Ακούω συχνά… ο ΡΑΜΠΟ, οι ΡΑΜΠΟ και με αυτήν τη λέξη, που παραπέμπει στην ομώνυμη αμερικανιά, εκφρασθείσα σε μια ταινία με πρωταγωνιστή το μετρίας αντίληψης Σιλβέστερ Σταλόνε, θέλουν να αποδώσουν την έννοια του Ήρωα, του Σκληρού, του Υπερ-Κομάντο…
Μια ζωή βλάκες εμείς οι Έλληνες…
Ψάχνουμε πάντα στο διεθνές στερέωμα να βρούμε πρότυπα…
Όταν τα πρότυπα τα έχουμε μπροστά μας, που στις φλέβες τους κυλούσε και κυλάει ελληνικό αίμα… εμείς χρησιμοποιούμε «εισαγόμενους»!
Αυτήν την εισαγωγή έκανα για να αναφερθώ σε έναν Έλληνα, που μπροστά του ο «Ράμπο» φαντάζει ως «λυκόπουλο»!
Ποιος είναι αυτός; Σας λέει τίποτα το όνομα Λοχαγός Νίκος Κατούντας;
Στους πολλούς ίσως όχι και εκεί είναι το πρόβλημα…
Λοιπόν… Λοχαγός ΚΔ Νικόλαος Κατούντας,
Δκτής του 31ου ΛΚ της 33ης ΜΚ, που είχε έδρα στο Πέλλα Πάις, κοντά στην Κερύνεια το 1974.
Τότε ήταν 31 χρόνων, στο άνθος της παραγωγικής ηλικίας του, ως Έλληνας Στρατιωτικός και δη Καταδρομέας, αποφοιτήσας από τα σχολεία Αλεξιπτωτιστών, Βατραχανθρώπων και Χιονοδρόμων. Μορφωμένο παλικάρι, τελειόφοιτος και της Νομικής Σχολής Αθηνών. Συγκροτημένος Αξιωματικός, Λεβέντης, Πατριώτης, Ικανότατος και, βέβαια, Οικογενειάρχης.
Μετά την επικράτηση του Πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου στο νησί τα πράγματα έμοιαζαν ήρεμα. Όμως, αυτή η φαινομενική ηρεμία κράτησε μόνο 3-4 μέρες.
Σε λίγο η καταιγίδα θα ξεσπούσε. Δυστυχώς, με προτροπή του Μακαρίου από το βήμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και τη συμφωνία των Επιτελών στην Αθήνα με το Λάνγκλεϋ των ΗΠΑ, την έδρα της παντοδύναμης στην Ελλάδα, CIA.
Όλα αυτά, βέβαια, οι αξιωματικοί που υπηρετούσαν σε μονάδες στη νήσο, τα αγνοούσαν.
Θεωρούσαν ότι αυτό που έγινε αφορούσε στους Έλληνες και φαντάζονταν ότι οι Τούρκοι δε θα κινούνταν. Άλλωστε ο αμυντικός μηχανισμός της Ελλάδας υπερτερούσε κατά πολύ του αντίστοιχου τουρκικού. Κύρια σε αεροπορία και ναυτικό…
Ξαφνικά τα πράγματα άλλαξαν.
Ήδη από τις 19 έρχονται εικόνες στην τηλεόραση από το BBC με τον τουρκικό στόλο να έχει αποπλεύσει μαζί με κατάφορτα στρατιωτών αποβατικά από τη Μερσίνα με κατεύθυνση την Κύπρο.
Ο Μακεδόνας Διοικητής της Μοίρας, Ταγματάρχης Κατσάνης, ανήσυχος. Αναμένει διαταγές ή, τουλάχιστον, οδηγίες. Οι διοικητές των Λόχων του – ανάμεσά τους και ο Λοχαγός Κατούντας – κρέμονται από τα χείλη του ενόσω αυτός μιλάει τηλεφωνικά με το ΓΕΕΦ και συγκεκριμένα με το ΔΔΚΚ, Συνταγματάρχη Κομπόκη. Ο Κομπόκης άφησε να εννοηθεί ότι ενδεχόμενα να έχουν προβλήματα με τους Τούρκους, αλλά δεν έδωσε ούτε οδηγίες ούτε διαταγές.
