Έως και 35 συναινετικά διαζύγια με τη νέα διαδικασία μέσω συμβολαιογράφου αιτούνται κάθε μήνα στην ευρύτερη περιοχή αρμοδιότητας του Ειρηνοδικείου Καλαμάτας από τις αρχές του έτους που ξεκίνησε η εφαρμογή τους.
Τουλάχιστον ένα με δύο ζευγάρια την ημέρα με τους δικηγόρους τους καταφεύγουν με το αντίστοιχο συμφωνητικό στο Ειρηνοδικείο Καλαμάτας για να ξεκινήσουν τη διαδικασία συναινετικού διαζυγίου, ώστε μετά από δέκα ημέρες να υπογράψουν στο συμβολαιογράφο για την έκδοσή του. Μάλιστα, τη Μεγάλη Εβδομάδα υπήρξε μια έξαρση, αφού μόνο τη Μεγάλη Τετάρτη δηλώθηκαν στο Ειρηνοδικείο Καλαμάτας 5 συναινετικά διαζύγια και τη Μεγάλη Πέμπτη 4.
Ωστόσο, η γενικότερη εκτίμηση είναι ότι τουλάχιστον τα μισά από αυτά είναι εικονικά είτε για φορολογικούς λόγους, είτε για ευνοϊκότερη αντιμετώπιση στα υπερχρεωμένα, είτε για τη λήψη επιδομάτων που δικαιούνται μονογονεϊκές οικογένειες.
Πιο δαπανηρή διαδικασία
Όπως μας εξήγησε και η δικηγόρος κα Δέσποινα Τσιλιβαράκη, η συναινετική λύση του γάμου με την σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης έγινε στα πλαίσια γενικότερης προσπάθειας αποσυμφόρησης των δικαστηρίων.
«Ο νομικός κόσμος δεν υπήρξε σύμφωνος στην αντιμετώπιση της λύσης του θεσμού του γάμου με διαδικασίες άκρως γραφειοκρατικές, οι οποίες παραπέμπουν σε κοινές συμβάσεις και απλές συμφωνίες. Ο γάμος είναι θεσμός και συνταγματικά κατοχυρωμένος. Ο γάμος δεν είναι μια κοινή σύμβαση. Η βούληση των συζύγων πρέπει να ελέγχεται δικαστικά. Ο δικαστής μπορούσε και είχε την σχετική εξουσία και αρμοδιότητα για το ορθό των όρων της συμφωνίας των συζύγων. Μια δικαστική απόφαση υπόκειται σε προσβολή με ένδικο μέσον λ.χ. έφεση. Εάν άλλαζε γνώμη ο ένας των συζύγων μετά την έκδοση της απόφασης είχε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση. Τα εχέγγυα ήσαν ασφαλώς περισσότερα και για την πραγματική βούληση των μερών, αλλά και για την ωριμότητα της απόφασης των συζύγων» σημείωσε η κα Τσιλιβαράκη, συμπληρώνοντας ότι η νέα διαδικασία είναι περισσότερο δαπανηρή σε σχέση με την προηγουμένη. Ενώ κατά την προηγούμενη διαδικασία μπορούσαν οι σύζυγοι να εκπροσωπηθούν με κοινό δικηγόρο, με την νέα διαδικασία απαιτείται κάθε συμβαλλόμενος σύζυγος να εκπροσωπείται χωριστά από δικηγόρο. Επίσης έχουν να αντιμετωπίσουν και τη δαπάνη της σύνταξης του συμφωνητικού και την αμοιβή του συμβολαιογράφου.
Επίσης, η κα Τσιλιβαράκη εκτιμά ότι είναι επισφαλές, το κενό διάστημα των 10 ημερών που πρέπει να μεσολαβεί από την υπογραφή της δήλωσης ενώπιον του Ειρηνοδικείου και της ενώπιον του συμβολαιογράφου εμφάνισης προς υπογραφή.
«Εάν μετά την πάροδο του 10ημέρου δεν προσέλθει για την υπογραφή του διαζυγίου ενώπιον του συμβολαιογράφου, ο ένας των συζύγων, ο έτερος ο οποίος πίστεψε στην υπόσχεση και υπέγραψε το συμφωνητικό, βρίσκεται σε μειονεκτική θέση, εάν τυχόν υπέγραψε περιορίζοντας τα δικαιώματά του λ.χ. συμφώνησε μικρότερη διατροφή» εξήγησε.
