Μπορεί συχνά-πυκνά να ακούμε για επιστροφή των νέων στον πρωτογενή τομέα, αλλά – όπως είναι γνωστό – η θεωρία από την πράξη απέχει πολύ. Αυτή τη φορά μάς το επιβεβαιώνει η αγκινάρα, ένα πολυετές λαχανικό που αποτέλεσε στο παρελθόν αιχμή του δόρατος σε διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας, ειδικά δε στη Μικρομάνη, ωστόσο όσο περνά ο καιρός η καλλιέργειά της φθίνει.
Το «Θάρρος» συνάντησε τον Γιάννη Αναζίκο, καλλιεργητή από τη Μικρομάνη, που γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα στα αγκάθια των αγκινάρων, ο οποίος μας μίλησε για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα.
Ο ίδιος πουλά τα προϊόντα του απευθείας στην Κεντρική Αγορά Καλαμάτας, καθώς δε θέλει να έχει πολλές επαφές με τους μεσάζοντες. Πέρα από αυτό, η μόνη διανομή που κάνει είναι σε μανάβηδες ή μικρούς εμπόρους.
Τα φυτά που είχε κάποτε και σήμερα
Η καλλιέργεια του συγκεκριμένου αγρότη ανέρχεται στα δέκα στρέμματα, είναι δηλαδή μια καλλιέργεια μεσαίου μεγέθους, όπως μας είπε, με το κάθε στρέμμα να περιέχει από 500 έως 600 φυτά, που δίνουν στο τέλος 8 με 10 κεφάλια το καθένα.
Στο παρελθόν ασχολούνταν αποκλειστικά με τις αγκινάρες, αλλά οι χαμηλές τιμές τον οδήγησαν στο να ξεριζώσει ορισμένα φυτά και στη θέση τους να φυτέψει αμπέλια.
Οι αγκινάρες στη Μικρομάνη
Οι εκτάσεις σήμερα στη Μικρομάνη, περιοχή δηλαδή που έχει ταυτιστεί με την αγκινάρα, έχουν φτάσει στο 1/4 σε σχέση με το παρελθόν, ενώ συνεχώς μειώνονται.
Η δε παραγωγή της διοχετεύεται και καταναλώνεται σε μεγάλο ποσοστό μέσα στο νομό, ενώ ποσότητες στέλνονται ακόμη σε Ηλεία και Λακωνία.
Τι μπορεί να αλλάξει
Ο κ. Αναζίκος θεωρεί ότι, αν θέλουμε η αγκινάρα να αντέξει, θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να αυξηθεί η περίοδος πώλησής της, γιατί δε γίνεται μέσα σε 1,5 μήνα που κρατά η συγκομιδή, να καταναλωθεί όλη η ποσότητα του προϊόντος. Κατά τον ίδιο, όλοι οι παραγωγοί μαζί πρέπει να βρουν άλλους δρόμους για το πώς θα γίνεται η μεταπώληση, είτε δηλαδή να πωλείται κατεψυγμένη είτε σε κονσέρβα.
Γιατί οι παραγωγοί δεν ενώνονται
Λέγοντας μας ο κ. Αναζίκος ότι οι παραγωγοί δε διεκδικούν μαζί καλύτερη τύχη για το προϊόν τους, του θέσαμε το ερώτημα γιατί δεν το κάνουν. Μας απάντησε, λοιπόν, ότι στο παρελθόν έγιναν προσπάθειες για κάτι ομαδικό και κοινή εμπορία, αλλά οι παραγωγοί στο τέλος «γυρίζουν την πλάτη», αφού ο καθένας κοιτά τη δική του παραγωγή, πιστεύοντας ότι θα τα καταφέρει καλύτερα.
Αυτός είναι ο λόγος που είναι δύσκολο έως αδύνατο οι εδώ παραγωγοί να μπουν στα μεγάλα σουπερ μάρκετ της χώρας, αφού πληρώνουν με επιταγές, ενώ ζητούν μεγάλες ποσότητες που ένας παραγωγός από μόνος του δεν μπορεί να προσφέρει.