Όλοι οι Αξιωματικοί των Καταδρομών είχαν εμπιστοσύνη στον Κομπόκη [1]
Κι όμως, την επόμενη μέρα ξύπνησαν όλοι με το θόρυβο των τουρκικών αεροσκαφών και τη θέα των αποβατικών στη θάλασσα της Κερύνειας. Οι Τούρκοι επιχειρούν απόβαση.
Ψύχραιμα η μονάδα τίθεται σε κατάσταση συναγερμού, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, ακολουθώντας τα Σχέδια Αμύνης και αναμένοντας διαταγές. Διαταγές δεν έρχονται παρά αλληλοσυγκρουόμενες εκτιμήσεις… «Οι Τούρκοι κάνουν άσκηση»…
Ήταν ξεκάθαρο ότι οι Τούρκοι έκαναν απόβαση κάπου δυτικά της Κερύνειας.
Κάποια στιγμή ήλθαν διαταγές από τον ίδιο τον ΔΔΚΚ, συνταγματάρχη Κομπόκη.
Καταδρομική επιχείρηση όλων των Μοιρών Καταδρομών στον Πενταδάκτυλο.
Ο Λόχος του Κατούντα, λοιπόν, το βράδυ της 20/21 Ιουλίου 1974 πολέμησε στον Άγιο Ιλαρίωνα, εκεί που οι Έλληνες καταδρομείς της Κύπρου ενήργησαν με καταδρομικές επιθέσεις κατά του Κοτζάκαγια (31 ΜΚ), κατά της Άσπρης Μούττης (32 ΜΚ) και στα Πετρομούθκια (33 ΜΚ), ενώ η επιστρατευμένη (34 ΜΚ) παρέμεινε στους πρόποδες.
Η 31η ΜΚ πέτυχε απόλυτα τον αντικειμενικό της σκοπό, ενώ οι άλλες δύο 32 και 33 ΜΚ βρήκαν ισχυρές αντιστάσεις και καθηλώθηκαν. Όταν τα χαράματα της επόμενης μέρας «ελλείψει τάγματος αντικατάστασης» η 31 ή «δυνατότητας αποστολής ενισχύσεων» για την 32 και 33 (έτσι τους είπε η ΔΔΚΔ/ΓΕΕΦ) αναγκάσθηκαν να απαγκιστρωθούν, η 33 ΜΚ αποσύρθηκε ακέφαλη, διότι ήδη είχε χάσει το Διοικητή της, Ταγματάρχη ΚΔ Γεώργιο Κατσάνη. Ύστερα από αρκετή ταλαιπωρία επέστρεψαν στο στρατόπεδο. Όλοι στενοχωρημένοι για το χαμό του Διοικητή και τόσων οπλιτών, χωρίς αντίκρισμα. Μετά το προσκλητήριο έγινε ανασύνταξη.
Στις 22 το πρωί, ο Λόχος του διατάχθηκε λανθασμένα, από στρατηγική άποψη, να σταλεί να πολεμήσει σε μάχη εκ του συστάδην με τον ελαφρύ οπλισμό του στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας ενάντια στους προελαύνοντες Τούρκους, που μέχρι εκείνη τη στιγμή τούς αντιμετώπιζε μόνο του το 251 ΤΟ, του επίσης έως σήμερα αγνοούμενου αντισυνταγματάρχη Πεζικού Παύλου Κουρούπη, στην ουσία μια διλοχία. Ο Κατούντας, λοιπόν, επικεφαλής 62 ανδρών, συνάντησε σκόρπιους πεζικάριους από το 251 που οπισθοχωρούσαν. Τους ρώτησε πού είναι οι Τούρκοι. Αυτοί του είπαν ότι είναι καλύτερα να φύγουν, γιατί οι Τούρκοι είναι πάρα πολλοί. Η εκνευρισμένη απάντηση του Λοχαγού Κατούντα ήταν: «Σας ρώτησα πού είναι και όχι πόσοι είναι. Εσείς φύγετε, εγώ με τους άντρες μου συνεχίζουμε!»
