Πληθαίνουν μέρα με τη μέρα οι διαμαρτυρίες κατοίκων στη Μεσσηνία για τα λάθη στους Δασικούς Χάρτες που αναρτήθηκαν στη Μεσσηνία καθώς φαίνεται να έχουν χαρακτηριστεί ως «δασικές», περιοχές κατοικημένες ή αγροτικές. Επιπλέον, σοβαρό ζήτημα έχουν προκύψει με τα χρήματα που πρέπει να καταβάλει όποιος εγείρει ενστάσεις επειδή το κτήμα, η καλλιεργήσιμη έκταση, το σπίτι ή το οικόπεδό του εμφανίζεται στους χάρτες ως δασική έκταση. Μια εικόνα των αντιδράσεων ήταν η προχθεσινή συγκέντρωση των κατοίκων της Δυτικής Μάνης στις Δασικές Υπηρεσίες της Καλαμάτας.
Τι απαντά το υπουργείο
Η σύμβουλος των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και περιφερειακή σύμβουλος Πελοποννήσου Δήμητρα Λυμπεροπούλου, μιλώντας πρόσφατα στην ΕΡΤ Καλαμάτας, διευκρίνισε πως ο χαρακτηρισμός μιας έκτασης ως δασικής, συνταγματικά προβλέπεται να γίνει με τη χρήση των πιο πρόσφατων αεροφωτογραφιών του ’45 και του ’60 και πως οι δασικοί χάρτες αποτυπώνουν τη φυτοκάλυψη κάθε περιοχής και όχι ιδιοκτησιακό καθεστώς. Υπογράμμισε πως δασικοί χάρτες, όπως δασολόγιο και κτηματολόγιο, έπρεπε να είχαν καταρτιστεί εδώ και 50 χρόνια και πως τα οφέλη από τους δασικούς χάρτες είναι καταλυτικά και για το περιβάλλον και για τους πολίτες και για τις περιοχές που αφορούν και για τη χώρα μας.
Για το περιβάλλον, γιατί θωρακίζεται το δάσος και οι δασικές εκτάσεις από τις αυθαίρετες επεμβάσεις και την άναρχη δόμηση. Για τους πολίτες, γιατί διευκολύνεται η ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, διασφαλίζοντας την ιδιωτική αλλά και τη δημόσια περιουσία. Από μια κατάσταση άναρχη προσδιορίζεται με οριστικό και αμετάκλητο τρόπο τι είναι δάσος και τι όχι. Δε θα χρειάζονται πλέον πράξεις χαρακτηρισμού για να γνωρίζει κάποιος τι είναι η έκταση στην οποία θέλει να δομήσει, να επενδύσει, να κατέχει απλά. «Τέρμα οι ασάφειες, οι καθυστερήσεις, η ταλαιπωρία, η συναλλαγή», τόνισε η κ. Λυμπεροπούλου.
Πρόσφατα, ο Σωκράτης Φάμελλος, Αν. Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημείωσε ότι “θεωρώ ότι δεν πρέπει να γίνεται πολιτική εκμετάλλευση, ιδιαίτερα από αυτούς που έχουν την ευθύνη για την καθυστέρηση της χώρας στο επίπεδο των δασικών χαρτών αλλά και του κτηματολογίου αφού σε όλους μας είναι γνωστό ότι η καθυστέρηση αυτή στηρίχθηκε σε ένα μεγάλο βαθμό στο καθεστώς ανισοτιμίας και πελατειακών σχέσεων που είχαν διαμορφώσει οι ίδιοι στο παρελθόν.
Πρώτιστος σκοπός μας είναι να μην υπάρχει επίπτωση στον αγροτικό κόσμο και να υπάρχει δυνατότητα απόκτησης των γαιών που έχουν εκχερσωθεί, γι΄ αυτό και θα κάνουμε χρήση του θεσμικού πλαισίου”.
Τη βεβαιότητα ότι οι αγρότες που κάνουν δηλώσεις ΟΔΣΕ και είναι κάτοχοι δικαιωμάτων, δεν θα αντιμετωπίσουν κανένα πρόβλημα με την ανάρτηση των δασικών χαρτών, ακόμα και αν κάποιες εκτάσεις κριθούν αρχικά δασικές, εξέφρασε, μιλώντας στην «ΥΧ», ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης.
