Τρεις μέρες κάθε μήνα, επί 3 ώρες την ημέρα και για 6 μήνες ο 17χρονος Ρομά που συνελήφθη την Παρασκευή για κλοπές σε σπίτια σε διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας θα προσφέρει κοινωφελή εργασία στο Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας. Αυτό το μέτρο, μαζί με την υποχρέωση να έχει συναντήσεις με την επιμελήτρια Ανηλίκων, είναι οι δύο περιοριστικοί όροι που έθεσαν ανακριτής και εισαγγελέας, μετά την απολογία του τη Δευτέρα.
Ο συγκεκριμένος δεν είναι ο μοναδικός ανήλικος που εντάσσεται στο μέτρο της κοινωφελούς εργασίας, το οποίο βασίζεται στις αρχές της συναίνεσης, της διαπαιδαγώγησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και όχι στο πλαίσιο ενός τιμωρητικού μέτρου.
Από τις αρχές του 2018 έως και σήμερα, έξι ανήλικοι έχουν ολοκληρώσει στη Μεσσηνία την κοινωφελή εργασία που τους είχε ορισθεί.
Εξωιδρυματικό μέτρο
Η επιβολή του μέτρου αποβλέπει: στην υποβοήθηση της κοινωνικής ένταξης του ανηλίκου μέσω της εφαρμογής ενός εξωιδρυματικού μέτρου, στην ανάπτυξη μιας επανορθωτικής προς την τοπική κοινωνία δράσης, στην αξιοποίηση της ευεργετικής επίδρασης της εργασίας στην προσωπικότητα του ανηλίκου και στη διευκόλυνση των μαθησιακών διαδικασιών για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Το αναμορφωτικό μέτρο της παροχής κοινωφελούς εργασίας επιβάλλεται σε ανηλίκους άνω των 15 ετών και νέους 18 έως 25 ετών. Η επιβολή του σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση διέπεται από τις αρχές της διαπαιδαγώγησης, της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και προϋποθέτει την συναίνεση του ανηλίκου.
Από τη βαρύτητα της πράξης
Η επιλογή της παροχής κοινωφελούς εργασίας ως αναμορφωτικού μέτρου, αλλά και η διάρκεια αυτής, διέπονται από την αρχή της αναλογικότητας ως προς τη βαρύτητα της πράξης που τέλεσε ο ανήλικος, την προσωπικότητα του και τις συνθήκες διαβίωσής του.
Ο επιμελητής ανηλίκων που προτείνει την επιβολή του αναμορφωτικού μέτρου της κοινωφελούς εργασίας, επιλέγει τον πλέον κατάλληλο εγκεκριμένο φορέα στον οποίο ο ανήλικος θα παράσχει την εργασία του. Κατά την επιλογή αυτή θα πρέπει: να μην επιβάλλονται επικίνδυνες για τον ανήλικο εργασίες και δραστηριότητες, και σε κάθε περίπτωση να είναι σύμφωνες με την εργατική νομοθεσία που αφορά στην ηλικία του ανηλίκου ή νεαρού ενήλικα. Να επιλέγονται κατά προτίμηση φορείς της τοπικής κοινωνίας στην οποία διαμένει ο ανήλικος και ο φορέας και το είδος της εργασίας να ανταποκρίνονται στις γνώσεις και τις δεξιότητες κάθε ανηλίκου ή και στη φύση της παράβασης. Το είδος της εργασίας να έχει εκπαιδευτικό και διαπλαστικό χαρακτήρα, καθώς και να προσφέρονται κατά το δυνατόν συνοδευτικές υπηρεσίες στον ανήλικο, στην κατεύθυνση της ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και θετικών εμπειριών.
Η παροχή εργασίας από τον ανήλικο μπορεί να είναι είτε σε ημερήσια βάση είτε σε ορισμένες ημέρες της εβδομάδας, εκτός σχολικού, εκπαιδευτικού ή εργασιακού ωραρίου, και με τρόπο που να μην εμποδίζει την εκπλήρωση των εκπαιδευτικών ή εργασιακών του υποχρεώσεων. Η παροχή κοινωφελούς εργασίας δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 4 ώρες την ημέρα, τις 12 ώρες την εβδομάδα για ανηλίκους και νέους από 15-20 ετών και τις 15 ώρες την εβδομάδα για νέους 21-25 ετών, ενώ το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο αυτή μπορεί να παρασχεθεί δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 9 μήνες. Η παροχή κοινωφελούς εργασίας από τον ανήλικο και το νεαρό ενήλικα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεπερνά τις 150 συνολικά ώρες.
Υπέρβαση των ορίων αυτών μπορεί αν γίνει σε περιπτώσεις που η αξιόποινη πράξη θα ήταν κακούργημα σε περίπτωση που τελούνταν από ενήλικο ή ο ανήλικος έχει τελέσει αξιόποινες πράξεις κατ’ επάγγελμα ή κατ’ εξακολούθηση. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κοινωφελής εργασία δεν μπορεί να ξεπεράσει σε καμία περίπτωση τις 180 ώρες.
Στο μέτρο αυτό έχουν ενταχθεί φορείς της Μεσσηνίας που μπορούν να δεχτούν ανήλικους παραβάτες. Τέτοιοι είναι οι Δήμοι Καλαμάτας και Μεσσήνης, το Νοσοκομείο Καλαμάτας (Κέντρο Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης της οργανικής μονάδας), η Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας και το Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας.
Της Βίκυς Βετουλάκη
Ανήλικοι παραβάτες σε κοινωφελή εργασία στη Μεσσηνία
