Για την ιστορία της πόλης: Βασίλης Ι. Μανιάτης
Όπως μας πληροφορούν οι παλιοί μας ιστορικοί, Μίμης Φερέτος – Ορέστης Χρυσοσπάθης – Απόστολος Βακαλόπουλος – Δημήτρης Δουκάκης – Κων. Σάθας και άλλοι, στα τέλη του 19ου αιώνα η αγορά της Καλαμάτας βρισκόταν πέριξ των Αγίων Αποστόλων.
Όπως εμφανίζεται και στις ένθετες φωτογραφίες, η λαϊκή και η λαχαναγορά γίνονταν στο μπροστινό μέρος της εκκλησίας.
Τα άλλα μικρομάγαζα, που πωλούσαν: βράκες – φουστανέλες – φέρμελες και άλλα είδη, από ταμπάκο μέχρι φάρμακα, βρίσκονταν λίγα μέτρα ανατολικά των Αγιαποστόλων, μετέπειτα γνωστά ως παπλωματάδικα. Εκεί βρισκόταν – όπως δείχνει και η ένθετη φωτογραφία – και ο τούρκικος Μιναρές, ο οποίος κατεδαφίστηκε το 1909 λόγω επικινδυνότητας.
Γενικότερα, τα μαγαζιά σ’ αυτή την περιοχή θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν για τους ανθρώπους του λαού.
Λίγο αργότερα η αγορά επεκτάθηκε, δυτικά και βόρεια των Αγιαποστόλων. Εγιναν εκεί τα πρώτα οπωροπωλεία και κρεοπωλεία. Εκεί, τις μέρες της Αποκριάς, γινόταν κάθε χρόνο ο καθιερωμένος «Χαρτοπόλεμος». Ένα ξενόφερτο έθιμο, που στους Καλαματιανούς έδινε μεγάλη χαρά.
Σιγά σιγά η αγορά επεξετάθη προς το κέντρο της πόλης.
Άρχισαν να γίνονται στην αρχή της οδού Αριστομένους – που τότε ονομαζόταν οδός Παραλίας – διάφορα καταστήματα πολυτελείας, με ωραίες βιτρίνες, με υπάλληλο και με ξεσκονιστήρι στην πόρτα κ.ά.
Εκεί μπορούσε ν’ αγοράσει κανείς ωραία πουκάμισα, ή παπούτσια μοντέρνα της ιταλικής μόδας, όλα καλής ποιότητας και, βέβαια, πιο… τσουχτερά!
Οι ένθετες φωτογραφίες των καταστημάτων της οδού Αριστομένους έρχονται να μας θυμίσουν ονόματα εμπόρων – επαγγελματιών που πέρασαν και άφησαν τη σφραγίδα τους, ως πρωτοστατήσαντες στην ανόρθωση της Καλαμάτας.
Γιάννης Παπαχρήστος, Βιβλιοπωλείο – Αφοί Παναγιωτόπουλοι, Χρυσοχοείο – Δούκουρης και Κανελλόπουλος, στιλβωτήριο υποδημάτων – Υποδήματα «Λουξ» Λαφαζάνος – Καμπούρης, Νεωτερισμοί – Αφοί Τζώρτζη, υφάσματα – Κουρέας υφάσματα – Αφοί Καρμπαλιώτη, νεωτερισμοί – Λίλης Βενιόπουλος, Βιβλιοπωλείο – Χριστόπουλος, χρώματα και σιδηρικά – Νίκος Μπούζας, Φαρμακοποιός – Μουσικός Οίκος Αφών Πλεμμένου – Μπασουκέας, χρυσοχόος – Παν. Γαλανόπουλος, γιαλοπώλης – Γιολδάσης, επισκευές συσκευών – Χρύσανθος Γιαννόπουλος, υφάσματα, κουρτίνες κ.ά. – Ανάργυρος Μπάρλας, «το παίρνεις το φοράς και φεύγεις» – Γιάννης Στεφανάκης, Φωτογραφικά – Σφουρίδης, νεωτερισμοί – Σταύρος Παναγιωτόπουλος, Χρυσοχοείο – Τζανέτος, στιλβωτήριο υποδημάτων – Αφοί Κουκούτση, υφάσματα – Η στοά του Κων/νου Λόντου.
Τα καταστήματα αυτά βρίσκονταν στην ανατολική πλευρά της Αριστομένους.
Στη δυτική πλευρά ήταν το μεγάλο εμπορικό κατάστημα υφασμάτων «Νασόπουλος και Νικολόπουλος – Κων/νος Λυμπερόπουλος Βιβλιοπωλείο – Γιάννης Καλογερόπουλος, υφάσματα – Παν. Παρθένιος, Νεωτερισμοί- Γιάννης Βελετάς, Χρυσοχοείο – Λεωνίδας Μακρής, Βιβλιοπωλείο – Γιαλοπώλες Συκαράς, Περιβολιώτης και Δημάκης – Αφοί Μπακή, ψιλικά και βαφές ρούχων – Χαλούλος Γιάννης, υποδήματα – Παπουλάκος και Λιάπας, υφάσματα – Δημακάκος και Αποστολής, νεωτερισμοί – Νίκος Λάμπος, νεωτερισμοί – Οικία οικογενείας Λυμπερόπουλου – Μουσικός Οίκος Σερελέα και στη γωνία το χρυσοχοείο του Γάλλου με το μεγάλο ρολόι απ’ έξω, το οποίο τότε είχε γίνει σημείο αναφοράς.
Στη συνέχεια ήταν η Λαϊκή Τράπεζα και κάτω από το ξενοδοχείο Ρεξ ήταν το κατάστημα νεωτερισμών του Σπύρου Μουντζούρη, καθώς και των
Αγγουρά – Πλατανιά.
Με το πέρασμα των χρόνων, τα εμπορικά καταστήματα της οδού Αριστομένους επεξετάθηκαν αρκετά και έτσι έγινε ο εμπορικότερος κεντρικός δρόμος της Καλαμάτας.
Για ιστορικούς λόγους αναφέρεται ότι η οδός Αριστομένους μέχρι το 1908 ονομαζόταν οδός Παραλίας.
Επί δημαρχίας, λοιπόν, του Παν. Εμμαν. Μπενάκη, της δόθηκε η ονομασία «Αριστομένους» προς τιμήν του αρχηγού των Μεσσηνίων, οι οποίοι τον 7ο αιώνα είχαν εμπλακεί σε πολέμους με τους Λακεδαιμόνιους.
Ο γράφων το παρόν ζητά την κατανόηση των φίλων αναγνωστών για το ίσως κουραστικό κείμενο. Όμως, η ονομαστική αυτή αναφορά όλων των απόντων αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της ζωντανής ιστορίας της πόλης.