Η ιδέα για μια συνεργασία της διακεκριμένης κεραμίστριας Χριστίνας Μόραλη με το Μουσείο παραδοσιακής φορεσιάς «Βικτωρία Γ. Καρέλια» είχε συζητηθεί πριν από 1,5 χρόνο. Σε αυτό το διάστημα η γνωστή εικαστικός δημιούργησε τα πρωτότυπα έργα που θα έχουν την ευκαιρία να δουν το κοινό και οι επισκέπτες της Καλαμάτας όλο τον Ιούνιο στο πλαίσιο της έκθεσης Not Made for Walking, που εγκαινιάζεται σήμερα Σάββατο 1/6 και ώρα 7.30 μ.μ. στο χώρο του μουσείου, οδός Σταδίου 64.
«Πρόκειται για μια εικαστική κεραμική έκθεση με θεματική τα παπούτσια, κεραμικά παπούτσια, που είναι ένα στοιχείο ένδυσης κι αυτό που τη «δένει» με το Μουσείο, αλλά επίσης κάποια μαξιλάρια και πετσέτες, αποτέλεσμα έμπνευσης και δοσμένα με μια σύγχρονη ματιά και χιουμοριστική διάθεση, κάτι που κάνω σε πολλά από τα έργα μου» προσδιορίζει αρχικά το αντικείμενο της έκθεσης η κα Μόραλη, μιλώντας στο «Θ».
Περίπου 14 έργα και εγκαταστάσεις, ανάμεσα στα οποία δεσπόζει μια σύνθεση εμπνευσμένη από ένα παλιό υποδηματοποιείο με δεκάδες κεραμικά κουτιά και παπούτσια.
Ανάμεσα στα εκτιθέμενα, αλλά και προς πώληση έργα και κάποια τσαρούχια που παραπέμπουν ακόμα πιο άμεσα στη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια», όπου φιλοξενούνται, κρύβοντας μέσα τους κι ένα στοιχείο ειρωνείας που θέλησε να δώσει η Ελληνίδα καλλιτέχνιδα, καθώς είναι φτιαγμένα από πορσελάνη, το καλύτερο και ακριβότερο είδος πηλού, στολισμένα με μπον μπον από μαλλί ή και σύρμα.
Η επιλογή της κας Μόραλη να αφήσει τις γκαλερί, όπου είχε διαπιστώσει ότι οι υπεύθυνοι αυτών των χώρων τέχνης δεν έδειχναν το ενδιαφέρον που έπρεπε, για να εκθέσει τα έργα της σε μουσεία, έγινε συνειδητά πριν από τρία χρόνια, όταν διαπίστωσε ότι σε αυτά σέβονται περισσότερο τον καλλιτέχνη «και τον έχω ανάγκη αυτόν τον σεβασμό στα τόσα χρόνια δουλειάς», όπως σχολιάζει αλλά και το κοινό που έχει «πιο ουσιαστική και ειλικρινή παρουσία».
«Έχω κλείσει το κεφάλαιο γκαλερί» προσθέτει η ίδια, έχοντας ήδη πίσω της, σ’ αυτή τη νέα στροφή, τέσσερις εκθέσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και στο Λουτρό των Αέρηδων, επίσης στην πρωτεύουσα.
Φυσικά, η Χριστίνα Μόραλη, είναι καταξιωμένη στην Ελλάδα και το εξωτερικό εδώ και δεκαετίες, με την αγάπη της για την κεραμική να παραμένει παρ’ όλα αυτά αναλλοίωτη. «Η κεραμική είναι ανεξάντλητη. Και χίλιες ζωές να είχα δεν θα μπορούσα να την εξαντλήσω, αυτή είναι η ομορφιά και η μαγεία που έχει» αναφέρει χαρακτηριστικά, παίρνοντας την έμπνευσή της από απλά ερεθίσματα της καθημερινής ζωής, που μετουσιώνονται μέσα της και ξεπηδούν κάποια στιγμή οδηγώντας την στις επόμενες δημιουργίες της.
Ο καλλιτεχνικός της προσανατολισμός ήταν αναπόδραστος από τη στιγμή που στο σπίτι και στην οικογένεια υπήρχαν άνθρωποι όπως ο κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος θείος της, Γιάννης Μόραλης ή ο αρχιτέκτονας παππούς της, Γεώργιος Φάρος.
Στην επιλογή της κεραμικής τελικά έπαιξε σημαντικό ρόλο η διττή ιδιότητα της τέχνης και της χρηστικής, απτής, διάστασης.