Γνωρίζοντας εκ των έσω το θέμα –μια και είχε ασχοληθεί επί της θητείας του ως αναπληρωτής ΥΠΕΚΑ–, ο αν. υπουργός σημείωσε ότι «κανείς δεν πρέπει να ανησυχεί, διότι επιτέλους και στη χώρα μας θα λήξει μια ομηρία δεκαετιών». Και πρόσθεσε: «Επρόκειτο ουσιαστικά για μια παρανομία, η οποία έπρεπε να λήξει. Πρέπει με απλά λόγια να γνωρίζουμε τι είναι δάσος και τι δεν είναι. Αυτή την στιγμή, κάνουμε μια σημαντική μεταρρύθμιση, αναρτώντας τους χάρτες αυτούς. Προφανώς όμως και θα υπάρξουν διαφωνίες, το περιμέναμε αυτό».
Ειδικότερα, αναφορικά με τους αγρότες, ο κ. Τσιρώνης ξεκαθάρισε στην «ΥΧ» ότι «όποιος έχει δικαιώματα δεν έχει να φοβάται τίποτα. Είμαστε μια ευνομούμενη πολιτεία και αν κάποιος έχει δίκιο, θα το βρει. Εκεί που δεν μπορούσε να βρει άκρη, ήταν ουσιαστικά όλα τα προηγούμενα χρόνια, όντας όμηρος του δασαρχείου».
Απαντώντας σε ερώτησή μας αν με το νέο ΟΣΔΕ θα υπάρχουν προβλήματα με τους αγρότες που πρέπει να δηλώσουν τις εκτάσεις τους, συμπλήρωσε: «Αυτό θα το ρυθμίσουμε. Να μην ανησυχεί κανένας. Το πολύ – πολύ θα γίνει μια ρύθμιση μέχρι να τελεσιδικίσει το θέμα. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε σε όλους ότι αν δεν τελεσιδικίσουν οι πράξεις, κανείς δεν έχει πρόβλημα. Η τελεσιδικία αφορά την αντίρρηση που μπορεί να καταθέσει κάποιος επί των αναρτήσεων των δασικών χαρτών. Ακόμα και αν τελικά δεν δικαιωθεί από την αρμόδια επιτροπή, μπορεί να απευθυνθεί στα ελληνικά δικαστήρια. Δεν αλλάζει κάτι λοιπόν σε σχέση με το παρελθόν, απλώς η διαδικασία αυτή αφορά μια συλλογική πράξη χαρακτηρισμού. Επίσης, αν μια έκταση κριθεί δασική τελεσίδικα, εμείς μπορούμε αυτομάτως να κάνουμε δασολόγιο και να την παραχωρήσουμε στους κτηνοτρόφους μας καθαρή. Όταν έχεις τη σιγουριά σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι δάσος, μπορείς να προχωρήσεις στις κατάλληλες ενέργειες».
ΣΥΑΔΧ «Υπερβολικές οι αντιδράσεις»
Ο υπεύθυνος του Σημείου Υποστήριξης Ανάρτησης Δασικού Χάρτη, δασολόγος Παναγιώτης Αγγελόπουλος, σε πρόσφατες δηλώσεις του στο “Θάρρος” σημείωσε ότι κακώς έχει δημιουργηθεί τόσος θόρυβος και ανησυχία στον κόσμο, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι στις προθέσεις της υπηρεσίας να υφαρπάξει περιουσίες πολιτών.
«Τα στατιστικά στοιχεία από την ανάλυση των δασικών χαρτών συνηγορούν ότι τα προβλήματα σε καμία περίπτωση δεν αγγίζουν αυτό το θόρυβο και τη φασαρία που έχει ξεσηκωθεί. Η πρώτη πιστοποιημένη εθνική απογραφή δασών που έγινε το 1992 από το υπουργείο Γεωργίας αναφέρει για το Νομό Μεσσηνίας ότι το σύνολο της έκτασής του είναι περίπου 3 εκατομμύρια στρέμματα. Τα υψηλά δάση της Μεσσηνίας καταλάμβαναν έκταση συνολικά 1.115.000 στρεμμάτων, οι βοσκότοποι 105.000 στρέμματα και οι γεωργικές καλλιέργειες 1.500.000 στρέμματα. Συνολικά οι μη δασικές εκτάσεις το 1992 στη Μεσσηνία ήταν 1.540.000 στρέμματα. Η αναλογία, δηλαδή, ήταν περίπου 50- 50. Με τα στοιχεία του αναρτημένου χάρτη τώρα, συν τους χάρτες των περιοχών που έχουμε κυρώσει από το 2011, οι μη δασικές εκτάσεις στο νομό είναι τώρα 1.400.000 στρέμματα. Δηλαδή, έχουμε μια διαφορά, από το 1992, 140.000 στρεμμάτων, που είναι απολύτως φυσιολογική, με δεδομένο ότι από τα 400 μέτρα και πάνω η Ελλάδα έχει εγκαταλειφθεί. Έχουν εγκαταλειφθεί πολλά πρώην γεωργικά εδάφη».
