Μιλούν στο «Θ» η Καλλιρρόη Βελέντζα και η Κωνσταντίνα Κολόκα
Όταν το 2016 το Θέατρο Νηπιαγωγείο έκανε την εμφάνισή του στην Καλαμάτα, ήταν κάτι πρωτοποριακό. Κι αυτό, γιατί μια ομάδα επαγγελματιών ηθοποιών που δεν είχαν σχέση με την πόλη αποφάσισαν να στήσουν το δικό τους θέατρο και, μάλιστα, σε ένα χώρο όπου στεγαζόταν ένα νηπιαγωγείο, στην οδό Λεΐκων, εξ ου και το όνομά του.
Τότε είχαμε συναντήσει την Καλλιρρόη Βελέντζα και μας είχε μιλήσει για το εγχείρημά της, ενώ μας είχε ξεκαθαρίσει ότι η διαφορά του Νηπιαγωγείου, σε σχέση με τις υπάρχουσες ομάδες, ήταν ότι η δική της ήταν καθαρά επαγγελματική.
Φθάνοντας στο σήμερα, είδαμε πριν από λίγο καιρό το Νηπιαγωγείο να είναι προς πώληση, μιας και η Καλλιρρόη Βελέντζα αποφάσισε να συνεχίσει σε θέατρα της Αθήνας. Κάπου εκεί, όμως, εμφανίστηκε η ηθοποιός και ιδρυτικό μέλος, Κωνσταντίνα Κολόκα, η οποία θέλησε να συνεχίσει τη λειτουργία του θεάτρου, αφού αρνούνταν να δεχτεί ότι αυτός ο χώρος πολιτισμού θα κλείσει, ενώ η Καλλιρρόη Βελέντζα θα είναι καλλιτεχνική διευθύντρια, αυτή τη φορά όμως από την Αθήνα.
Έτσι, λοιπόν, ναι μεν αλλάζουν κάποια πράγματα στη λειτουργία του, όμως το Νηπιαγωγείο θα παραμείνει ζωντανό, γεμάτο σχέδια και όρεξη να προσφέρει στην πόλη.
Το «Θάρρος» συνάντησε τις Καλλιρρόη Βελέντζα και Κωνσταντίνα Κολόκα. Πού; Μα στο χώρο του Νηπιαγωγείου φυσικά. Μιλήσαμε για ώρα μαζί τους κάνοντας έναν απολογισμό των παραστάσεων που ανέβηκαν στο σανίδι τους, ενώ αναφορά έγινε και στο καλαματιανό κοινό, αλλά και στο πώς θα συνεχίσει να λειτουργεί εφεξής ο χώρος.
Πορεία
Όπως μας είπαν, λοιπόν, ξεκίνησαν το 2016, σκληροπυρηνικά, αφού επέλεξαν παραστάσεις του γούστου τους, όμως δύσκολες και για τους ηθοποιούς και για το κοινό. Άρχισαν με Ελύτη και Ρίτσο, συνέχισαν με Ιονέσκο και Άλμπι, ενώ ανέβασαν και ένα παιδικό έργο. Γενικότερα η πρώτη τους χρονιά ήταν σύνθετη. Το πρώτο καλοκαίρι παρουσίασαν και μια μουσικοθεατρική παράσταση με τραγούδια των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη και κείμενα όλου του ρεπερτορίου.
Η επόμενη χρονιά ήταν αφιερωμένη στο νεοελληνικό θέατρο, ανεβάζοντας Σκούρτη, Κεχαΐδη και Σερέφα, ενώ το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς ανέβασαν την παράσταση «Οι Βάρκες», που είχε να κάνει με το μεταναστευτικό.
Φθάνοντας στην τρίτη χρονιά, έγιναν πολλές εξωτερικές συνεργασίες, με παραστάσεις να έρχονται στην πόλη από την Αθήνα, ενώ ανέβηκαν «Οι Δούλες», που γέμισαν ασφυκτικά το θέατρο. Επρόκειτο για μια παράσταση, όπως μας είπαν, δύσκολη και αποτέλεσε στοίχημα για τους ανθρώπους του Νηπιαγωγείου, αλλά τελικά όλα πήγαν καλά. Επίσης, ανέβασαν ένα παιδικό έργο, δημιουργώντας μάλιστα μια μπάντα που θα μείνει, ενώ η συγκεκριμένη παράσταση βγήκε και εκτός Νηπιαγωγείου, αφού παίχτηκε σε πολλά σχολεία της περιοχής. Παράλληλα, έγιναν αρκετά stand up comedy, σε συνεργασία με την Κοινότητα της Κωμωδίας στην Αθήνα.
