Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελέστηκαν το πρωί του Σαββάτου, από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσόστομο, τα Θυρανοίξια της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στο Νιόκαστρο της Πύλου, ανήμερα της εορτής του. Παράλληλα, έγινε και η απόδοση του μνημείου στο κοινό, από την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας κ. Ευαγγελία Μηλίτση – Κεχαγιά. Η παρουσίαση των αναστηλωτικών εργασιών έγινε από την Ευγενία Γερούση, πρώην διευθύντρια της διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων και νυν διευθύντρια της ειδικής υπηρεσίας προβολής και αξιοποίησης πολιτιστικής κληρονομιάς και σύγχρονης δημιουργίας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το παρών στην τελετή έδωσε, ο πρώην Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος τιμήθηκε με το «Σταυρό της Μητροπόλεως Μεσσηνίας» από τον Μητροπολίτη κ.κ. Χρυσόστομο για την προσφορά του. Ανάλογη τιμή αποδόθηκε και στην πρώην γ.γ. του Υπουργείου Πολιτισμού κα Μενδώνη.
Επίσης, το παρών στην τελετή έδωσαν και η πρώην Υπουργός κα Χριστοφιλοπούλου, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Τατούλης, η αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας κα Αλειφέρη, ο Δήμαρχος Πύλου Νέστορος κ. Καφαντάρης, ο Δήμαρχος Τριφυλίας κ. Κατσίβελας, ο θεματικός αντιπεριφερειάρχης Πελ/σου Περικλής Μαντάς, ο πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας στη Μεσσηνία κ. Χρυσομάλλης, καθώς και πλήθος αυτοδιοικητικών παραγόντων και πιστών.
* Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος καταλαμβάνει κεντρική θέση στο εσωτερικό του φρουρίου Νιόκαστρου της Πύλου.Το κτήριο με τον περίβολό του εντάσσονταν στον οικοδομικό ιστό του ερειπωμένου οικισμού την εποχή της Τουρκοκρατίας και κατά μήκος της νότιας πλευράς του βρισκόταν μία από τις κεντρικές λιθόστρωτες οδούς της πόλης. Με την ίδρυση του κάστρου να χρονολογείται γύρω στα 1573, ο σημερινός ναός αρχικά είχε οικοδομηθεί ως οθωμανικό τέμενος επί των ημερών του σουλτάνου Μουράτ Γ΄ (1573 – 1595).
Στο διάστημα 1686 – 1715, οι Ενετοί υπό τον Μοροζίνι, κατέλαβαν το φρούριο της Πύλου και το οθωμανικό τέμενος μετατράπηκε σε καθολική εκκλησία που αφιερώθηκε στον Άγιο Βίτο, καθώς το φρούριο καταλήφθηκε την ημέρα της εορτής του. Το Νιόκαστρο τέθηκε και πάλι υπό οθωμανική κυριαρχία το 1715 και πιθανολογείται ότι το κτήριο μετατράπηκε και πάλι σε χώρο ισλαμικής λατρείας. Τον Απρίλιο του 1770 το Νιόκαστρο καταλήφθηκε από τις κοινές δυνάμεις Ρώσων και Μανιατών, υπό τους αδελφούς Ορλώφ και το τέμενος μετατράπηκε σε ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία. Κατά την παραμονή του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος του στρατηγού Maison στο Νιόκαστρο (1828-1830), αλλά και μετά την αποχώρησή των γαλλικών δυνάμεων, το κτήριο του τζαμιού χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη πολεμικού υλικού, τουλάχιστον έως το 1842. Είναι πιθανόν τότε ή λίγο αργότερα να μεταβιβάστηκε το οικοδόμημα στην ορθόδοξη λατρεία.
Κ. Γαζ.
φωτογραφίες: Κώστας Καραλής