Ο κ. Αγγελόπουλος πρόσθεσε ότι στη χαμηλή ζώνη που δραστηριοποιείται η μεγαλύτερη μάζα του αγροτικού δυναμικού του νομού, στην ουσία μεταβολή δεν έχει γίνει. «Εξάλλου, και οι εκχερσώσεις που έχουν γίνει από το 1945 μέχρι σήμερα που παρουσιάζονται με τον κωδικό ΔΑ, είναι στα 93.000 στρέμματα. Εκεί μέσα, όμως, περιλαμβάνονται και οι νόμιμες εκχερσώσεις», πρόσθεσε.
«Ότι υπάρχουν κάπου ζητήματα δεν το αμφισβητούμε. Και στατιστικά σε μια έκταση 3 εκατομμυρίων στρεμμάτων είναι προφανές ότι θα έχουν γίνει και κάποια λάθη, αλλά όχι για την έκταση που παρουσιάζεται. Κι αυτά που θα κυρωθούν ως δασικές εκτάσεις (ΑΔ – ΔΑ) και αυτά με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις που ήδη ισχύουν, μπορούν να τακτοποιηθούν, εφόσον πληρούν κάποιες προϋποθέσεις», τόνισε ο κ. Αγγελόπουλος.
Σύστησε, δε, στον κόσμο να ενημερωθεί σωστά, να εντοπίσει χωρικά την έκτασή του, κάτι που μερικές φορές είναι αρκετά δύσκολο και μπορεί να χρειασθεί βοήθεια, κάνοντας ένα τοπογραφικό διάγραμμα ή γεωγραφικό εντοπισμό θέσης με GPS.
Για το ότι λαμβάνονται ως βάση οι αεροφωτογραφίες του 1945, ο κ. Αγγελόπουλος, τόνισε πως πρόκειται για συνταγματική επιταγή: «Αν ήταν ζήτημα επιλογής του επιστήμονα, θα παίρναμε τις αεροφωτογραφίες του 1960, που είναι καλύτερες και πιο κοντά στη σύγχρονη εποχή, αλλά είναι συνταγματική επιταγή να χρησιμοποιούνται του 1945».
Τι υποστηρίζουν Δήμοι και Δημοτικά Συμβούλια
Την ίδια ώρα ιδιοκτήτες, δημοτικά συμβούλια και οι δήμαρχοι του νομού ζητούν να ανασταλεί η διαδικασία και να διορθωθούν τα λάθη και οι αδικίες χωρίς το κόστος να επιβαρύνει τους πολίτες.
Να ανασταλεί η όλη διαδικασία με τους δασικούς χάρτες και να αποσυρθούν οι συγκεκριμένοι, ζητεί το Δημοτικό Συμβούλιο Τριφυλίας. Ο δήμαρχος Τριφυλίας Παναγιώτης Κατσίβελας μιλώντας στην ΕΡΤ Καλαμάτας, επεσήμανε τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούνται σε πληθώρα ιδιοκτητών, σημειώνοντας παράλληλα ότι έρχεται με προχειρότητα και εισπρακτικό χαρακτήρα σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο για όλους. Ζήτησε δε την συμπαράσταση όλων των φορέων για ένα μεγάλο συλλαλητήριο, ενώ χαρακτήρισε την όλη διαδικασία άδικη, επικίνδυνη και ένοχη την οποία δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή.
Αναταραχή υπάρχει και στο Δήμο Δυτικής Μάνης, με τον επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας και πρώην δήμαρχο, Δημήτρη Γιαννημάρα να καταθέτει πρόταση για έκτακτη σύγκληση του Δημοτικού Συμβουλίου. «Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι τεράστιο και δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια. Καταστρέφονται ιδιοκτησίες και πρέπει να αντιδράσουμε», επισημαίνει.
Παρέμβαση Τατούλη
Στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και στους υπουργούς Περιβάλλοντος Γιώργο Σταθάκη και Αγροτικής Ανάπτυξης Ευάγγελο Αποστόλου, απευθύνεται με επιστολή του, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου, Πέτρος Τατούλης. Με την παρέμβασή του, ο κ. Τατούλης ζητάει την πραγματοποίηση σύσκεψης προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα «τεράστια προβλήματα» που δημιουργούνται από τους δασικούς χάρτες της Μεσσηνίας, αλλά δε ζητάει ωστόσο την απόσυρση των δασικών χαρτών αλλά την αντιμετώπιση των «μεγάλων αδυναμιών» τους που -όπως σημειώνει- θα προκαλέσουν «εκρηκτικές συνέπειες» για τους πολίτες και «απώλεια εκατομμυρίων ευρώ κοινοτικών ενισχύσεων για τον αγροτικό τομέα».