«Με τον πηλό μπορείς να κατασκευάσεις ένα πιάτο στο οποίο μπορείς να φας, αλλά το υλικό είναι τέτοιο που μπορείς να δημιουργήσεις κι ένα γλυπτό. Είναι και συναίσθημα και στη σύγχρονη κεραμεική μια κούπα έχει έντονο και το στοιχείο της τέχνης. Όλες οι σχολές ρίχνουν βάρος και σε αυτό» τονίζει η Χριστίνα Μόραλη και κάπου εκεί η συζήτηση πάει στο γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανώτατη σχολή κεραμικής –κάτι που θεωρεί ότι είναι λυπηρό και απαράδεκτο, από πλευράς πολιτείας, αλλά και ευθύνη σε κάποιο βαθμό του κλάδου που δεν έχει καταφέρει να το «επιβάλει».
Παρ’ όλα αυτά θεωρεί ότι οι Έλληνες κεραμίστες είναι ιδιαίτερα αξιόλογοι και διακρίνονται στο εξωτερικό, ενώ και το κοινό έχει αλλάξει πάρα πολύ, αναγνωρίζοντας την κεραμική ως τέχνη και όχι ως …κατασκευή γλαστρών, όπως ίσχυε το 1976 που και η ίδια έκανε τα πρώτα της βήματα στο χώρο αυτό.
«Η κεραμική υπάρχει στο dna μας. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχουν τόσο καλοί Έλληνες κεραμίστες που αναγνωρίζονται και βραβεύονται στο εξωτερικό. Γι’ αυτό είναι ακόμα πιο θλιβερό το ότι δεν υπάρχει ανώτατη σχολή στην Ελλάδα. Είναι όμως και στο dna του κοινού που βλέπει το υλικό και την υφή του, το αγαπάει και τείνει το χέρι να αγγίξει ένα κεραμικό έργο, χωρίς να ξέρει το γιατί» τονίζει η κα Μόραλη, εκφράζοντας εδώ και το «παράπονο» πως όταν έρχεται η στιγμή της αποτίμησης στην Ελλάδα ο κόσμος δεν έχει την ανάλογη παιδεία και δεν είναι διατεθειμένο να πληρώσει τα χρήματα που θα έδινε σε ένα αντίστοιχο ζωγραφικό έργο, προβάλλοντας το εύθραυστο και την «ευτέλεια» του υλικού που «είναι από χώμα»…
Η Χριστίνα Μόραλη εκτός από την ακατάπαυστη δική της δημιουργικότητα με τον πηλό διατηρεί στην Αθήνα σχολή για ενήλικες, στους οποίους το πρώτο που διδάσκει, πέρα από το τεχνικό κομμάτι, είναι «να μην αντιγράφουν, αλλά να “βγάλουν” τον εαυτό τους», κάτι που έχει την ικανοποίηση ότι έχει επιτευχθεί, όπως αποτυπώνεται μέσα από τις εκθέσεις των μαθητών της που είναι σε θέση να παρουσιάσουν έργα υψηλού επιπέδου και με προσωπικό ύφος ο καθένας.
Το κοινό της Καλαμάτας θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά το έργο, αλλά και την ίδια την κα Μόραλη στα σημερινά εγκαίνια της έκθεσής της Not Made for Walking, στο Μουσείο που δημιούργησαν στην οδό Σταδίου το Λύκειο Ελληνίδων και η Βικτωρία Καρέλια, για το οποίο η Ελληνίδα εικαστικός μιλάει με πολύ θερμά λόγια: «Είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό το Μουσείο. Αν και έχει παλιά εκθέματα είναι ένα πάρα πολύ “φρέσκο” μουσείο και παρ’ ότι κυριαρχεί το μαύρο βγάζει τελικά έναν πλούτο χρωμάτων που είναι και η χαρά του θεατή».
Η ταυτότητα της έκθεσης
Not Made for Walk
Επιμέλεια: Τάσος Κατσουρής
1-30 Ιουνίου 2019-05-31
Τρίτη-Σάββατο 9 π.μ.-2 μ.μ.
Τετάρτη και Σάββατο 5.30-8.30 μ.μ.
Κυριακή 10 π.μ.-2 μ.μ.
Κτίριο Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» του Λυκείου Ελληνίδων
Οδός Σταδίου 64, τηλέφωνο 27210 86923, 86927
Λίγα λόγια για τη δημιουργό
Η Χριστίνα Μόραλη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Εσωτερική Διακόσμηση στο «Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο» (Σχολή Δοξιάδη) με καθηγητές τους Δημ. & Χαρ. Μυταρά, Γ. Γεωργιάδη κ.ά., καθώς και Κεραμική στο «Hammersmith College of Art» του Λονδίνου. Έχει πραγματοποιήσει 20 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και έχει συμμετάσχει σε 30 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1975 βραβεύτηκε με έπαινο στην Πανελλήνια Έκθεση Κεραμικής ενώ το 1977 απέσπασε το Α’ Βραβείο και το 1978 το Β’ Βραβείο αντίστοιχα.
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