Και προχώρησε και έκανε ό,τι μπορούσε να κρατήσει την τουρκική πλημμυρίδα που συνεχώς ενισχυόταν με πεζικό, που ακολουθούσε τα προελαύνοντα τουρκικά άρματα… Τι να σου κάνουν, όμως, τα ατομικά όπλα, θλιβερά κατάλοιπα του Β’ ΠΠ, απέναντι στα Μ-47 της τουρκικής 39ης Μεραρχίας, που απλωνόταν στα περιβόλια και τους οικισμούς μεταξύ παραλίας και προπόδων του Πενταδάκτυλου σε μια «διάταξη σάρωσης», μη αφήνοντας τίποτα όρθιο στο διάβα τους;
Ολόκληρος ο 31ος Λόχος ακροβολίστηκε στην ευρύτερη περιοχή της Κερύνειας, με τη μία διμοιρία να καλύπτει την περιοχή προς τη θάλασσα και τις άλλες δύο προς τον Πενταδάκτυλο πάντα με μέτωπο προς την ακτή της απόβασης. Ανεβασμένος ο Λοχαγός σε ένα σπίτι προσπαθούσε να δει αν υπήρχαν τουρκικές δυνάμεις από την πλευρά της θάλασσας που θα μπορούσαν να τους πλαγιοκοπήσουν, όταν έρχεται λαχανιασμένος ένας υπαξιωματικός και του αναφέρει ότι από την 2η Διμοιρία τον πληροφόρησαν ότι είδαν 200 τούρκικα άρματα [2] μέσα στα χωράφια καμουφλαρισμένα.
Τότε ο Λοχαγός κατάλαβε ότι τα πάντα είχαν προδοθεί… Κι όμως, ο Κατούντας είχε την επιλογή του… Ναι θα μπορούσε ακόμα όσο είχε καιρό να οπισθοχωρήσει. Να σωθεί… Κι ας άφηνε ακάλυπτο με τους άνδρες του που ήταν στα δεξιά της αμυντικής τους παράταξης, το δεξιό της διαδρομής Αγ. Γεωργίου-Κερύνειας…
Ναι θα μπορούσε…
Και το πιθανότερο αν το έκανε, σήμερα να ήταν στο σπίτι του με την οικογένειά του. Τη γυναίκα του, τη Ρούλα του, που ήταν έγκυος στο δεύτερο τους παιδί και τη μικρή του, πρωτότοκη κόρη. Είναι γλυκιά η ζωή, όταν είσαι τόσο νέος! Κι όμως δεν έφυγε…
Δεν εγκατέλειψε το πόστο του…
Παλίκαρος! Λεβέντης! ΕΛΛΗΝΑΣ!
“Not on my watch” που θα έλεγαν και οι κατασκευασμένοι για τις κινηματογραφικές ανάγκες Αμερικάνοι «ήρωες»….
Έμεινε εκεί μαχόμενος σε μια επιβραδυντική για την προέλαση του εχθρού αποστολή, μόνος, χωρίς ενισχύσεις, με τον ελαφρύ οπλισμό των ανδρών του να κρατήσει τους περίπου 3.200 Τούρκους που είχαν αποβιβαστεί μέχρι το πρωινό της 22ας Ιουλίου, μιας και το μεγαλύτερο μέρος της διλοχίας του 251 ΤΠ που τους αντιμετώπισε με επιτυχία μιάμιση μέρα – κι αυτός μόνος χωρίς βοήθεια – τελικά δεν άντεξε το συσχετισμό οπλισμού και δυνάμεων, είχε συντριβεί και διαλυθεί [3].
Αφού έδωσε διαταγή για οπισθοχώρηση εγκατέστησε το Διοικητήριό του στη Μητρόπολη της Κερύνειας. Μόλις που πρόλαβε να δώσει οδηγίες στους διμοιρίτες του, οι Τούρκοι έμπαιναν σαν σε παρέλαση στην Κερύνεια.
