Η βράβευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Europa Nostra της αποκατάστασης της βυζαντινής εκκλησίας του Αγίου Πέτρου που βρίσκεται στην Καστάνια της Μάνης, αποτέλεσε την αφορμή για να γίνει περαιτέρω γνωστό το συγκεκριμένο χωριό.
Κάλλιστα, θα μπορούσε να αποτελέσει την πηγή γι’ αυτό που συνεχώς λέμε, αλλά επί της ουσίας τίποτα δεν κάνουμε, την ανάπτυξη, δηλαδή, του θρησκευτικού τουρισμού στη Μεσσηνία.
Το συμπέρασμα είναι κοινό. Οι δυνατότητες ανάπτυξης που έχει ο προσκυνηματικός και θρησκευτικός τουρισμός και στην περιοχή μας είναι τεράστιες. Αρκεί να σημειωθεί ότι ο τζίρος του, σε παγκόσμιο επίπεδο, ξεπερνά ετησίως τα 15 δισ. ευρώ και η Ελλάδα δεν έχει παρά να διεκδικήσει ένα μερίδιό του εν μέσω κρίσης. Το μόνο που απομένει είναι ένα σχέδιο δράσης από την Περιφέρεια και τους δήμους της Μεσσηνίας. Αλλά φαίνεται ότι θα περιμένουμε πολλά χρόνια ακόμα.
Ο ναός του Αγίου Πέτρου
Όπως διαβάζουμε στο σχετικό έντυπο που εξέδωσε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, υπό την επίβλεψη της οποίας πραγματοποιήθηκε το έργο, το μνημείο ήταν σε πολύ κακή κατάσταση αντιμετωπίζοντας σοβαρότατα δομοστατικά και οικοδομικά προβλήματα. Η αποκατάσταση έγινε ανάμεσα στα έτη 2013 και 2014 (για την ακρίβεια σε χρονικό διάστημα 16 μηνών) με μέριμνα του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς (ΣΑΚ) της Ελληνικής Εταιρείας και συντονισμό της τέως διευθύντριας της 26ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ευαγγελίας Μηλίτση-Κεχαγιά.
Το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε στο ποσό των 447.400 ευρώ και καλύφθηκε χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Αθανασίου και της Μαρίνας Μαρτίνου. Το τεχνικό κομμάτι του έργου ανέλαβε η εταιρεία Μνημειοτεχνική ΕΠΕ υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονος και μέλους του ΣΑΚ Σταύρου Μαμαλούκου και του αρχαιολόγου της 26ης ΕΒΑ, Μιχάλη Κάππα. Η συντήρηση των τοιχογραφιών του μνημείου πραγματοποιήθηκε από τον Γιώργο Μουστάκη, συντηρητή Έργων Τέχνης.
Η Καστάνια
Η Καστάνια ή Καστανέα ή Μεγάλη Καστάνια αποτελεί έναν οπό τους παλαιότερους και γραφικότερους ορεινούς οικισμούς της Μεσσηνιακής Μάνης. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 560 μέτρων, κάτω από την κορυφή Μαυροβούνα του Ταΰγετου, 15 χιλιόμετρα από την Καρδαμύλη. Το χωριό παραμένει αθέατο ακόμη κι από κοντά, κτισμένο ανάμεσα σε τρεις πλαγιές του Ταΰγετου, σε φυσικά οχυρή τοποθεσία, με λίγους και στενούς δρόμους πρόσβασης.
Στην Καστάνια δεσπόζει το πενταώροφο πυργοσυγκρότημα του καπετάν Ντουράκη (ή Δουράκη) που παρείχε καταφύγιο στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στη διάρκεια του μεγάλου διωγμού των κλεφτών (1803-1806), πριν τη μετάβασή του, το 1806, στην Ελαφόνησο. Μάλιστα, όπως λένε οι κάτοικοι, κάποιοι πήγαν να δώσουν στον Κολοκοτρώνη να πιεί το κώνειο, αλλά πρόλαβε και διέφυγε.
Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της Καστάνιας είναι οι λίθινες στέγες των σπιτιών, από πλάκες στο χρώμα της φυσικής πέτρας της περιοχής, ενώ σημείο αναφοράς, ιδίως τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες, αποτελεί η βρύση με τις πελώριες καρυδιές, στην πλατεία του χωριού.
Βυζαντινές εκκλησίες
Από όλα τα χωριά της Μάνης, η Καστάνια έχει τις περισσότερες βυζαντινές εκκλησίες, πολλές από τις οποίες κοσμούνται από έξοχο αγιογραφικό υλικό. Οι πιο αξιόλογες από αυτές είναι ο Άγιος Γεώργιος (13ος αι.) στην είσοδο του χωριού, οι Άγιοι Απόστολοι, ο Άγιος Πέτρος (12ος αι.), ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (11ος-12ος αι.), ο Άγιος Νικόλαος Τρικάμπανος(13ος-14ος αι.), η προστάτης του χωριού Παναγία και η ανακαινισμένη Κοίμηση της Θεοτόκου (11ος αι.) στην πλατεία, που γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο με δοξολογία και πανηγύρι.
Πληροφορίες λένε ότι υπάρχουν διάσπαρτοι στην ευρύτερη περιοχή 44 ναοί εκ των οποίων οι 10 σώζονται ως τις μέρες μας. Συνολικά στο χωριό υπάρχουν αρκετές εκκλησίες του 12ου, 13ου και 14ου αιώνα και η μία από τις δύο διώροφες χριστιανικές εκκλησίες της Ευρώπης!
Λυκούργος Καρολεμέας
Ο Λυκούργος Καρολεμέας, επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου Bookmark, στον πεζόδρομο της Αντωνοπούλου, μας μίλησε, χθες, για το χωριό του. Φυσικά, αναφέρθηκε στις δεκάδες εκκλησίες που βρίσκονται εκεί, αλλά θυμήθηκε και τα βράδυα που κοιμόταν στις σκαφίδες σκεπασμένες με κουρελούδες, έχοντας ως συντροφιά του τα πλατάνια και σκεπή τις καστανιές του χωριού.
Για όσους πιστεύουν ότι ο θρησκευτικός τουρισμός μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμα πολιτιστικό στοιχείο για την ανάπτυξη της Μεσσηνίας, ιδού η Ρόδος, ιδού και το Πήδημα…
