Ευθεία απειλή για τις άμεσες ενισχύσεις που λαμβάνουν οι αγρότες μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής συνιστά η προοπτική μείωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού έως και 100 δισεκατομμύρια ευρώ λόγω της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και της ανακατανομής των πόρων υπέρ των πολιτικών της άμυνας, ασφάλειας και της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων, που συζητείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως σημειώνει η Ευγενία Τζώρτζη στην “Καθημερινή”, η συζήτηση όσον αφορά στο ύψος του κοινοτικού προϋπολογισμού για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021 – 2027 κορυφώνεται εν όψει της 2ας Μαΐου, οπότε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να καταθέσει την πρότασή της για τον προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας.
Με το μεταναστευτικό ζήτημα να έχει αλλάξει την ατζέντα των προτεραιοτήτων στο εσωτερικό της Ένωσης, αυτό που κερδίζει έδαφος είναι η αύξηση των πόρων για την ενίσχυση της ασφάλειας. Με δεδομένο, επίσης, ότι κανένα κράτος-μέλος δεν είναι διατεθειμένο να βάλει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη αυξάνοντας τη συνεισφορά του στον προϋπολογισμό του, μοιραία η συζήτηση επικεντρώνεται στους τομείς από τους οποίους θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν πόροι.
Η αποχώρηση της Βρετανίας, η συνεισφορά της οποίας άθροιζε στον κοινοτικό προϋπολογισμό περί τα 100 δισ. ευρώ, αφήνει μια σημαντική τρύπα στον κοινοτικό προϋπολογισμό στο σύνολο της επταετίας και δημιουργεί τις συνθήκες για σημαντικές περικοπές στον τομέα της αγροτικής πολιτικής και λιγότερο της πολιτικής συνοχής. Πρόκειται για τους δύο τομείς από τους οποίους η Ελλάδα αντλεί τον κύριο όγκο των κοινοτικών κονδυλίων και τα οποία για την περίοδο 2014 – 2020 ανέρχονται σε περίπου 37 δισ. ευρώ.
Η ΚΑΠ, που είναι η βασική υποψήφια για περικοπή, αποτελεί τον εύκολο στόχο, αφού παραδοσιακά είναι στο επίκεντρο της κριτικής για την αποτελεσματικότητα των πόρων που απορροφά.
Έτσι τα σενάρια και οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η μείωση των κονδυλίων που προορίζονται για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, που απορροφά περί τα 408 δισ. ευρώ, θα κυμανθεί μεταξύ 60 έως και 120 δισ. ευρώ για το σύνολο της περιόδου, επηρεάζοντας ευθέως χώρες όπως η Ελλάδα, που αντλεί περί τα 19 δισ. ευρώ μέσω της ΚΑΠ.
Η πολιτική συνοχής δεν εξαιρείται από το κάδρο των πιθανών περικοπών και –σύμφωνα με τα σενάρια που έχει επεξεργαστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή– η μείωση μπορεί να είναι μηδενική ή να κυμανθεί μεταξύ 90 έως και 124 δισ. ευρώ σε σύνολο 370 δισ. ευρώ, που είναι τα κονδύλια για τη συνοχή στην Ε.Ε.
Αν και η περικοπή που πιθανολογείται είναι σημαντική, η περίπτωση της Ελλάδας φαίνεται ότι διασώζεται, αφού η πρόταση για μείωση των κονδυλίων που προορίζονται για συνοχή, επηρεάζει κατά κύριο λόγο τις αναπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης, από τις οποίες η Ελλάδα σταθερά εξαιρείται τα τελευταία χρόνια, μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, που έχει συρρικνώνει το ΑΕΠ της.
Στις προκαταρκτικές συζητήσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει, η ελληνική πλευρά μέσω της πρότασης που έχει διαμορφώσει το υπουργείο Οικονομίας, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών, υπεραμύνεται της ανάγκης να διατηρηθούν τα κονδύλια για την ΚΑΠ τόσο για την περιφερειακή ανάπτυξη της υπαίθρου όσο και για τη διασφάλιση του εισοδήματος των παραγωγών μέσω των άμεσων ενισχύσεων, ενώ τάσσεται κατά της επανεθνικοποίησης της αγροτικής πολιτικής που επανέρχεται ως βασική απειλή κάθε φορά που συζητείται ο κοινοτικός προϋπολογισμός.
Στον τομέα της συνοχής, τα κονδύλια της οποίας κατανέμονται με βάση το επίπεδο του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος κάθε χώρας, προτείνει τη διεύρυνση των κριτηρίων, έτσι ώστε, εκτός από το ΑΕΠ, που καθορίζει σε ποσοστό 95% το σχετικό δείκτη, να ληφθούν υπόψη και πρόσθετα χαρακτηριστικά, όπως το επίπεδο της ανεργίας και τα γεωγραφικά κριτήρια (ορεινές και νησιωτικές περιοχές), τα οποία μεταβάλλουν το επίπεδο των αναγκών των απομακρυσμένων περιοχών.
«Ψαλίδι» στις αγροτικές επιδοτήσεις
