Ιστορικές στιγμές έζησε προχθές το απόγευμα η Χριστιανούπολη με την επαναλειτουργία του Βυζαντινού Καθεδρικού Ιερού Ναού της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Αρχιεπισκοπής Χριστιανουπόλεως!
Συγκίνηση και δέος τα συναισθήματα εκατοντάδων πιστών που συμμετείχαν στην ευχαριστήρια δέηση που τελέστηκε στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως της Σωτήρος, μετά τις εργασίες αποκατάστασης και στερέωσης που εκτελέστηκαν, παρουσία του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ενώ αγαλλίαση επικρατούσε στις ψυχές όλων για την απόδοση στο κοινό του μεγαλοπρεπούς αυτού βυζαντινού μνημείου, που αποτελεί σύμβολο και ορόσημο για την Ορθοδοξία!
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας, η ανέγερση του οποίου συνδέεται με την ίδρυση από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό της Αρχιεπισκοπής Χριστιανουπόλεως στα τέλη του 11ου αιώνα. Ήταν εσωτερικά διακοσμημένο με εξαιρετικής ποιότητας μαρμάρινα αρχιτεκτονικά γλυπτά, ορθομαρμαρώσεις, ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, στοιχεία που μαρτυρούν την οικονομική ευρωστία των κτητόρων και καθιστούν δελεαστική την άμεση σύνδεσή του με την ίδια την αυτοκρατορική οικογένεια.
Στα δυτικά της εκκλησίας εφάπτεται δαιδαλώδες κτήριο με σύνθετη οικοδομική ιστορία, που ταυτίζεται από τους περισσότερους ερευνητές με Επισκοπείο.
Ο ναός είχε καταρρεύσει μετά το σεισμό που έπληξε την Τριφυλία το 1886 και αναστηλώθηκε σε μεγάλο βαθμό τη δεκαετία του 1950 από τον Ευστάθιο Στίκα. Στον κυρίως ναό και στο Επισκοπείο έγιναν εκτεταμένες στερεωτικές εργασίες με τοπικές ανακτήσεις λιθοδομών, εκτέλεση αρμολογημάτων και εφαρμογή ενεμάτων. Δόθηκε η έμφαση στη διατήρηση των αυθεντικών αρμολογημάτων του ναού, στα οποία διακρίνονται τρεις τουλάχιστον διαφορετικές φάσεις. Στον τεράστιο τρούλο που ανέκτησε ο Στίκας κατασκευάστηκαν μεταλλικά κελύφη, τα οποία, σε συνδυασμό με μία σειρά ελκυστήρων και αγκυρίων τιτανίου, παρέλαβαν το βάρος του ημισφαιρικού θόλου, αποφορτίζοντας την υποκείμενη αρχική τοιχοποιία.
Το δάπεδο επιστρώθηκε με μαρμάρινες πλάκες, ενώ στη θέση τους παρέμειναν τα ελάχιστα δείγματα από την αρχική πλακόστρωση. Το ιερό βήμα καλύφθηκε με πήλινα πλακίδια.
Κατά το πρώτο στάδιο του έργου εκτελέστηκαν, τόσο στο Επισκοπείο όσο και στον κυρίως ναό, εκτεταμένες διερευνητικές εργασίες, κατά τις οποίες αποκαλύφθηκαν πολύτιμα στοιχεία για την πληρέστερη κατανόηση της οικοδομικής ιστορίας του ναού, ενώ στο χώρο του νάρθηκα εντοπίστηκαν δεκάδες αλλεπάλληλες ταφές του 13ου και 14ου αιώνα.
Οι διαδικασίες για τη μελέτη του έργου ξεκίνησαν το 1998, το 2003 εγκρίθηκε η προμελέτη, το 2004 η οριστική μελέτη, το 2007 η μελέτη εφαρμογής και το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ το 2010. Οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Ε.Π. Δυτικής Ελλάδας, Ιονίων Νήσων και Πελοποννήσου 2007-2013 από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με προϋπολογισμό 2.897.000 ευρώ.
Ένα πολύ σημαντικό έργο στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερης αξίας και σημασίας, το οποίο αναδεικνύει την πολιτιστική μας κληρονομιά, ενώ τονώνει το θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών.
Όπως προέβλεπε το πρόγραμμα που είχε καταρτίσει το υπουργείο Πολιτισμού, η απόδοση του μνημείου στο κοινό έγινε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, δια της προϊσταμένης Ευαγγελίας Μηλίτση-Κεχαγιά. Ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Πέτρο Τατούλη και το δήμαρχο Τριφυλίας, Παναγιώτη Κατσίβελα, και η παρουσίαση των αναστηλωτικών εργασιών από τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Θεμιστοκλή Βλαχούλη.
Στη συνέχεια έγινε ξενάγηση στον κυρίως ναό και το Επισκοπείο από την κα Μηλίτση και τον κ. Βλαχούλη. Εκτός από τον κ. Σαμαρά, παρόντες, μεταξύ άλλων, ήταν οι βουλευτές Μεσσηνίας του ΣΥΡΙΖΑ Γιώτα Κοζομπόλη και Πέτρος Κωνσταντινέας, ο δήμαρχος Πύλου – Νέστορος Δημήτρης Καφαντάρης, η πρόεδρος του Δ.Σ. Καλαμάτας Μαρία Οικονομάκου, οι αντιπεριφερειάρχες Ντίνα Νικολάκου, Περικλής Μαντάς και Ελένη Αλειφέρη, οι επικεφαλής της μείζονος και της πρώτης ελάσσονος μειοψηφίας στο Δ.Σ. Τριφυλίας, Στάθης Ανδρινόπουλος και Νώντας Βουδούρης, ο επικεφαλής της Πελοποννησιακής Δημοκρατικής Συνεργασίας, Παναγιώτης Αλευράς, η περιφερειακή σύμβουλος Ντίνα Βουδούρη, η πρόεδρος της ΝΟΔΕ ΝΔ Μεσσηνίας, Νατάσσα Κυριακοπούλου, η πρώην γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, οι πρώην δήμαρχοι Τριφυλίας, Κώστας Κόλλιας, Φιλιατρών, Άλκης Ξύγκας και Κυπαρισσίας, Ηλίας Τσίγγανος, ο πολιτευτής της Ν.Δ., Μίλτος Χρυσομάλλης, η περιφερειακή σύμβουλος και υποψήφια με τη ΝΔ στη Μεσσηνία Αντωνία Μπούζα κ.α.
Τιμές απέδωσε η Φιλαρμονική του Συλλόγου Φιλοπροόδων Φιλιατρών.
Ιστορικές στιγμές με την επαναλειτουργία της Αγια-Σωτήρας του Μοριά στη Χριστιανούπολη
