Ένα χαρούμενο και ελεύθερο σύστημα παιδείας, πρωτόγνωρο για τα Ελληνικά δεδομένα
Πριν καιρό το «Θάρρος» είχε φιλοξενήσει την Αμαλία Μπεσπέα, μια καθηγήτρια του 4ου Λυκείου που μέσα από το πρόγραμμα Erasmus+ βρέθηκε σε σχολείο της Φιλανδίας και γνώρισε το εκεί εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σύστημα που δεν έχει καμία σχέση με αυτό της χώρας μας.
Οι μετακινήσεις των καθηγητών 8 στο σύνολο, δεν τελείωσαν και έτσι ακόμα 2 καθηγήτριες η Χαρούλα Κουτίβα και η Ελένη Σύρμα, μέσω του προγράμματος βρέθηκαν αυτή τη φορά στην Ισλανδία για μια εβδομάδα, προκειμένου να παρακολουθήσουν το σύστημα των ανοικτών τάξεων που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη χώρα.
Το «Θάρρος» συνάντησε τις 2 αυτές καθηγήτριες, οι οποίες μας μίλησαν για αυτή την ξεχωριστή τους εμπειρία αλλά και τις διαφορές που είδαν εκεί.
Αρχικά θέλησαν να μας ενημερώσουν για το πώς ξεκίνησε όλο αυτό το πρόγραμμα, που συμμετείχαν οι 8 καθηγητές του 4ου Λυκείου Καλαμάτας.
Ειδικότερα μας είπαν ότι στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+, βασική δράση ΚΑ1, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, το σχολείο που διδάσκουν υπέβαλλε στο Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών αίτηση επιχορήγησης με τίτλο «Δημιουργικό Σχολείο με Ευρωπαϊκό Προσανατολισμό».
Η αίτηση εγκρίθηκε και έτσι 8 εκπαιδευτικοί συνολικά μετακινήθηκαν και θα μετακινηθούν στην Ευρώπη προκειμένου να επιμορφωθούν.
Οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν στις επιμορφώσεις είναι οι εξής: Βαλσάμη Μαρία, Καρούντζου Παναγιώτα, Κουτίβα Ζαχαρούλα, Μάγκλαρη Χριστίνα, Μαργαρίτη Μαρία, Μπσμπέα Αμαλία, Νικάκη Ελισάβετ, και Σύρμα Ελένη.
Στη συνομιλία που είχαμε, θέλησαν να ευχαριστήσουν τον υπεύθυνο για την υλοποίηση του προγράμματος Γεώργιο Κώτσαρη, διευθυντή του 4ου Γενικού Λυκείο που μάλιστα τον χαρακτήρισαν εμψυχωτής τους σε όλη αυτή τη διαδικασία.
Οι δύο λοιπόν εκπαιδευτικοί που μας είπαν σχετικά για την εμπειρία τους:
«Στόχος αυτής της προσπάθειάς τους είναι το άνοιγμα του σχολείου μας στην Ευρώπη και η επαφή με καινοτόμες διδακτικές μεθόδους, οι οποίες ευελπιστούν να ανανεώσουν την διδακτική διαδικασία.
Δεν είναι βέβαια δυνατό να γίνει ολοκληρωτική μεταφορά των καλών πρακτικών που γνώρισαν, λόγω της διαφορετικής κουλτούρας αλλά και των υποδομών, αλλά ακόμα και η πιο μικρή αλλαγή μπορεί να δημιουργήσει ένα καλύτερο κλίμα στο ελληνικό σχολείο ώστε αυτό να γίνει ακόμα πιο φιλικό για τους μαθητές.
Αυτό που επιθυμούν ακόμα είναι το σχολείο να είναι χώρος χαράς και δημιουργίας για όλους, παρά τον εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα που έχει το Γενικό Λύκειο σήμερα, ένα λύκειο με στεγανά, που όμως έστω κάποια μικρά πράγματα ακόμα και στη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού μπορούν να φτάσουν στην ελληνική τάξη.
