«ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΙΡΩΝΕΙΕΣ: ΤΑ ΕΝ ΠΥΛΩ ΚΑΙ ΕΝ ΙΘΩΜΗ ΔΡΑΜΑΤΑ» 12 ΚΑΙ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ
ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΚΕΠ, ΒΑΣΙΣΜΕΝΟ ΣΕ ΜΕΛΕΤΗ Π. ΘΕΜΕΛΗ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Δ. ΛΙΓΝΑΔΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ
Πολλά μοναδικά στοιχεία συγκεντρώνει η θεατρική παράσταση που θα ανέβει 12-13 Αυγούστου (9 μ.μ.) στο Θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης, με την καλλιτεχνική επιμέλεια του γνωστού ηθοποιού και σκηνοθέτη, Δημήτρη Λιγνάδη, με τίτλο «Πολέμου Ειρωνείες: Τα εν Πύλω και Ιθώμη Δράματα» που εντάσσεται στην ενότητα «Θουκυδίδης Δραματικός: Το Θέατρο του Πολέμου» και το ομώνυμο σπουδαστικό πρόγραμμα που υλοποιεί από πέρυσι το Μορφωτικό Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού με την «μεταμόρφωση» εν προκειμένω των Ελλήνων και ξένων φοιτητών που συμμετέχουν σε ηθοποιούς. Εκτός από το ΜΕΚΕΠ, την εκδήλωση συνδιοργανώνουν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και ο φορέας πολιτισμού «Διάζωμα», τη στηρίζουν η Εταιρεία Μεσσηνιακών Σπουδών και ο Δήμος Μεσσήνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η είσοδος θα είναι δωρεάν για το κοινό, με προσκλήσεις που θα διατίθενται δύο ώρες πριν την έναρξη.
Ο πρόεδρος του φορέα πολιτισμού «Διάζωμα», Σταύρος Μπένος, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν εκπρόσωποι των διοργανωτών χθες το πρωί στο Πνευματικό Κέντρο έδωσε το «στίγμα» της εν λόγω παράστασης ως εξής: «Ό,τι ωραιότερο έχει φιλοξενήσει η Αρχαία Μεσσήνη θα είναι αυτό το δρώμενο γιατί έχει και έναν υψηλότατο συμβολισμό. Είναι ο Πέτρος Θέμελης, ο οποίος είναι μια ζωντανή ιστορία του μνημείου και είναι μια πνευματική απόπειρα συνδιαλλαγής του μνημείου με ό,τι πιο ιστορικό κείμενο έχει υπάρξει από τον αρχαίο κόσμο μέχρι σήμερα».
Κι αυτό γιατί πέρα από το γεγονός ότι ο κ. Θέμελης έχει αφιερώσει τη ζωή του στην αναστήλωση της Αρχαίας Μεσσήνης, η παράσταση που θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το κοινό με ελεύθερη είσοδο στις 9 το βράδυ το άλλο Σαββατοκύριακο, στηρίχθηκε πάνω σε δικό του ιστορικό κείμενο.
Ο ίδιος πάντως, με την μετριοφροσύνη των σπουδαίων ανδρών, αποποιήθηκε τη σπουδαιότητα της συμβολής του στην συγκεκριμένη εκδήλωση, ξεδιπλώνοντας όμως την απαρχή αυτής της «ιστορίας» και σκιαγραφώντας μαζί τους δεσμούς του με την περιοχή μας, αλλά και την «πρόβλεψη» για την μεταφορά του Θουκυδίδη επί σκηνής…
«Είμαι Μεσσήνιος κατ’ επιλογή, όχι εκ καταγωγής. Και το να είσαι Μεσσήνιος κατ’ επιλογήν συνεπάγεται φυσικά σχέση όχι απλώς επαγγελματική σχέση που την έχω εδώ και 31 χρόνια, αλλά και συναισθηματική κυρίως επαφή.
Για να συγκροτηθεί αυτή η αγάπη και το πάθος που έχω για τη Μεσσηνία και την Αρχαία Μεσσήνη συνεπάγεται γνώση κατ’ αρχήν της ιστορίας, από την προϊστορία μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Έπρεπε να μελετήσω, να διαβάσω, να μάθω για να μπορέσω να γνωρίσω αυτόν τον τόπο και να τον αγαπήσω, να μείνω εδώ και να θεωρώ τον εαυτό μου Μεσσήνιο. ξεκίνησε λέγοντας ο κ. Θέμελης και συνέχισε, εξηγώντας:
«Φυσικά διάβασα και Θουκυδίδη, κυρίως όσον αφορά στα «Μεσσηνιακά» και κυρίως την κατάληψη της Σφακτηρίας από τους Αθηναίους, αυτή τη μάχη την περίφημη, Τα Γεγονότα της Πύλου, όπως ονομάζονται από άλλη μεριά.