Τότε δόθηκε σκληρή μάχη μεταξύ των Καταδρομέων μας και των Τούρκων. Με τον ατομικό τους οπλισμό, πεινασμένοι και διψασμένοι οι Λοκατζήδες του Κατούντα μάχονται σαν λιοντάρια υπό την καθοδήγηση του Διοικητή τους, που στην πρώτη γραμμή τους δίνει οδηγίες και τους ενθαρρύνει. Οι Τούρκοι σαστίζουν υποχωρούν…
Έπειτα από ώρα ξαναεμφανίζονται, αυτήν τη φορά υπό την κάλυψη αρμάτων Μ-47. Πώς να σταματήσεις αυτά τα χαλύβδινα θηρία με Lee Enfield No.4; Βλέπετε, η Πολιτική Ηγεσία προτιμούσε να εξοπλίσει τους πραιτοριανούς της, το Εφεδρικό με σύγχρονο οπλισμό και όχι την Εθνική Φρουρά, την οποία στην ουσία απαξίωνε από πλευράς υλικού.
Πιεζόμενος ο Λοχαγός βρέθηκε μεταξύ του Κάρμι και του τουρκοκυπριακού χωριού Τέμπλος, σε μια χαράδρα. Το σχέδιο του ήταν να λουφάξουν εκεί μέχρι το βράδυ και μετά να διαρρεύσουν προς τις γραμμές μας, μιας και πλέον η Κερύνεια είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων. Όμως, δε γνώριζε ότι οι Τούρκοι τους περικύκλωσαν…
Κάποια στιγμή ξεκίνησε μια μάχη, που κράτησε μια περίπου ώρα. Οι Λοκατζήδες μας θερίζουν τους επιτιθέμενους Τούρκους που νόμιζαν ότι θα βρουν φοβισμένους έφηβους ,που θα το έβαζαν στα πόδια βλέποντας την καταφανή υπεροπλία τους. Αλλά ξανάρχονται, ξανά και ξανά…
Τότε ήταν που ο θρυλικός Λοχαγός κατάλαβε ότι οι πάντες τους είχαν εγκαταλείψει, ότι η Κύπρος είχε προδοθεί. Πολεμούσε βλέποντας τα πυρομαχικά και τις χειροβομβίδες να τελειώνουν. Κάποια στιγμή είδε ότι έμειναν μόνο λίγοι άντρες ήταν κοντά του. Άνδρες αποφασισμένοι να μείνουν δίπλα του… Γιατί ο Κατούντας ενέπνεε εμπιστοσύνη, σιγουριά… Κι όμως, ήλθε η στιγμή που πρόσκαιρα ο Λοχαγός «σπάει» και δείχνει το θυμό του για την προδοσία. Οι άνδρες του κοιτάζονται μεταξύ τους…
Κάποια στιγμή – όπως μαρτυρεί ο αγγελιοφόρος του Πάμπος Κυρίλλου – διατάσσει αυτούς τους άνδρες που ήταν κοντά του να φύγουν και θα τους καλύπτει ο ίδιος.. Οι άνδρες αρνούνται. Τότε τους λέει: «Είναι διαταγή, ρε. Η Κύπρος θα μαυροφορεθεί και δε θέλω να ’ναι κι οι μανάδες σας αυτές που θα φορέσουν μαύρα. Φύγετε. Σας διατάσσω»
Τελευταίος έφυγε ο Κυρίλλου, ο οποίος διασώθηκε και έδωσε αυτήν τη μαρτυρία των τελευταίων στιγμών του ΗΡΩΑ Λοχαγού του, που φεύγοντας τον άκουσε να πολυβολεί εναντίον των Τούρκων που είχαν πλησιάσει στο σημείο που βρισκόταν ταμπουρωμένος, στην κουφάλα μιας χαρουπιάς…
Ήρεμος και Ολύμπιος…
Με την στολή του που την τίμησε με τα «Τολμονίκια» στα μανίκια…
Ξέροντας το βιογραφικό του Λοχαγού Νίκου Κατούντα, σκληρού Καταδρομέα, Βατραχανθρώπου, Αλεξιπτωτιστή και Χιονοδρόμου, ενός Στρατιωτικού μορφωμένου (σπούδασε Νομική) και Οικογενειάρχη, ενός Αξιωματικού Ελληναρά, χωρίς εισαγωγικά και έχοντας κατά νου την ψυχοσύνθεσή του, θεωρώ ΑΠΙΘΑΝΟ να πιάστηκε ζωντανός. Το πιο πιθανό είναι να έκανε Ηρωική Έξοδο, μια έξοδο απελπισίας αλλά και αυτοκτονίας με βάση τις συνθήκες που δημιούργησε η Προδοσία του Επιτελείου των Αθηνών και το Επιτελείο της Εθνικής Φρουράς… Μια Ηρωική Έξοδο ανάλογη αυτής των Υπερασπιστών του Μεσολογγίου… και να έπεσε διάτρητος από τις τούρκικες «συμμαχικές στο ΝΑΤΟ» σφαίρες…
Όπως είμαι και λάτρης του υπερβατικού, είμαι σίγουρος πως ανταμώνει κάθε βράδυ με τον Κουρούπη και τον Τσιάκκα και αφού πιουν μαζί μια ζιβανία, στοιχειώνουν με το πνεύμα τους τα κατεχόμενα από το Μογγόλο παράλια της Κερύνειας μέχρι τον Πενταδάκτυλο… μιας και το πνεύμα τους θα μπορέσει να απελευθερωθεί και να ηρεμήσει, μόνο όταν αυτά απελευθερωθούν όπως χάθηκαν…
Διά της λόγχης!
