Η ουσιαστική ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας είναι ο στόχος μεγάλων, αλλά και μικρών φραγμάτων που έχει εντάξει στον προγραμματισμό της η Περιφέρεια Πελοποννήσου.
Στην πραγματικότητα, η κατασκευή τους έχει καθυστερήσει σημαντικά, αλλά πρόκειται για έργα που έχουν πολύ υψηλά κόστη και ο μόνος τρόπος για την κατασκευή των μεγάλων φραγμάτων είναι η ένταξή τους στα τομεακά προγράμματα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επειδή, όμως, πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και τα μικρά αρδευτικά φράγματα, η Περιφέρεια έχει δώσει οδηγίες στην αρμόδια υπηρεσία της να ετοιμάσει έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό μικρού κόστους αλλά σημαντικής αξίας φραγμάτων, για τα οποία θα αναλάβει τη μελέτη και την κατασκευή.
Αυτή τη στιγμή τα φράγματα που υλοποιούνται ή προγραμματίζονται χρηματοδοτούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Φιλιατρινό φράγμα
Η κατασκευή του φράγματος της λεκάνης του Φιλιατρινού ποταμού ξεκίνησε το 2010 από την εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ, με προϋπολογισμό 35.300.000 ευρώ και τελικό κόστος 24.032.737 ευρώ.
Η κατασκευή περιλαμβάνει τρία κύρια έργα:
-Το φράγμα στη λεκάνη του Φιλιατρινού ποταμού
-Το τμήμα του αγωγού μεταφοράς ύδατος προς κατανάλωση και
-Τη νέα οδό αποκατάστασης της κυκλοφορίας μεταξύ της πόλης των Φιλιατρών και του οικισμού Χριστιανουπόλεως.
Η χωρητικότητα της λεκάνης του φράγματος είναι 7.810.000 m3. Ο ετήσιος διαθέσιμος όγκος νερού για κατανάλωση 9.000.000 m3. Ο κύριος όγκος του φράγματος 430.000 m3. Το μήκος του είναι 246 μ., το πλάτος 7 μ. και το μήκος υπερχείλισης 24 μ. Το ύψος του 55 μ. από τη θεμελίωση και 45 μ. από το φυσικό έδαφος.
Σκοπός του φράγματος είναι η άρδευση 30.000.000 m2 γεωργικής γης.
Σήμερα το έργο βρίσκεται στο τελικό στάδιο, δεδομένου ότι έχει ήδη εκτελεσθεί ποσοστό εργασιών της τάξης του 90%. Έχει ολοκληρωθεί η τελευταία μεγάλη εργασία της στεγανοποίησης της ανάντη πλευράς του φράγματος με την πλέον σύγχρονη γεωσύνθετη μεμβράνη.
Οι εργασίες που απομένουν για την ολοκλήρωση του φράγματος είναι:
-Ολοκλήρωση της νέας οδοποιίας 4,3 χλμ (κυρίως ασφαλτοστρώσεις), που περνά πάνω από το φράγμα και συνδέει τα Φιλιατρά με τη Χριστιανούπολη
-Τοποθέτηση οργάνων παρακολούθησης της λειτουργίας του φράγματος
-Τάπωμα του φράγματος και 1η πλήρωση της λεκάνης με παράλληλη τοποθέτηση των σωληνώσεων και των βανών εντός της στοάς
-Η αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν με την τελευταία θεομηνία στις 7 Σεπτεμβρίου με κόστος 335.000 ευρώ.
Παράλληλα, υπάρχει δέσμευση από το υπουργείο ότι θα ενταχθεί και το έργο των δικτύων του, το οποίο ανέρχεται σε 40 εκ. ευρώ, στη νέα προγραμματική περίοδο.
Τη συγκεκριμένη δέσμευση διεκδικεί έντονα η Περιφέρεια Πελοποννήσου, καθώς χωρίς την ολοκλήρωση των δικτύων δε θα είναι λειτουργικό το φράγμα.
Για την Περιφέρεια Πελοποννήσου το Φιλιατρινό φράγμα, μαζί με την ολοκλήρωση του έργου των αρδευτικών δικτύων, ο ταμιευτήρας της Τάκας και η ένταξη του έργου της β΄ φάσης αρδευτικών έργων της τεχνητής λίμνης, η ολοκλήρωση του φράγματος του Ασωπού Κορινθίας και το φράγμα της Κελεφίνας στη Λακωνία, είναι έργα που η ολοκλήρωσή τους θα δώσει στρατηγικές αναπτυξιακές προοπτικές.
Σε ό,τι αφορά την κατασκευή των αρδευτικών δικτύων του Φιλιατρινού φράγματος, έχει εγκριθεί η Α.Ε.Π.Ο.