Αυτό που με συγκλόνισε διαβάζοντας Θουκυδίδη, τον οποίο θεωρούσα έναν ορθολογιστή, είναι η λεπτομέρεια που δίνει σε ορισμένα ιστορικά στοιχεία, όπως π.χ. ένα από αυτά είναι ότι οι Μεσσήνιοι Είλωτες, από την πλευρά των Σπαρτιατών -από την πλευρά της σύγχρονης Πύλου, όπου ήταν το στρατόπεδο των Σπαρτιατών- για να βοηθήσουν τους πολιορκημένους νέους Σπαρτιάτες που τους είχαν περικυκλώσει και τα πλοία των Αθηναίων, κινδυνεύοντας φυσικά να πιαστούν αιχμάλωτοι, βουτούσαν στη θάλασσα με σακούλια και είχα μάλλον μέσα τυρί, ψωμί, για να πάνε τροφή στους πολιορκημένους.
Αυτό είναι για μένα ένα στοιχείο σημαντικό και έχει μια θεατρικότητα. Αυτό ήταν μια λεπτομέρεια φυσικά που μου άρεσε πάρα πολύ και αποφάσισαν να γράψω ένα κείμενο για τα «Μεσσηνιακά», που να μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές σχολείων να διαβάσουν Θουκυδίδη και να παίξουν ίσως θέατρο…
Αυτό το κείμενο όμως το έγραψα σε ανύποπτο χρόνο, πριν από 20 και πλέον ίσως χρόνια.
Πέρυσι παρακολούθησα -και μου άρεσε πάρα πολύ- την παράσταση σχετικά με τα γεγονότα, που αφορούν πάλι την ιστορία του Θουκυδίδη, της κατάληψης των Πλαταιών και είδα ότι μπορεί να δραματοποιηθεί ο Θουκυδίδης, όταν τον πλησιάσουν άνθρωποι με ταλέντο, όπως ο κ. Λιγνάδης» ανέφερε ο κ. Πέτρος Θέμελης και κατέληξε: .
«Το να παίζεις, να κάνεις και να βλέπεις θέατρο είναι μια ύψιστη εκπαιδευτική λειτουργία. Νομίζω επέρχεται μια λύτρωση, αυτό για μένα είναι η λεγόμενη κάθαρση του Αριστοτέλη. Συγχαίρω τους συντελεστές, πιστεύω θα έχει επιτυχία και αυτή τη φορά η παράσταση και νομίζω πρέπει να παίζεται και σε σχολεία και σε πανεπιστήμια».
Σταμάτης Φριτζήλας: Σημαντικό εκπαιδευτικό εγχείρημα με ποιότητα Θέμελη…
Λίγο νωρίτερα ο Σταμάτης Φριτζήλας, εκπροσωπώντας την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, αναφέρθηκε διεξοδικά στο περιεχόμενο, στους συνδιοργανωτές φορείς και στα χαρακτηριστικά της παράστασης:
«Πρόκειται για έργο που πραγματοποιήθηκε αρχικά με τον τίτλο «Πόλεμος βίας διδάσκαλος» με μεγάλη επιτυχία, το Καλοκαίρι του 2016. Οργανώθηκε από το Μορφωτικό και Ερευνητικό Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού. Η εν λόγω παράσταση προσαρμοσμένη εδώ στη μεσσηνιακή ιστορία έχει ένα νέο πρωτότυπο θέμα και για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Αρχαία Μεσσήνη. Η συγκεκριμένη εκδήλωση σχετίζεται άμεσα με ιστορικά γεγονότα της Μεσσηνίας, της κλασικής αρχαιότητας, αλλά και των συνεπειών του πολέμου γενικότερα. Αυτή τη φορά θα παρουσιαστούν δραματικά γεγονότα με κύρια θέματα την επανάσταση των Ειλώτων, τον Γ’ Μεσσηνιακό Πόλεμο στην Ιθώμη και τα γεγονότα Πύλου-Σφακτηρίας το 426 π.Χ.
Πρόκειται ουσιαστικά για το 2ο μέρος του Εκπαιδευτικού Προγράμματος «Θουκυδίδης Δραματικός: Το θέατρο του πολέμου». Η μεσσηνιακή εκδοχή φέρει τον διακριτικό τίτλο «Πολέμου Ειρωνείες: Τα εν Πύλω και Ιθώμη δράματα». Πρόκειται για μια θεατρική παράσταση που θα ζωντανέψει για τους ακροατές/θεατές το αξεπέραστο έργο του Θουκυδίδη και αποτελεί σημαντικό εκπαιδευτικό εγχείρημα για το κοινό. Είναι μια πρωτότυπη δραματοποίηση αποσπασμάτων από την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η συγγραφή των κειμένων της μεσσηνιακής παράστασης από τον Διευθυντή των ανασκαφών της Αρχαίας Μεσσηνίας καθηγητή Πέτρο Θέμελη αποτελεί αναμφίβολα κορυφαία επιλογή για τον ποιοτικό χαρακτήρα της εκδήλωσης».