«Αναγκαστικό» διαζύγιο
Και η δικηγόρος Θεοφανώ Πεντέα, επιβεβαίωσε ότι το ενδιαφέρον για τα συναινετικά διαζύγια είναι μεγάλο, αλλά με μεγαλύτερο κόστος και σημείωσε:
«Το ενδιαφέρον, όσο βαθαίνει η οικονομική κρίση, μεγαλώνει, γιατί δυστυχώς, υπάρχει πολύ μεγάλο ποσοστό συναινετικών διαζυγίων τα οποία εκδίδονται «αναγκαστικά» προκειμένου το ζευγάρι να διαχωρίσει τα χρέη στις τράπεζες, στην εφορία, στο Δημόσιο. Το διαζύγιο λοιπόν σε τέτοιες περιπτώσεις αποτελεί ένα «καλό» χαρτί. Επίσης, ένας άλλος λόγος που τον έχω αντιμετωπίσει πολλές φορές, είναι τα μπόνους που έχει η μονογονεϊκή οικογένεια. Πολύς κόσμος δυστυχώς συντηρείται πλέον από επιδόματα και όταν προκηρύσσονται κάποιες θέσεις εργασίας έχουν προτεραιότητα. Θεωρώ ότι πάρα πολλά από τα συναινετικά που εκδίδονται δεν είναι πραγματικά. Επίσης, ένας άλλος λόγος είναι οι μεταθέσεις στρατιωτικών και ένστολων που είναι πιο εύκολο για τις μονογονείκές οικογένειες», κατέληξε η κα Πεντέα.
Από την πλευρά της και η κα Τσιλιβαράκη, σημειώνει ότι μεσούσης της οικονομικής κρίσης έχει παρατηρηθεί αύξηση των διαζυγίων «κάποια των οποίων χαρακτηρίζονται κατά εικασίες ως εικονικά. Η πιθανολογούμενη εικονικότητά τους μπορεί να θεωρεί ως αποτέλεσμα της βίαιης ανατροπής της καθημερινότητας των νοικοκυριών και της αδυναμίας των συζύγων να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις της οικογένειας και να καλύψουν τις προς τρίτους οφειλές τους.
«Οι οικονομικές παροχές που ακολουθούν ένα διαζύγιο, τα κοινωνικά κριτήρια που έχουν θεσμοθετηθεί για να επιτύχει ως άτομο ο άνδρας ή η γυναίκα προστασία της ακίνητης περιουσίας του, η ανάγκη να ενταχθεί σε προστατευόμενη ομάδα και ένταξη σε κοινωνικά τιμολόγια όσον αφορά τις ΔΕΚΟ, σε συνδυασμό και με την ανάγκη προστασίας από την λαίλαπα των φορολογικών επιβαρύνσεων οδήγησαν στην κατάθεση αγωγών προς έκδοση διαζυγίου χωρίς να υπάρχει πραγματική θέληση προς λύση του γάμου. Η αθρόα φυγή από το δημόσιο λόγω συνταξιοδότησης ως διαζευγμένου πλέον του υπαλλήλου ήταν και αυτό ένας λόγος προκειμένου να διασωθεί το εφ άπαξ και η σύνταξη.
Ασφαλώς τέτοια φαινόμενα, εικονική λύση του γάμου, είναι συνέπειες μιας καθημερινότητας δύσκολης και βασανιστικής για κάποια άτομα. Αποτελούν ασυνείδητα εμπαιγμό του θεσμού του γάμου. Η δεινή θέση των συζύγων να υπάρξουν και συντηρήσουν την οικογένεια απέδειξε ότι χαλαρώνει την συνείδηση την αντίσταση στις αξίες και δεν είναι ασφαλώς η επιθυμητή λύση. Η προστασία της οικογένειας και η αναγνώριση των πραγματικών αναγκών της οικογένειας θα εξαλείψει κάθε σχετικό φαινόμενο. Η πολιτεία, το κράτος δεν είναι άμοιρο των ευθυνών και δρα ως ηθικός αυτουργός».
Της Βίκυς Βετουλάκη