Το φυσικό αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει κατασκευή δικτύου 46 χλμ., το οποίο θα αρδεύει έκταση 32.000 στρεμμάτων γεωργικής γης, 3 δεξαμενές συνολικού όγκου 6.000 μ3 και 3 αναρρυθμιστικά φρεάτια.
Οι διατάξεις των αγωγών μεταφοράς και αρδευτικών δικτύων προβλέπουν τη δημιουργία τριών ανεξάρτητων ζωνών ως εξής:
-Η ζώνη 1 (βορειότερη) του αρδευτικού δικτύου καλύπτει το τμήμα της περιοχής μελέτης μεταξύ του ρέματος Φιλιατρινού και της οδού που συνδέει τους οικισμούς Αγρίλος και Χαλαζόνι.
-Η ζώνη 2 (κεντρική) του αρδευτικού δικτύου καλύπτει το τμήμα της περιοχής μελέτης μεταξύ του ρέματος Φιλιατρινού και του σχεδίου πόλης των Φιλιατρών
-Η ζώνη 3 (νότια) του αρδευτικού δικτύου καλύπτει το τμήμα της περιοχής μελέτης μεταξύ του σχεδίου πόλης των Φιλιατρών και του ρέματος Ευαγγελιστρίας.
Μιναγιώτικο
Η προμελέτη και η οριστική μελέτη του Μιναγιώτικου φράγματος, καθώς και η οριστική μελέτη του αρδευτικού του δικτύου, είναι ενταγμένα στο πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Η μελέτη που συντάσσεται αφορά σε δύο κύρια έργα:
-Το φράγμα στα όρια των Δήμων Μεσσήνης και Πύλου – Νέστορος και
-Το αρδευτικό δίκτυο, το οποίο θα εξυπηρετήσει το φράγμα.
Ο προϋπολογισμός της μελέτης είναι 1.567.930,20 ευρώ.
Σήμερα η μελέτη βρίσκεται στο στάδιο της εκπόνησης, η οποία θα διαρκέσει 26 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης.
Το φράγμα θα κατασκευασθεί 1 χλμ. δυτικά της Φοινικούντας και 5,5 χλμ βόρεια της εκβολής του ποταμού και σκοπός του είναι η άρδευση 35.000.000 m2 γης. Η χωρητικότητα της λεκάνης του φράγματος θα είναι 12.500.000 m3 και η έκταση της λίμνης του ταμιευτήρα 850.000 m2. Το δε ύψος του θα φτάνει τα 49 m και η κατασκευή του (σύμφωνα με αρχικη προεκτίμηση υπηρεσίας) στα 120.000.000 ευρώ.
Χάραδρος
Το τρίτο κατά σειρά στον προγραμματισμό είναι το αρδευτικό και αντιπλημμυρικό φράγμα στον ποταμό Χάραδρο, προϋπολογισμού 10.000.000 ευρώ.
Με την κατασκευή αυτού του φράγματος αναμένεται διπλασιασμός της ελαιοκομικής παραγωγής, πενταπλασιασμός των κτηνοτροφικών προϊόντων και αναβάθμιση των όψιμων καλλιεργειών (π.χ. καλαμπόκι, τριφύλλι κ.λπ.).
Επιπλέον, αναμένεται ριζική αλλαγή και του τουριστικού τοπίου, μέσω της δημιουργίας λίμνης 2,5 χλμ., κάτι πολύ σημαντικό για μια απομονωμένη περιοχή. Τέλος, με την κατασκευή του φράγματος θα αντιμετωπίζονται πλημμυρικά φαινόμενα, επειδή το 40% της ροής του Παμίσου σε πλημμύρες το προκαλεί ο ποταμός Χάραδρος.
Η λεκάνη κατάκλυσης του φράγματος θα είναι 2,5 χλμ, αρδευόμενη έκταση 30.000 στρ., το μήκος της στέψης 150 μ. και το μέγιστο ύψος 50 μ.
Λαγκούβαρδος
Για το φράγμα Λαγκούβαρδου στην Πυλία έχει εγκριθεί από το 2002 ως ανάδοχος της μελέτης η εταιρεία ΥΔΡΟΤΕΚ ΕΠΕ. Ο προϋπολογισμός του έργου έχει υπολογισθεί στα 38.000.000 ευρώ.
Το ύψος του φράγματος έχει υπολογισθεί στα 39 μ., η χωρητικότητα της λίμνης στα 7,5 εκατομμύρια m3, το μήκος στέψης του φράγματος στα 320 m. και η επιφάνεια λεκάνης απορροής στα 19.60 Km2.
Για το έργο αυτό υπάρχει προμελέτη, αλλά απαιτούνται ακόμα οριστική μελέτη του φράγματος και οριστική μελέτη αρδευτικού δικτύου, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεωργική μελέτη και τεύχη δημοπράτησης.
Το συνολικό κόστος των μελετών ανέρχεται στα 2.500.000 ευρώ.
Της Βίκυς Βετουλάκη
