Οι Καλαματιανοί γνωρίζουν το μικρό εκκλησάκι της «Αγίας Βαρβάρας» που βρίσκεται δίπλα στο δημοτικό Κολυμβητήριο.
Ασχολούμενος με την ιστορία της Παλιάς μας Καλαμάτας, έχω αναφερθεί στην ιστορία του Ναού και στον τοπικό Τύπο τηλεοπτικά, γιατί είναι το μοναδικό κτίσμα που έχει μείνει, για να θυμίζει σήμερα στους Καλαματιανούς ότι κάποτε στην πόλη τους υπήρξε ένα εργοστάσιο, μια ακμάζουσα μεγάλη βιομηχανία που πρόσφερε πάρα πολλά στην ανάπτυξη και εξέλιξή της.
Αυτό το κτίσμα είναι η «Αγία Βαρβάρα», η εκκλησία του εργοστασίου της πάλε ποτέ ακμάζουσας εταιρίας οίνων και οινοπνευμάτων Α.Ε. «Ζάννου και Ρως», η οποία ιδρύθηκε στις αρχές του αιώνα μας και διατηρήθηκε περισσότερο από πέντε δεκαετίες.
Η εκκλησία χτίστηκε το 1918 και είναι γνωστή η ιστορία της δημιουργίας του ναού, η οποία έγινε κατόπιν μεγάλης πυρκαγιάς, που απείλησε να καταστρέψει ολοσχερώς το εργοστάσιο, στις 4 Δεκεμβρίου του 1917 ημέρα μνήμης της Αγίας Βαρβάρας.
Τα εγκαίνια του ναού έγιναν στις 12 Μαΐου του 1918 και τα ετέλεσε ο πανιερώτατος Αρχιεπίσκοπος Δημητριάδος Γερμανός, γιατί τότε ο Μεσσηνίας Μελέτιος Σακελλαρόπουλος βρισκόταν σε περιορισμό στη Μονή της Λακωνίας «Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων» για τη συμμετοχή του στο ανάθεμα κατά του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Αξιοσημείωτο είναι το ότι, μετά την περάτωση του ναού της «Αγίας Βαρβάρας» από τον διευθυντή του προσωπικού του εργοστασίου, Κωνσταντίνο Παγκάρα, δημιουργήθηκε ταμείο υπέρ προικοδοτήσεως απόρων κοριτσιών.
Το ταμείο ενισχύθηκε απ’ το προσωπικό του εργοστασίου, το οποίο τότε αριθμούσε περισσότερους από διακόσιους εργάτες.
Έτσι κάθε χρόνο στη γιορτή της μνήμης της Αγίας Βαρβάρας, γινόταν κλήρωση για την προικοδότηση τριών κοριτσιών.
Ένα άλλο ιστορικό γεγονός ήταν η δημιουργία ευρωπαϊκής τετράφωνης ψαλτικής χορωδίας. Πρώτος διδάξας και μαέστρος ο Χρήστος Πτωχούλης το 1932, τον οποίον διαδέχθηκε ο Λεωνίδας Αντ. Μποτσάκος και χορωδοί ήταν: ο Αθαν. Παπαδόπουλος, ο Ηλίας Μαλαπέτσας και ο Δημ. Περσόπουλος (τενόροι). Ο Νικ. Οικονομάκος και ο Πέτρος Κούτρος (σεκόντοι), ο Κων. Παπαδόπουλος και ο Σταμ. Καρρόπουλος (βαρύτονοι) και οι Γεωργ. Βρυώνης – Παν. Πετρακόπουλος και Νικόλ. Αθανασόπουλος (βαθύφωνοι).
Η Ευρωπαϊκή Χορωδία στις εκκλησίες για τα χρόνια εκείνα, ήταν ένα μεγάλο γεγονός, γιατί όπως έχει ξαναλεχθεί είχε γίνει μεγάλος αγώνας απ’ τον αείμνηστο μουσικοδιδάσκαλο Ι. Κατσαΐτη για να τις επιβάλει.
Ο μικρός μας Ναός λοιπόν, της Αγίας Βαρβάρας, έχει γνωρίσει δόξες και η ιστορικότητά του είναι πολύ μεγάλη.
Σήμερα κλείνει 100 χρόνια (έναν αιώνα) παρουσίας στο σημερινό γνωστό χώρο. Το ατυχές γεγονός υπήρξε το ότι, μετά τη ρυμοτόμηση των οικοπέδων του εργοστασίου το 1960, το εκκλησάκι βρέθηκε να είναι στο σταυροδρόμι των οδών Κανάρη και Ευριπίδου και πάντοτε δημιουργούσε κυκλοφοριακά προβλήματα -λόγω θέσεως-.
Ο αείμνηστος Μητροπολίτης Δασκαλάκης είχε εκπονήσει σχέδιο μεταφοράς της εκκλησίας σε άλλο χώρο, πιο άνετο. Όμως, όπως είναι γνωστό ο Μητροπολίτης έφυγε από τη ζωή ενωρίς και το σχέδιο μεταφοράς ξεχάστηκε.
Αυτός ο μακροσκελής πρόλογος γίνεται για την πλήρη ενημέρωση στων φίλων αναγνωστών.
Όμως το κύριο θέμα μας είναι οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει στον μικρό ναΐσκο.
Η πρώτη παρέμβαση έγινε προ διετίας από την παρούσα δημοτική αρχή και κανένας από τους ενορίτες δεν κατάλαβε τι είδους παρέμβαση έγινε και σε τι ωφέλησε. Το μόνο που γνωρίζουν οι περίοικοι είναι ότι, απεκόπη η επικοινωνία της οδού Ευριπίδου με την οδό Κανάρη, με αποτέλεσμα να γίνει αδιέξοδος η οδός Ευριπίδου, προς μεγάλη ταλαιπωρία των κατοίκων. Και βέβαια, «ουαί» αν χρειαστεί να μπει σ’ αυτό πυροσβεστικό όχημα ή ασθενοφόρο!
Η δεύτερη παρέμβαση, η οποία έγινε πρόσφατα, είναι η αλλαγή χρώματος (εξωτερικά) της ιστορικής εκκλησούλας. Βάφτηκε με κακόγουστο χρώμα – σκούρο καφέ – (μπορντό), περιφρονώντας ότι επί ένα αιώνα φέρει το λευκό χρώμα της φωτεινότητας και της αγνότητας του προορισμού του έργου της εκκλησίας.
Επιθυμία πολλών ενοριτών είναι η επαναφορά στο αρχικό της χρώμα.
Για την ιστορία της πόλης
Βασίλης Ι. Μανιάτης
Κάτοικος περιοχής «Αγίας Βαρβάρας»