Όπως για παράδειγμα ο καθηγητής να είναι πιο ανεκτικός, πιο ελεύθερος, να μην χρειάζεται να πιέζει και να απαιτεί από το μαθητή.
Στόχος όλων μας όπως είπαν στη συνέχεια, πρέπει να είναι η δημιουργία ενός δημιουργικού σχολείου που θα παρέχει εκπαίδευση με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Επίσης ένα σχολείο που θα προσφέρει ένα δημοκρατικό περιβάλλον στους μαθητές του, το οποίο θα ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις προσδοκίες τους.
Επιθυμούμε όπως τόνισαν το Λύκειό να γίνει περιβάλλον ελκυστικό και ευχάριστο για τους μαθητές μας ώστε να προσέρχονται με προθυμία και καλή διάθεση κάτι που είδαν στην Ισλανδία και τις αιφνιδίασε θετικά.
Ακόμα όπως είπαν, το ιδανικό θα ήταν η διδασκαλία να έχει περισσότερο πρακτικό και λιγότερο θεωρητικό χαρακτήρα, όπως επίσης οι προσφερόμενες γνώσεις να έχουν μεγαλύτερη σύνδεση με την καθημερινότητα των μαθητών ώστε αυτοί να έχουν μια επιτυχημένη επαγγελματική αποκατάσταση στην Ε.Ε..
Επίσης σημαντικό θεωρούν το άνοιγμα του Ελληνικού σχολείου στην Ευρώπη, διότι θεωρούν ότι η μόρφωση των νέων μας δεν πρέπει να έχει μόνο εθνικά χαρακτηριστικά αλλά και ευρωπαϊκά, ώστε να προετοιμάσει τους αυριανούς Έλληνες ενεργούς πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσο για τη δική τους εκπαίδευση και γιατί αποφάσισαν να ταξιδέψουν εκεί, μας είπαν ότι η διά βίου μάθηση είναι καθήκον και υποχρέωση κάθε ευρωπαίου πολίτη, πολύ δε περισσότερο του εκπαιδευτικού.
Έχοντας έτι προσδιορίσει τις ανάγκες τους, αυτό που θέλουν είναι η επιμόρφωσή τους σε νέες καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, που εμπλέκουν στη διδακτική πράξη τις νέες τεχνολογίες, την τέχνη και τον πολιτισμό.
Δήλωσαν μάλιστα διατεθειμένες να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να εντάξουν στη διδακτική πράξη σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας.
Ακόμα ένας λόγος που θέλησαν να ζήσουν αυτή την εμπειρία ήταν να βελτιώσουν την γλωσσομάθειά τους και γενικά να εξασφαλίσουν την επαγγελματική εξέλιξή τους προς το συμφέρον των μαθητών οι οποίοι είναι και οι τελικοί αποδέκτες της δικής τους επιμόρφωσης.
Όσο για το ρόλο δε, του σύγχρονου εκπαιδευτικού, μας είπαν ότι μπορεί ο εκπαιδευτικός να μην είναι ο μόνος υπεύθυνος για την αντιμετώπιση και επίλυση των εκπαιδευτικών αναγκών και προκλήσεων, είναι όμως το κλειδί για την όποια αλλαγή.
Για αυτό πιστεύουν ότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα ο καλύτερος τρόπος για να το επιτευχθεί αυτό.
Ζητώντας περισσότερο στοιχεία για το συγκεκριμένο σύστημα των ανοικτών τάξεων που ειδικά παρακολούθησαν, μας είπαν ότι είναι ένα σύστημα που δεν υπάρχουν τοίχοι μεταξύ των τάξεων.
Απλά δηλαδή τις χωρίζουν κάποια κινούμενα ηχομονωτικά εμπόδια που αυτά προσαρμόζονται ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθήματος.
