγε λάδι στα πέρατα του γνωστού κόσμου. Η Ελλάδα συνεχίζει να είναι μία από τους τρεις πιο μεγάλους εξαγωγείς ελαιολάδου, αλλά το νόμισμά της έχει υποτιμηθεί.
Σε μεγαλύτερη κλίμακα, τα ελαιοτριβεία αναμειγνύουν παρτίδες λαδιού, πληρώνουν τον παραγωγό στη τιμή της αγοράς και μετά διαπραγματεύονται με διανομείς, εγχώριους και διεθνείς.
Συνεπώς, κάποια από τα αρτιότερα ελαιόλαδα στον κόσμο πωλούνται υποτιμημένα. Αυτό, όμως, αλλάζει. Και όπως σε κάθε αγορά που θα ευημερήσει, όλα εξαρτώνται από τη ζήτηση.
Αυτό που ζητούν οι ενήμεροι σε θέματα υγείας καταναλωτές, που συνεχώς αυξάνονται, είναι αγνή, αμιγής τροφή που είναι ακριβώς αυτό που λέει ότι είναι – τίποτα παραπάνω, τίποτα λιγότερο.
Οι απαιτητικοί καταναλωτές στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και αλλού, δεν πείθονται πια από τις υψηλές τιμές και τις εντυπωσιακές συσκευασίες, θέλουν περισσότερες πληροφορίες: Προέλευση, πρακτικές, συστατικά. Αυτές οι διαστάσεις γίνονται τώρα μέρος του προϊόντος, και μερικοί Έλληνες ελαιοκαλλιεργητές και ελαιοπαραγωγοί έχουν αρχίσει να μπαίνουν στο νόημα.
Ενώ πολλές χώρες που παράγουν ελαιόλαδο προσανατολίζονται προς μεθόδους παραγωγής και εξειδίκευσης για υψηλής απόδοσης παραγωγές, η Ελλάδα μετρά πάνω από διακόσιες ποικιλίες ελαιόδεντρων, άγριες και εξημερωμένες. Οι γεωγραφικές και καιρικές συνθήκες έχουν δημιουργήσει ποικίλους θύλακες από ελαιώνες με χαρακτηριστικά που διαφέρουν ακόμα και μέσα στον ίδιο ελαιώνα. Φαίνεται πως, με τη σοφία της ίδιας της Φύσης, η ανομβρία και η σφοδρότητα προκαλούν την πιο έντονη έγχυση υγιεινών ενώσεων στον καρπό της ελιάς.
Οι αρχαίοι Έλληνες, οδηγούμενοι από την έντονα αναπτυγμένη ικανότητα παρατήρησής τους, πρόσεξαν ότι ήταν οι πράσινες ελιές της πρώτης έκθλιψης που, αν και απέδιδαν λιγότερο σε ποσότητα, ποιοτικά απέδιδαν πολύ περισσότερο ως προς την υγεία. Το λάδι, μάλιστα, θεωρούνταν το φάρμακο της φύσης.
Η επιστήμη και η έρευνα, στις ευεργετικές για την υγεία φαινολικές ενώσεις που περιέχονται στο ελαιόλαδο, την Ολεοκανθάλη και την Ολεασίνη συγκεκριμένα, επιβεβαιώνουν αυτή τη σοφία. Το ελαιόλαδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη ή/και τη θεραπεία πολλών ασθενειών που αποτελούν μάστιγες στην εποχή μας. Διάφορες μέθοδοι μέτρησης, κάποιες πιο ακριβείς ή/και πιο δαπανηρές από άλλες, προσφέρουν στον παραγωγό τα μέσα να ταυτοποιεί τα έλαια με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε φαινολικές ενώσεις. Ο πρακτικός ελαιοπαραγωγός μπορεί τώρα να ανταποκριθεί στη ζήτηση του ενημερωμένου κοινού.
Ο κανονισμός της Ε.Ε. 432/2012 περί ισχυρισμών υγείας αναφέρει πως έλαια που περιέχουν 250 mg/κιλό πολυφαινόλες μπορούν να αναγράφουν ότι μειώνουν την οξείδωση της LDL. Αυτό σημαίνει ότι είναι ωφέλιμα για την υγεία της καρδιάς. Εδώ στην Ελλάδα το 98% των ελιών έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αυτές τις ευεργετικές πολυφαινόλες. Όλο και περισσότερα ελληνικά ελαιόλαδα που ελέγχονται με τις μεθόδους NMR ή Aristoleo™ δείχνουν μετρήσεις πολλαπλάσιες αυτού του ορίου.
Υπάρχει χρυσός εδώ, στα βουνά και τα λιβάδια, τις πλαγιές των δρόμων και τις αυλές της Ελλάδας. Χρειάζεται, όμως, να καλλιεργηθεί και να παραχθεί με φροντίδα. Να διαχωριστεί με επιμέλεια και να επισημανθεί με ακεραιότητα. Υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος που αναμένει αυτό που έχει να προσφέρει η Ελλάδα. Έχει αξία. Έχει ζήτηση και είναι σε αφθονία.
Τι σημαίνει αυτό σε χρηματική αξία; Ιστορικά οι τιμές πώλησης της τελευταίας δεκαετίας του χύδην ελαιολάδου, συχνά στην Ιταλία, είναι κατά μέσο όρο ευρώ 2.80-3.00 το λίτρο. Επηρεαζόμενοι από επιστημονικές έρευνες, η οικογένεια Δαφνή από την Κέρκυρα άλλαξε τις πρακτικές καλλιέργειας και έκθλιψης πριν από δύο χρόνια και το ελαιόλαδό τους έχει από τις πιο υψηλές μετρήσεις Ολεοκανθάλης και Ολεασίνης που έχουν βρεθεί ποτέ. Αυτό το ελαιόλαδο “The Governor” μπορεί και να πωλείται χύμα για περισσότερα από 20 ευρώ το κιλό.
Ένα πρόσφατο άρθρο του Bloomberg, με τίτλο «Επιτέλους, η Ελλάδα έκανε και κάτι σωστά», αναφέρει την αύξηση των εξαγωγών λόγω της χαμηλότερης τιμής του ελληνικού ελαιολάδου. Αυτό δεν αποτελεί επιτυχία.
Μια νέα γενιά από Έλληνες οραματιστές συγγράφουν μια νέα ιστορία επιτυχίας. Δε θέλουν απλώς να παράγουν κάτι φθηνό, θέλουν κάτι άριστο και – όπως και στην αρχαιότητα – θέλουν να μοιραστούν αυτή την αριστεία με τον κόσμο όλο.
*Όλες οι φωτογραφίες από τον Αθαν. Γκαδανίδη
Marilyn Harding, HUFFINGTON POST