Γιάννης Λιγνάδης: Ανάδειξη του δραματικού Θουκυδίδη
Με τη σειρά του ο Γιάννης Λιγνάδης, ο οποίος εμπλούτισε και διαμόρφωσε το τελικό κείμενο, φτάνοντας στη δραματουργία του έργου, έθεσε μόνος του το ερώτημα «Γιατί να κάνουμε θέατρο τον Θουκυδίδη, αφού λειτουργεί πάρα πολύ καλά και ως ανάγνωσμα;» που οδήγησε στην επιλογή της παράστασης:
«Με το να γίνει κάτι θέατρο φέρνουμε πιο κοντά το ευρύ κοινό και κυρίως το κοινό που σπουδάζει: των σχολείων του Πανεπιστημίου. Αυτό θα αρκούσε ως απάντηση, καθώς είναι ένας παιδευτικός και πάρα πολύ άξιος σκοπός.
Υπάρχει όμως και ένας επιπλέον, εσωτερικός, λόγος που έχει να κάνει με το κείμενο καθ’ αυτό του Θουκυδίδη, το οποίο είναι βεβαίως ένα επιστημονικό σύγγραμμα, μια ιστορική αφήγηση, αλλά προσωπικά πάντα πίστευα ακράδαντα ότι υπάρχει σε μια λανθάνουσα κατάσταση το δραματικό στοιχείο και αυτό μπορεί να το αναδείξει το θέατρο.
Με τη δισημία του όρου δράμα: θέατρο και δραματικό συναίσθημα. Ο Θουκυδίδης έχει πολύ έντονα κρυφή θεατρικότητα και δραματικό συναίσθημα που προσιδιάζει στην τραγωδία, παρ’ ότι κύρια μέριμνά του ήταν η κατά το δυνατόν πιο ουδέτερη καταγραφή και κρίση επί των γεγονότων», ανέφερε μεταξυ άλλων ο κ. Ι. Λιγνάδης.
Σταύρος Μπένος: Εξαιρετική τιμή για το Διάζωμα
Αφήνοντας το ρόλο του συντονιστή και προτάσσοντας αυτό του προέδρου του Διαζώματος ο Σταύρος Μπένος χαρακτήρισε ως εξαιρετική τιμή τη συμμετοχή στην εκδήλωση του διημέρου 12-13/8 και πρόσθεσε: «Θα πρέπει να ευχαριστήσω θερμά την ομάδα παραγωγής γιατί έκανε αυτή τη γενναιόδωρη προσφορά που στοιχίζει 15.000 ευρώ και την προσφέρουν δωρεάν. Θα προσφέρουμε κι εμείς 1.000 ευρώ συμβολικά και θα καλέσουμε τους χορηγούς να συμβάλλουν για να καλύψουμε ένα μέρος γι’ αυτή την προσφορά στην πατρίδα μας».
Ευχαριστίες
Τέλος, η αρχαιολόγος Ανδρονίκη Μακρή, την οποία ο κ. Μπένος χαρακτήρισε ψυχή της προσπάθειας, ανέλαβε τις ευχαριστίες εκ μέρους του Μορφωτικού Ερευνητικού Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού δεν κατάφερε να κρύψει τη συγκίνησή της αναφερόμενη στον Πέτρο Θέμελη. Ευχαρίστησε ακόμα την Εφορεία Αρχαιοτήτων και τον εκπρόσωπο κ. Φριτζήλα, τον κ. Δημοσθένη Κοσμόπουλο, και την προϊσταμένη κα Μηλίτση, το Υπουργείο Πολιτισμού, τους φύλακες του αρχαιολογικού χώρου, την Εταιρεία Μεσσηνιακών Σπουδών, το ΔΙΑΖΩΜΑ και προσωπικά τον κ. Σταύρο Μπένο, το Δήμο Μεσσήνης και το Ίδρυμα Στασινοπούλου-Βιοχάλκο.
«Μέρος της φιλοσοφίας μας είναι να συνδέσουμε τα κείμενα με τα μνημεία. Έτσι προκύπτει η αρχαιογνωσία και όπως αποδεικνύεται μέσα από το πρόγραμμα «Θουκυδιδης Δραματικός» έχει ένα πάρα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα. Είναι συγκλονιστικό πόσο επηρεάζονται και πόσο μεγάλη προσπάθεια κάνουν οι φοιτητές-ηθοποιοί (ανάμεσα στους οποίους είναι και ξένοι με βαθεια γνώση και αγάπη για τα αρχαία Ελληνικά) για να οικειοποιηθούν και να αποδώσουν το κείμενο» ανέφερε ακόμα η κα Μακρή, που τόνισε ότι αρχικό κίνητρο ήταν να γεφυρωθεί η αποστασιοποίηση των Ελλήνων μαθητών με τα αρχαία.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