Κι αφού ολοκληρώθηκε η τρίτη χρονιά, τα μέλη του Νηπιαγωγείου θεώρησαν ότι ο κύκλος έχει κλείσει, κυρίως επειδή η Καλλιρρόη Βελέντζα θα έφευγε για την Αθήνα, προκειμένου να δουλέψει εκεί. Όμως, η απόφαση ήταν δύσκολη και έτσι οι ηθοποιοί προσπαθούσαν να βρουν μια φόρμουλα, ώστε το Νηπιαγωγείο να μην κλείσει. Τελικά η λύση βρέθηκε από την Κωνσταντίνα Κολόκα. Όπως μας εξήγησε, δεν ήθελε να δεχτεί ότι το Νηπιαγωγείο θα κλείσει.
Να σημειωθεί εδώ ότι το θέατρο ιδρύθηκε από την Καλλιρρόη, αλλά για να γίνει αυτό χρειάστηκαν συνεργάτες και μία από τις πρώτες ήταν η Κωνσταντίνα.
Περνώντας στην επόμενη ημέρα και στο μέλλον του θεάτρου, οι δύο συνεργάτιδες παρατήρησαν από πέρυσι ότι οι παραστάσεις με ηθοποιούς από την Αθήνα, όπως και το stand up comedy, έχουν απήχηση και αυτό ήταν μια μέση λύση, προκειμένου το θέατρο να συνεχίσει να λειτουργεί.
Πλέον η Καλλιρρόη από την Αθήνα, όπου και θα εργάζεται, θα είναι καλλιτεχνική διευθύντρια του θεάτρου και θα στέλνει παραστάσεις, ενώ η Κωνσταντίνα θα συνεχίσει στην Καλαμάτα και θα διαχειρίζεται πώς αυτές θα μπορούν να ανέβουν στο Νηπιαγωγείο.
Με λίγα λόγια, το θέατρο θα συνεχίσει με πολλές συνεργασίες, ειδικά με νέους δημιουργούς και όχι με παραστάσεις που έτσι και αλλιώς θα έκαναν περιοδεία στην πόλη μας το καλοκαίρι. Παράλληλα, η χρονιά θα περιέχει και αρκετές παραστάσεις stand up comedy, αφού, όπως επανέλαβαν, το κοινό της Καλαμάτας έδειξε ότι τις αγαπά και τις επιζητά.
Στη συνέχεια της συζήτησης τους θύμισα ότι το 2016 που είχαμε συναντηθεί για πρώτη φορά τους είχα ρωτήσει πώς μια ομάδα αποκλειστικά επαγγελματιών ηθοποιών, με δικό τους μάλιστα θέατρο, μπορεί να επιβιώσει στην Καλαμάτα. Όπως ανέφεραν, συνεχίζει να ισχύει το ερώτημα, μιας και στο Νηπιαγωγείο υπάρχουν μόνο επαγγελματίες ηθοποιοί. Όσο για το αν μπορεί κάποιος επαγγελματίας ηθοποιός να ζήσει μόνο από την υποκριτική, μου απάντησαν ότι το ίδιο ισχύει και στην Αθήνα. Κανένας ηθοποιός δεν έχει δουλειά όλο το χρόνο, ενώ οι περισσότεροι, ακόμα και οι «αναγνωρίσιμοι», δε ζουν μόνο από αυτό, αφού κάνουν και άλλες δουλειές, ασχέτως αν «στον κόσμο έχει περάσει το λάθος πρότυπο ότι υπάρχουν ηθοποιοί που ζουν μόνο από την ηθοποιία».
Πρόσθεσαν, δε, ότι έχει παρεξηγηθεί η έννοια του επαγγελματία ηθοποιού, καθώς δεν είναι επαγγελματίας μόνο κάποιος που ζει από το θέατρο. Κατά τις ίδιες, επαγγελματίας ηθοποιός είναι κάποιος που έχει καταναλώσει ώρες μελέτης πάνω στην υποκριτική και την έχει σπουδάσει ή έχει δουλέψει επαγγελματικά (επ’ αμοιβή) και με επαγγελματικούς όρους, συγκεντρώνοντας έτσι τα κατάλληλα ένσημα.
