Άλλοι έχουν το όνομα, αλλά, όπως δείχνουν οι αριθμοί, άλλοι έχουν τη χάρη. Ο λόγος για την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Εθισμών, στην οποία η Μεσσηνία έχει υποχωρήσει αρκετά στην παραγωγή κάνναβης, δίνοντας τα… πρωτεία στην Ήπειρο, λόγω γειτνίασης με την Αλβανία.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το νομό μας, τα στοιχεία δείχνουν ότι, παρά τις όποιες αλλαγές, δεν είμαστε και από τις “αγνές” περιοχές, αφού τόσο στην χρήση ηρωίνης όσο και στη χρήση κάνναβης είμαστε ακόμα σε υψηλά επίπεδα. Πάντως, θα πρέπει να σημειώσουμε και την καλή δουλειά που γίνεται στο Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών, αφού οι κατασχεθείσες ποσότητες διαφόρων ναρκωτικών είναι αρκετές.
Ιδιαίτερα δημοφιλής η χρήση κάνναβης στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η κάνναβη αναδείχθηκε ως η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη παράνομη ουσία, με τη χρήση της να επικεντρώνεται σε νεαρούς ενήλικες ηλικίας από 15 έως 34 ετών, σύμφωνα, με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τη χρήση ναρκωτικών στον ευρύτερο πληθυσμό στην Ελλάδα.
Για τα νεαρά άτομα ηλικίας από 15 έως 16 ετών, σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από το Ερευνητικό Πρόγραμμα για το Αλκοόλ και άλλα Φάρμακα του 2015 για τα ευρωπαϊκά σχολεία. Το 2015, τα ελληνικά αποτελέσματα αναφορικά με τη χρήση κάνναβης ήταν σαφώς κάτω από τον μέσο όρο σε 35 χώρες.
Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες τάσεις δείχνουν αύξηση της χρήσης κάνναβης από μαθητές, από το 2007.
Στην περίπτωση χρήσης παράνομων ναρκωτικών, πέραν της κάνναβης, των ηρεμιστικών ή των ηρεμιστικών χωρίς συνταγή και των νέων ψυχοτρόπων ουσιών (NPS), τα ελληνικά αποτελέσματα ήταν παρόμοια με το μέσο όρο. Περίπου το 3% των Ελλήνων μαθητών ανέφεραν τη χρήση συνθετικών κανναβινοειδών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η χρήση τσιγάρων τις τελευταίες 30 ημέρες ήταν παρόμοια με το μέσο όρο του ESPAD. Αντίθετα, η χρήση εισπνεόμενων ουσιών ήταν πιο συχνή στους Έλληνες μαθητές.
Σε ό,τι αφορά το αλκοόλ, περίπου τα τρία τέταρτα των μαθητών ανέφεραν ότι είχαν καταναλώσει αλκοόλ τις τελευταίες 30 ημέρες, κάτι που δείχνει αρκετά μεγαλύτερη συχνότητα από το μέσο όρο για όλες τις χώρες. Τέλος, ένα ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό από το μέσο όρο ανέφερε ότι κατά την ίδια περίοδο προχώρησε σε «βαριά» κατανάλωση αλκοόλ.
Λιγότεροι χρήστες ουσιών αναζητούν θεραπεία
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία, υπάρχει μείωση στον αριθμό των χρηστών ναρκωτικών ουσιών που εντάσσονται σε προγράμματα θεραπείας. Σε θεραπεία για προβλήματα από τη χρήση ουσιών εισήλθαν, το 2015, 4.085 άτομα, αριθμός που είναι ο χαμηλότερος της τελευταίας δωδεκαετίας. Η μείωση αφορά κυρίως στο πρόγραμμα χορήγησης υποκατάστατων, καθώς ο ρυθμός ίδρυσης νέων μονάδων επιβραδύνθηκε μετά το 2013.
Πτώση, όμως, καταγράφεται και στον αριθμό των χρηστών που θέλουν να ενταχθούν σε θεραπεία. Είναι ενδεικτικό ότι το 2015 κατέθεσαν αίτηση για ένταξη σε πρόγραμμα φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης, στον ΟΚΑΝΑ της Αθήνας 524 άτομα έναντι 605 που είχαν υποβάλει αίτηση το 2014.
Ταυτόχρονα, αυξητική είναι η τάση των θεραπευόμενων που παραμένουν σε θεραπεία: 9.320 συνέχιζαν το 2015 τη θεραπεία από το προηγούμενο έτος, έναντι 9.020 που ήταν ο αντίστοιχος αριθμός το 2014. Την ίδια στιγμή, σταθερός παραμένει ο αριθμός τόσο των χρηστών «υψηλού κινδύνου» με κύρια ουσία τα οπιοειδή και ο οποίος εκτιμάται στη χώρα μας ότι ξεπερνά τις 16.000, καθώς και ο αριθμός των χρηστών που κάνουν συστηματικά ενέσιμη χρήση (εκτιμώνται στους 5.400).
Το σύστημα προστασίας στα… όριά του
Την εικόνα ενός συστήματος που φαίνεται να έχει φτάσει στα «όριά του» καταδεικνύει και η τελευταία ετήσια έκθεση του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής για την κατάσταση του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ελλάδα.
Τα τελευταία στοιχεία της έρευνας καταδεικνύουν και μία δραματική εξασθένηση των δράσεων για «μείωση της βλάβης», που οφείλεται κυρίως στη λήξη προγραμμάτων ΕΣΠΑ που τις χρηματοδοτούσαν. Είναι ενδεικτικό ότι το 2015 διανεμήθηκαν συνολικά 268.157 σύριγγες (εκτίμηση ότι είναι περίπου 50 σε κάθε χρήστη) έναντι 368.246 το 2014 (72 σε κάθε χρήστη) και 429.517 το 2013 (84 ανά χρήστη).
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
