Σε πολυσέλιδη έρευνα για αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος
Την κατάργηση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Καλαμάτας και τη μεταφορά του στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρίπολης και την κατάργηση του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης και τη μεταφορά του στο Διοικητικό Εφετείο Πάτρας, προτείνουν οι επτά δικαστικοί λειτουργοί στην πολυσέλιδη έρευνα που πραγματοποίησε ο μη κερδοσκοπικός ερευνητικός οργανισμός «διαΝΕΟσις» με τίτλο «Η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Προτάσεις για ένα σύγχρονο δικαστικό σύστημα».
Στην αναλυτική αυτή έρευνα – μελέτη γίνονται προτάσεις για τη ριζική αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος, σε όλα τα επίπεδα. Και διοικητικά, και χωροταξικά και σε θέματα δικαστών και υπαλλήλων.
Την έρευνα υπογράφουν οι: Κατερίνα Ν. Σακελλαροπούλου, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχάλης Πικραμένος, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Αν. Καθηγητής Νομικής Σχολής Α.Π.Θ., Ιωάννης Συμεωνίδης, Αντεπίτροπος στη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, Καθηγητής Νομικής Σχολής Α.Π.Θ., Βασίλειος Π. Ανδρουλάκης, Πάρεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Θεοκτή Νικολαΐδου, Εφέτης, Λάμπρος Τσόγκας, Αντεισαγγελέας Εφετών, Πέτρος Αλικάκος, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δ.Ν.
Αναγκαίες τομές
Όπως τονίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, με την έρευνα αυτή επιδιώκεται η πληροφόρηση των πολιτών για τις αναγκαίες τομές στο δικαστικό σύστημα, ώστε να αρχίσει μια ευρύτερη συζήτηση στην κοινωνία και στους φορείς της, καθώς και στα όργανα της πολιτείας που θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων προς όφελος εν τέλει του πολίτη που είναι στο επίκεντρο του δικαστικού συστήματος.
Ιδιαίτερα τονίζουν ότι το εγχείρημα δεν είναι εύκολο γιατί απαιτεί πρωτοβουλίες και δράσεις από το πολιτικό σύστημα, τους δικαστές, τους δικηγόρους και εν γένει τους παράγοντες εκείνους που συμβάλλουν στη λειτουργία της δικαιοσύνης.
Σκοπός δε της έρευνας είναι να αναδειχθούν σημαντικά ζητήματα για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού μας συστήματος τα οποία κατά την κρίση των συγγραφέων βρίσκονται ψηλά στην αξιολογική κλίμακα των ζητημάτων που αφορούν στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της δικαιοσύνης. Επίσης, στην έρευνα αυτή δεν επιχειρείται συνολική προσέγγιση των ζητημάτων που απασχολούν το δικαστικό σύστημα, αλλά επιλεκτική ανάδειξη θεματικών που διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στη λειτουργία του.
Χωροταξία
Σε ότι αφορά το κεφάλαιο για τη δικαστική χωροταξία επισημαίνεται, ότι η σύσταση των δικαστηρίων και η τοποθέτησή τους στον εθνικό χώρο συνδέεται με πολλές παραμέτρους, έχει αντίκτυπο στις δημόσιες δαπάνες και την κοινωνική ωφέλεια, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζει και την εσωτερική λειτουργία του δικαστικού συστήματος, ιδίως στους τομείς της εξειδίκευσης και της αποδοτικότητας των δικαστών, της αξιολόγησης και επιθεώρησης του έργου του δικαστηρίου καθώς και των δικαστών σε ατομική βάση. Υπογραμμίζουν μάλιστα, ότι η χωροταξία δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελεί μεμονωμένη πολιτική, ασύνδετη με λοιπές πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στον πολυεπίπεδο εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης.
Γίνεται μάλιστα αναφορά στην έκθεση της επιτροπής του υπουργείου δικαιοσύνης το 2015 όπου επισημαίνεται η ανάγκη για «Χωροταξική αναδιάρθρωση και ανασχεδιασμό των περιφερειακών δικαστηρίων, ώστε να υπάρξει ορθολογική κατανομή δικαστών και δικαστηρίων της χώρας, ανάλογα με τον αριθμό των υποθέσεων και τον πληθυσμό κάθε συγκεκριμένης περιοχής».