Ζητείται άμεση λύση στο αλαλούμ
Ένα απίστευτο αλαλούμ, το οποίο μέρα με τη μέρα διογκώνεται και δημιουργεί πλήθος προβλημάτων στον πρωτογενή τομέα, προκαλεί η δημοσιοποίηση –ανά περιοχές– των δασικών χαρτών.
Με δεδομένο ότι όλοι αυτοί οι χάρτες στηρίζονται σε αεροφωτογραφίες του 1945, γίνεται σαφές ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την πραγματικότητα όχι μόνο του σήμερα, αλλά και όλων των προηγούμενων δεκαετιών!
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το 1945 η χώρα μόλις είχε βγει από τη ναζιστική κατοχή και βρισκόταν στο έλεος ενός εμφυλίου πολέμου, με αποτέλεσμα η καλλιέργεια της γης να ήταν το τελευταίο πράγμα που θα κοιτούσε ο χειμαζόμενος λαός και βέβαια πολλές καλλιεργήσιμες εκτάσεις να έχουν μετατραπεί σε χέρσες γαίες.
Πέρα απ’ αυτό, όμως, η δημοσιοποίηση χαρτών σε πολλές περιοχές της Μεσσηνίας δείχνει τις σοβαρότατες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην καλλιεργήσιμη γη και σε αυτή που οι χάρτες χαρακτηρίζουν δασική. Αυτό, έχει ως αποτέλεσμα οι αγρότες να βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, αφού «κάποιοι» αποφάσισαν ότι η γη που καλλιεργούν οι ίδιοι και καλλιεργούσαν και οι πρόγονοί τους είναι… δάσος και στην καλύτερη περίπτωση πρέπει να κηρυχτεί αναδασωτέα.
Έτσι, υποχρεώνονται να καταθέσουν ενστάσεις σε διάστημα δύο μηνών από τη δημοσιοποίηση των δασικών χαρτών, προσκομίζοντας όσα αποδεικτικά στοιχεία έχουν αλλά και όσα… δεν έχουν, προκειμένου να σώσουν τις περιουσίες που τους επιτρέπουν να επιβιώνουν!
Το ίδιο ακριβώς ζήτημα εγείρεται και για τα βοσκοτόπια, αφού τώρα κτηνοτρόφοι βρίσκονται προ του ενδεχομένου να έχουν ζώα αλλά να μην μπορούν να τα βοσκήσουν σε εκτάσεις που το έπρατταν επί δεκαετίες ολόκληρες.
Η χαριστική βολή, βέβαια, για τους πάσης φύσεως αγρότες, έρχεται και από το γεγονός ότι μόλις οι δασικοί χάρτες οριστικοποιηθούν, θα υποβληθούν στις Διευθύνσεις Διαχείρισης Γης και στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε περίπτωση, λοιπόν, καταπάτησης δασικής έκτασης, από την στιγμή που θα κοινοποιηθεί και θα ελεγχθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν θα μπορεί αυτή να χρησιμοποιηθεί ως αγροτική, με αποτέλεσμα να χαθούν δεκάδες –αν όχι εκατοντάδες– εκατομμύρια επιδοτήσεων!
Στον αντίποδα βέβαια βρίσκεται η ορθή βούληση της πολιτείας να περιφρουρήσει τα ελληνικά δάση, τα οποία διαρκώς φθίνουν, με όλες τις συνέπειες που αυτό έχει για τη ζωή των κατοίκων ολόκληρης της χώρας. Όλα, όμως, δείχνουν ότι δεν έχει βρεθεί η ασφαλιστική δικλείδα που θα διαχωρίσει τις καλλιεργήσιμες από τις δασικές γαίες και δεν θα οδηγήσει στην καταστροφή τον αγροτικό κόσμο της χώρας.
Ενδεικτικό της νευρικότητας που επικρατεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι το γεγονός πως κύκλοι του ανέφεραν στην εφημερίδα «Ύπαιθρος Χώρα» ότι όπου έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες δείχνουν προβλήματα, αφού καλλιεργητικές εκτάσεις ή βοσκοτόπια φαίνονται ως δασικές εκτάσεις.
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Ναρκοπέδιο οι δασικοί χάρτες στη Μεσσηνία