Ο ίδιος θα ήθελε να μπουν και νέοι καλλιεργητές, καθώς βλέπει να αποχωρούν οι υπάρχοντες, διότι «αυτή δε βγαίνει». Στη θέση τους μπαίνουν κάποιοι νέοι, όμως δεν έχουν βρει από πριν αγορές και έτσι την αγκινάρα διαχειρίζονται και εμπορεύονται οι τσιγγάνοι. Οι οποίοι πουλούν πολύ φθηνά το προϊόν και, ως εκ τούτου, όλοι βγαίνουν χαμένοι.
Οι νέοι αποφεύγουν να βάλουν την αγκινάρα στην κουζίνα τους
Σχετικά με εκείνους που αγοράζουν αγκινάρες, ο κ. Αναζίκος ανέφερε ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει και όσοι μαγειρεύουν στα σπίτια τους, αγοράζουν ελάχιστα έως καθόλου, αφού είναι ένας καρπός που έχει αγκάθια και χρειάζεται δουλειά μέχρι να φτάσει στην κατσαρόλα. Πολλοί, λοιπόν, είναι αυτοί που ψάχνουν την καθαρισμένη αγκινάρα, που είναι έτοιμη για μαγείρεμα.
Η καλή χρονιά αλλά οι κακές τιμές
Αναφορικά με τη φετινή παραγωγή αγκινάρας, ο κ. Αναζίκος είπε ότι είναι καλής ποιότητας, αφού ήταν μια καλή χρονιά. Παρ’ όλα αυτά, δεν είχε καλή τιμή. Ειδικότερα, οι τιμές φέτος έπεσαν πολύ γρήγορα και γι’ αυτό ευθύνεται ότι δε γίνεται καλή διαχείριση του προϊόντος από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Όσο για το αν θα ανέβει ξανά, ο κ. Αναζίκος δήλωσε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί, εκτός αν κάποιος έμπορος δημιουργήσει τεχνητή έλλειψη στην αγορά.
Η στροφή των νέων στον πρωτογενή τομέα
Ζητώντας από τον κ. Αναζίκο να μας πει αν βλέπει νέους να επιστρέφουν στον πρωτογενή τομέα, απάντησε ότι «μένουμε στα λόγια». Παράλληλα, σχολίασε πως είναι πάρα πολύ δύσκολο ένα νέο παιδί που έχει μάθει προ κρίσης με άλλα δεδομένα, να στραφεί στη γεωργία. Ακόμα κι αν στραφεί, όμως, αυτή τη στιγμή στον πρωτογενή τομέα, δε θα έχει τα κατάλληλα εφόδια, αφού όλα είναι πολύ ακριβά. Επίσης, σημείωσε ότι πολλές φορές νέοι αγρότες μπαίνουν στα κτήματα για να πάρουν την αρχική επιδότηση και μετά χάνονται.
Η καλλιέργεια της αγκινάρας
Τέλος, θέλοντας να μάθουμε για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια, ο κ. Αναζίκος είπε ότι ξεκινά με το που τελειώνει η συγκομιδή. Τότε, λοιπόν, το φυτό ξεραίνεται και ύστερα από ένα μήνα χρειάζεται κόψιμο. Στα τέλη του Ιουλίου ακολουθεί το κάψιμο από τα ξερά κομμάτια του φυτού, ενώ έπειτα το πότισμα, ώστε να ξυπνήσει ξανά ο βολβός που παραμένει στο έδαφος. Ακολουθεί ο καθαρισμός του φυτού για να μείνει το κεντρικό μέρος του, ενώ οι εργασίες συνεχίζονται όλο το χρόνο. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος, σύμφωνα με τον κ. Αναζίκο, που η καλλιέργεια δεν έχει εξαπλωθεί.
Σχετικά με τον καιρό, το κρύο επηρεάζει το φυτό, ενώ το κάθε δέντρο- αν δεν υπάρξουν πλημμύρες ή ποντίκια που τρώνε το βολβό και αποτελούν τον εφιάλτη του κάθε παραγωγού – μπορεί να αντέξει 10 με 15 χρόνια, αλλά συνήθως οι παραγωγοί ανανεώνουν πιο συχνά τα φυτά τους.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