Αποτέλεσμα αυτού του συστήματος είναι οι μαθητές να κινούνται ελεύθεροι στο χώρο και γενικότερα είναι ένα σύστημα πολύ ελεύθερο.
Εκείνη τη στιγμή θέλησαν να μας πουν, ότι οι Ισλανδοί θεωρούνται οι πρώτοι σε ευτυχία κάτοικοι της Ευρώπης κάτι που και οι ίδιες διέκριναν και στα παιδιά, παιδιά ευτυχισμένα μέσα στο χώρο του σχολείου, κάτι ασυνήθιστο για αυτές.
Σημαντικό βέβαια για αυτή την ελευθερία είναι ότι τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία μαθαίνουν να πειθαρχούν, κάτι που στην Ελλάδα δε συμβαίνει συχνά.
Συγκρίνοντας αυτό που είδαν και έζησαν σε σχέση με το Ελληνικό σύστημα μας είπαν ότι αυτά τα δύο δε μπορούν να συγκριθούν.
Βέβαια όπως τόνισαν, δε σημαίνει ότι εκεί είναι όλα τέλεια αλλά το γεγονός ότι ένας καθηγητής έχει τη δυνατότητα να δει ότι κάτι μπορεί να γίνει και διαφορετικά είναι πολύ αποτελεσματικό όπως είπαν.
Έτσι όλο αυτό μπορεί να δώσει στον εκπαιδευτικό ένα άλλον τρόπο αντιμετώπισης την καθημερινότητας στο σχολείο.
Χαρακτηριστικά η κυρία Σύρμα μας ανέφερε ότι όταν επέστρεψε στην τάξη, οι μαθητές της είπαν ότι τη βλέπουν πιο χαλαρή από πριν.
Εκεί είδαν ένα κτήριο 10.500 τετραγωνικών μέτρων, επίσης στον τρόπο παρακολούθησης των μαθημάτων παρατήρησαν ότι σε όλους τους μαθητές είχαν δοθεί ipad.
Μέσα σε αυτά υπήρχε κατάλληλο λογισμικό που στήριζε όλα τα σχολεία της χώρας και οι μαθητές μπορούσαν να αλληλεπιδρούν με τους καθηγητές τους μέσα στην τάξη αλλά και από τα σπίτια τους.
Ακόμα εκεί οι μαθητές έχουν την ευελιξία να τελειώσουν το Λύκειο σε διαφορετική ηλικία, δηλαδή μπορεί κάποιος να τελειώσει στα 18, ενώ κάποιος στα 22 κοκ.
Επίσης αν κάποιος ήταν καλός σε ένα μάθημα πχ τα μαθηματικά μπορούσε να περάσει κάποιες τάξεις σε αυτό το μάθημα και στα υπόλοιπα να μείνει στην τάξη που ήταν.
Σχολιάζοντας το Ελληνικό σύστημα μας είπαν ότι το εδώ σύστημα έχει συνθλίψει την ψυχολογία του εφήβου, αν και αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχει θετικά και αυτό το σύστημα. Θετικά όμως που φαίνονται στο αποτέλεσμα.
Βέβαια για να φτάσεις στο αποτέλεσμα μπορεί να χάσεις πράγματα, όμως το αποτέλεσμα είναι σημαντικό, αφού όπως τόνισαν δεν είναι τυχαίο που Έλληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό και κατέχουν θέσεις κλειδιά.
Αυτό που χάνει το παιχνίδι στο Ελληνικό σύστημα είναι το κομμάτι της κοινωνικοποίησης.
Κάνοντας τέλος μια υποθετική ερώτηση για αντίστροφη μετακίνηση ενός Ισλανδού καθηγητή σε ένα Ελληνικό σχολείο μας είπαν ότι αυτό θα ήταν κάτι πολύ δύσκολο για αυτόν, αφού θα του δημιουργούνταν τρομερές απορίες και θέματα που με τίποτα δε θα μπορούσε να κατανοήσει.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