Αυτός ήταν ο Νίκος Κατούντας… Ο Έλληνας ΡΑΜΠΟ…
Αυτός που η γυναίκα του, που λάτρευε, η Ρούλα του, τον είχε αποχαιρετίσει με την κόρη τους στην αγκαλιά στην πόρτα του σπιτιού τους στην Κερύνεια για τελευταία φορά, νιώθοντας βαθιά μέσα της ότι δεν πρόκειται να τον ξαναδεί.
ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ-ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ
[1] Στον Κομπόκη έδειχναν μεγάλο σεβασμό όλοι οι Αξιωματικοί των Καταδρομών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο Πρέσβης Λαγάκος όταν είδε και απόειδε με το Διοικητή της Α’ ΜΚ που είχε έλθει στο νησί με την αποστολή «Νίκη» και κρατούσε το Αεροδρόμιο χωρίς να δέχεται να το παραδώσει στους άνδρες του ΟΗΕ, ζήτησε τη μεσολάβηση του Κομπόκη ο οποίος τηλεφωνικά διέταξε τους Καταδρομείς να παραδώσουν το Αεροδρόμιο.
[2] Γνωρίζοντας τις δυνάμεις που χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι και στους δύο Αττίλες, ο αριθμός των 200 αρμάτων είναι αυθαίρετος και λανθασμένος. Κατά τις επιχειρήσεις του Αττίλα Ι, οι τουρκικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν μια Επιλαρχία αρμάτων Μ-47 της 39ης Μεραρχίας, ήτοι 50 άρματα. Ήδη τα 50 άρματα είναι μεγάλος αριθμός, ιδιαίτερα όταν καλείσαι να τα αντιμετωπίσεις στερούμενος παντελώς αντιαρματικών όπλων. Η διόγκωση του αριθμού σε τίποτα δεν εξυπηρετεί.
[3] Το 251 ΤΠ δεν είχε διαθέσιμο κανένα ΠΑΟ να αντιμετωπίσει τα Τούρκικα άρματα που αποβιβάστηκαν και προέλαυναν προς Αγ. Γεώργιο και Γλυκιώτισσα. Κάποιος ηλίθιος κομματικός εγκάθετος, διπλοθεσίτης, Λοχαγός και του 251 αλλά και του Εφεδρικού ταυτόχρονα είχε αφαιρέσει τους επικρουστήρες λίγο καιρό προ του Πραξικοπήματος, με σκοπό να μη χρησιμοποιηθούν σε ενδεχόμενο Πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Έτσι η Εισβολή βρήκε το 251 σχεδόν γυμνό από Βαρέα Όπλα. Αλλά και τα ΠΑΟ 106 του 120 ΛΒΟ του Υπολοχαγού Αργυρόπουλου που στάλθηκαν βρέθηκαν αντιμέτωπα χωρίς να το γνωρίζουν με τούρκικα στρατεύματα που είχαν προχωρήσει και έπαθαν μεγάλες απώλειες.
Υ.Γ. Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο της κας Ρ. Κατούντα
-Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του Κώστα Δημητριάδη «Αυτοί που τίμησαν την στολή τους» – εκδ. ΠΕΛΑΣΓΟΣ 2017
Νίκος Κατούντας: Ο ατρόμητος λοχαγός!