Προτάσεις
Καταθέτοντας τις προτάσεις τους, σημειώνουν ότι ο χάρτης των διοικητικών πρωτοδικείων μπορεί να βασιστεί, κατά κύριο λόγο και με τις αναγκαίες αποκλίσεις, στη διαίρεση της χώρας σε περιφέρειες.
Για την Πελοπόννησο προτείνουν:
- Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρίπολης στην έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου και με κατά τόπο αρμοδιότητα στους Νομούς Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Στο Ναύπλιο (νυν Διοικητικό Πρωτοδικείο), στην Κόρινθο (νυν Διοικητικό Πρωτοδικείο), στην Καλαμάτα (νυν Διοικητικό Πρωτοδικείο) και στη Σπάρτη (μεταβατική έδρα) λειτουργούν περιφερειακά δικαστικά καταστήματα. Οι δικαστές από τα καταργούμενα Διοικητικά Πρωτοδικεία Ναυπλίου (5), Καλαμάτας (6) και Κορίνθου (10) μεταφέρονται στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρίπολης και ο αριθμός του τελευταίου ανέρχεται σε 30.
Με την προτεινόμενη αναδιάταξη του χάρτη των διοικητικών πρωτοδικείων οδηγούμαστε στη συγκρότηση 12 πρωτοδικείων σε ολόκληρη την επικράτεια αντί των 30 που λειτουργούν σήμερα. Οι δικαστές που συμμετέχουν στην έρευνα, τονίζουν ότι η επιλογή των πόλεων που είναι έδρες των διοικητικών πρωτοδικείων στηρίζεται, σε μεγάλο βαθμό, στο διοικητικό χάρτη της χώρας που έχει προσδιορίσει, με βάση ιστορικά, κοινωνικοοικονομικά και συγκοινωνιακά δεδομένα, τις έδρες των περιφερειών, οι οποίες θα είναι και έδρες των διοικητικών πρωτοδικείων.
«Με την προτεινόμενη αναδιάταξη μεταβάλλονται προς το καλύτερο τα μεγέθη των διοικητικών πρωτοδικείων από πλευράς αριθμού υπηρετούντων δικαστών. Έτσι, δεν υπάρχουν δικαστήρια με μονοψήφιους αριθμούς δικαστικού προσωπικού, ενώ αυξάνονται σημαντικά και τα δικαστήρια όπου ο αριθμός των δικαστών ικανοποιεί στοιχειωδώς τα ευρωπαϊκά πρότυπα», σημειώνεται στην έρευνα.
Ως προς το νέο χάρτη των διοικητικών εφετείων, για την Πελοπόννησο προτείνουν:
- Διοικητικό Εφετείο Πατρών στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας και με κατά τόπο αρμοδιότητα στα Διοικητικά Πρωτοδικεία Τρίπολης και Πατρών. Οι 13 δικαστές του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης εντάσσονται στο δυναμικό του Διοικητικού Εφετείου Πατρών και ο αριθμός του φθάνει τους 29.
Καταλήγοντας δε στην πρότασή τους αναφέρουν:
«Η αναδιάρθρωση του χάρτη των διοικητικών δικαστηρίων συνιστά εξαιρετικά δύσκολη απόφαση για την κυβέρνηση και τη Βουλή. Είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε χρονική στιγμή επιχειρηθεί, θα συναντήσει ισχυρές αντιδράσεις από κυβερνητικά στελέχη, βουλευτές, αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, δικηγορικούς συλλόγους, δικηγόρους, δικαστές, συνδικαλιστικά όργανα του ευρύτερου χώρου της δικαιοσύνης κ.ά. Οι ευρωπαϊκές αρχές και η εμπειρία των χωρών, στις οποίες πραγματοποιήθηκαν αλλαγές της δικαστικής χωροταξίας, καταδεικνύουν την ανάγκη να προηγηθεί σοβαρή και εμπεριστατωμένη μελέτη του ζητήματος με εξέταση όλων
των παραμέτρων. Τούτο σημαίνει συγκρότηση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής ευρείας σύνθεσης εκ μέρους του υπουργείου δικαιοσύνης με τη συμμετοχή όχι μόνο νομικών (δικαστών και δικηγόρων), αλλά και ειδικών επιστημόνων στα αντικείμενα της διοικητικής επιστήμης, των συγκοινωνιών, της πληροφορικής, της οικονομικής γεωγραφίας που θα αναδείξουν τις διοικητικές, κοινωνικές, τεχνολογικές και οικονομικές παραμέτρους του εγχειρήματος».
Της Βίκυς Βετουλάκη
