Και τα δύο θέματα ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και ενώ τότε θα μπορούσαν να λυθούν με απλούς χειρισμούς –το κυβερνάν εστί προβλέπειν-, σήμερα έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
Για το Μακεδονικό το olivenews.gr δηλώνει αναρμόδιο να προτείνει λύσεις. Για τις ελιές ΠΟΠ Καλαμάτας, εδώ και πολλά χρόνια, από το «Ελιά & Ελαιόλαδο» είχαμε προτείνει τη μόνη εφικτή λύση: το πανελλαδικό ΠΓΕ που θα κάλυπτε το μέγιστο των παραγωγικών περιοχών (όλη η Πελοπόννησος και η Στερεά κάτω από τη νοητή γραμμή Λιβανάτες έως Άρτα), με τον ίδιο ακριβώς βαθμό προστασίας όπως και το ΠΟΠ (η άποψη ότι το ΠΓΕ είναι “κατώτερο” υποκρύπτει είτε ημιμάθεια είτε συμφέροντα υπονόμευσης μιας εθνικά συμφέρουσας λύσης – βλ. π.χ. ΠΓΕ Τοσκάνης και σε λίγο ΠΓΕ Πούλιας).
Πώς η εγγραφή της Καλαμάτας ως συνώνυμου στον εθνικό κατάλογο αφοπλίζει το ΠΟΠ; Τα μέσα του 2016, η υπόθεση έχει οδηγηθεί στο παράδοξο ένα εργαλείο μάρκετινγκ όπως το ΠΟΠ/ΠΓΕ να αποτελεί εμπόδιο πωλήσεων/εξαγωγών των ελληνικών ελιών Καλαμάτας / Καλαμών. Έκτοτε, έπειτα από 2 χρόνια παλινωδιών του ΥΠΑΑΤ, ο υπουργός (βλ. ομιλία στην Πάτρα στις 7/2/2018 και σχετικό δελτίο τύπου) οριστικοποιεί μια απόφαση η οποία:
“Θάβει” το ΠΟΠ Ελιάς Καλαμάτας καθώς το περιορίζει στους λίγους τόνους που παράγει η ισχύουσα γεωγραφική ζώνη. Το “χρύσωμα του χαπιού” , δηλαδή το “να ενισχύσουμε το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας”, δείχνει μάλλον διάθεση εκτόνωσης των μεσσηνιακών αντιδράσεων, παρά πραγματικής προστασίας και ανάπτυξης.
Ξεμπλοκάρει τις πωλήσεις και εξαγωγές της βιομηχανίας μεταποίησης (ΠΕΜΕΤΕ), όπως και άλλων περιοχών εκτός Μεσσηνίας (Λακωνίας, Αιτωλοακαρνανίας, Λιβανάτων και πολλών άλλων).
Συγχρόνως, όμως, ξεμπλοκάρει τις πωλήσεις και εξαγωγές και όλων των άλλων χωρών (Αίγυπτος, Τουρκία κλπ), οι οποίες υπό την ονομασία «Kalamata Olives», θα μπορούν νόμιμα να πουλούν όπου θέλουν, ακόμη και μέσα στην Ελλάδα (παράτυπες ελληνοποιήσεις, αθέμιτος ανταγωνισμός).
Το “χέρι του θεού” Μαραντόνα
Η νομικο-γεωπονική επεξεργασία να ξεπεραστεί νομότυπα το εμπόδιο του ΠΟΠ με την εγγραφή της Καλαμάτας ως συνώνυμου στον εθνικό κατάλογο αποτελεί πατέντα τόσο περίτεχνη, που θυμίζει το περιβόητο «χέρι του θεού» με το οποίο ο Μαραντόνα έστειλε την μπάλα στα δίχτυα (Αργεντινή – Αγγλία 2-1, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986).
Στο παρά 5΄ ή ακόμη και στο και 5΄, ας αναρωτηθούμε αν έγινε πράγματι “διάλογος με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς”, όπως ισχυρίστηκε ο υπουργός; Πάντως, τα Ελ3Π τα οποία δύο φορές μετά τη δική τους πρωτοβουλία είχαν υποβάλλει προτάσεις προστασίας των ΠΟΠ/ΠΓΕ δεν προσκλήθηκαν. Αντιθέτως, η “Δ”ΟΕΠΕΛ («Διεπαγγελματική» Επιτραπέζιας Ελιάς) αποτέλεσε προνομιακό συνομιλητή του ΥΠΑΑΤ και ας μην έχει αναγνωριστεί ως Διεπαγγελματική Οργάνωση (αποτελεί δηλαδή “αντιποίηση αρχής”, ανεξάρτητα από το πόσες και ποιές επιχειρήσεις συμμετέχουν).
Πρόσφατα, κορυφαίο στέλεχός της ισχυρίστηκε δημοσίως ότι ο Τόπος (Terroir), δηλαδή το σύνολο των εδαφοκλιματικών, ανθρώπινων και τεχνικών παραγόντων (ΠΟΠ/ΠΓΕ), δεν επηρεάζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος (!).
Επί της ουσίας και του περιεχομένου: στον όποιο διάλογο εξετάστηκαν (και αν ναι, γιατί απορρίφθηκαν;) δύο προτάσεις που μπορούν να εξασφαλίσουν την ταυτόχρονη εμπορική προστασία από πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού; Δηλαδή: α) το Πανελλαδικό ΠΓΕ που προαναφέραμε, β) το “Kalamata Olives variety from…” στο οποίο οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να αναγράφουν την περιοχή προέλευσης, άρα δίνει τη νομική βάση για την ιχνηλασιμότητα, ώστε να αποφευχθεί ισοπέδωση μεταξύ εγχώριων και εισαγόμενων.
Του Βασίλη Ζαμπούνη
