Μαθημένοι τα τελευταία χρόνια να καταρρίπτουμε τα τουριστικά μας ρεκόρ και βέβαιοι ότι αυτή είναι η μοναδική θεραπεία για τα ιδιωτικά και τα δημόσια οικονομικά μας, οδεύαμε σίγουροι ότι και φέτος θα σαρώσουμε. Τα στοιχεία όμως δεν επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες. Το περυσινό ρεκόρ των 33 εκατομμυρίων αφίξεων θα μείνει ακατάρριπτο. Κατά τις αναθεωρημένες προβλέψεις, το 2019 οι επισκέπτες θα είναι 10% λιγότεροι, τα δε τουριστικά έσοδα μειωμένα κατά 1,5 δισεκατομμύριο.
Σε πρώτη ανάγνωση η εξέλιξη κρίνεται αρνητική. Λιγότεροι τουρίστες σημαίνει μικρότερη μείωση της ανεργίας, κάμψη του ρυθμού ανάπτυξης και λιγότερα φορολογικά έσοδα. Κι αυτό, παρότι είναι γνωστό ότι οι επαγγελματίες του συγκεκριμένου κλάδου (αλλά και οι αυξανόμενοι «ερασιτέχνες» του Airbnb) δεν είναι και από τους φοροδοτικά συνεπέστερους πολίτες. Μάρτυς και τα περιστατικά βίας εναντίον ελεγκτών της ΑΑΔΕ. Οι επιθέσεις θα γίνονταν ακόμα κι αν ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης δεν διαβεβαίωνε προ κάλπης όσους διαμαρτύρονταν για τους ελέγχους του ΣΔΟΕ ότι «αυτός δεν κάνει τέτοια πράγματα». Αλλά διαβεβαιώσεις τέτοιας ποιότητας δεν τις συγχωρεί ούτε καν η λαϊκιστικώς εθιμική προεκλογική γαλαντομία.
Και η δεύτερη ανάγνωση, όμως, όσων συμβαίνουν στον τουρισμό οδηγεί σε αποκαρδιωτικά συμπεράσματα. Κι αυτό, επειδή τίποτε δεν πείθει ότι το πάθημα θα γίνει μάθημα. Βέβαιοι ότι το δελεαστικό άθροισμα αρχαιότητες + ήλιος + παραλίες + χωριάτικη αρκεί για να καταρρίπτονται αενάως τα ρεκόρ, συνεχίζουμε να απομυζούμε ένα μοντέλο βαρύτατα προβληματικό.
Πότε αλήθεια θα αποδεχτούμε ότι η Μύκονος, η Σαντορίνη και οι απομιμήσεις τους, έτσι όπως έχουν παραδοθεί στη θρησκεία του χρήματος, θα πάψουν γρήγορα να λειτουργούν σαν οικουμενικοί μαγνήτες και θα μετατραπούν σε τουριστοαπωθητικά σημεία;
Πότε θα πείσουμε την πολυμήχανη μαγκιά μας ότι οι τουρίστες δεν είναι «κουτόφραγκοι» ή «χαζοσλάβοι», που μπορούμε (αλλά και «δικαιούμαστε») να τους ξεγελάμε εσαεί με «μερίδες ξου» και πειραγμένες αποδείξεις; Πότε θα καταλάβουμε ότι στο οικουμενικό χωριό μια ανάρτηση στο φέισμπουκ ή ένα τουίτ για τα σκουπίδια της Κέρκυρας, τον αποκλεισμό της Σαμοθράκης ή την υποθαλάσσια χωματερή της Άνδρου μπορούν να ακυρώσουν πολυέξοδες καμπάνιες; Και ότι οι διαδικτυακές διαμαρτυρίες, είτε από φίρμες σαν τον Λεονάρνο ντι Κάπριο είτε από άσημους τουρίστες, δεν είναι προϊόν ανθελληνισμού, όπως αποφαινόμαστε με πάγια αυτοαθωωτική ελαφρότητα, αλλά συναλλακτικό δικαίωμα;
Παντελής Μπουκάλας, Καθημερινή
Το τουριστικό προϊόν στα όριά του