Η Καλλιρρόη συμπλήρωσε ότι όλοι οι ηθοποιοί, τουλάχιστον στο ξεκίνημά τους, δούλευαν και αλλού, π.χ. οι περισσότεροι έχουν δουλέψει σε καφετέριες, ενώ ανέφερε ότι το βασικό για κάποιον που θεωρείται επαγγελματίας ηθοποιός είναι η προτεραιότητα. Να έχει, δηλαδή, το θέατρο πάνω από όλα, ανεξαρτήτως του αν κάνει άλλη δουλειά για να βιοποριστεί.
Σύμφωνα με την Κωνσταντίνα, η παράλληλη εργασία δεν παρατηρείται μόνο στους ηθοποιούς. Υπάρχουν μέχρι και γιατροί, δικηγόροι και καθηγητές που παράλληλα κάνουν μιαν άλλη δουλειά, για να συμπληρώσει πως «στην Ελλάδα της κρίσης είναι δύσκολα τα πράγματα!».
Συνεχίζοντας την κουβέντα μας, ζήτησα να μου πουν τη γνώμη τους για τις ερασιτεχνικές ομάδας της πόλης και αν τελικά «έχει χαθεί η μπάλα» ανάμεσα στο ερασιτεχνικό και το επαγγελματικό.
Η Καλλιρρόη απάντησε ότι ίσως υπάρχει μιαν εσφαλμένη αντίληψη από κάποιους που λένε ή γράφουν κιόλας ότι μια ερασιτεχνική παράσταση ήταν σε επαγγελματικό επίπεδο.
Επαγγελματισμός, κατά την ίδια, δεν είναι ότι μια παράσταση έχει πολλά άτομα στη σκηνή, ούτε ότι έχει φώτα και κουστούμια, μιας και θεωρεί ότι το θέατρο δε βρίσκεται στο στολίδι του, αλλά στην ουσία.
Πρόσθεσε, δε, ότι δεν είναι φιλότιμες οι προσπάθειες των ερασιτεχνικών ομάδων, πολλές φορές είναι αξιοθαύμαστες, αλλά κατά την ίδια αυτό δε θεωρείται επαγγελματικό.
Η Κωνσταντίνα με τη σειρά της έδωσε μπράβο στις ερασιτεχνικές ομάδες που καταφέρνουν να αφιερώσουν τον ελεύθερο χρόνο τους στο θέατρο, αλλά κατά την ίδια το ζήτημα είναι και πώς πλασάρεται αυτό στους ίδιους τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, με κάποιους, όπως είπε, να την αποκαλούν συνάδελφο.
Ζητώντας να μου σχολιάσουν το θεατρόφιλο κοινό της Καλαμάτας και πώς αντιμετώπισε τη δημιουργία του Νηπιαγωγείου, απάντησαν ότι η πρώτη χρονιά ήταν γνωριμίας μεταξύ κοινού και ηθοποιών και έτσι τα βήματα ήταν δειλά. Στη συνέχεια βρέθηκαν οι ισορροπίες, το κοινό της Καλαμάτας αγκάλιασε το εγχείρημα και το Νηπιαγωγείο πήρε φόρα, καθώς γέμιζε το θέατρο. Βέβαια, όπως είπαν, αυτό δεν ήταν και τόσο δύσκολο, αφού χωρά 50 άτομα. Για τις ίδιες, όμως, σημαντικό είναι ότι αυτό έγινε σημείο αναφοράς και οικείο για τους Καλαματιανούς, που γνωρίζουν ξεκάθαρα τι δουλειά γίνεται εκεί.
Όσο για το αν υπάρχουν δυσνόητες παραστάσεις, απάντησαν ότι είναι θέμα του πώς θα αποφασίσει ο σκηνοθέτης να δουλέψει ένα κείμενο. Έτσι, κάτι πολύ απλό μπορεί να γίνει δυσνόητο, όπως και το αντίστροφο.
Επισήμαναν, δε, ότι σε μια παράσταση που θεωρείται επικοινωνιακή δε σημαίνει απαραίτητα ότι ο σκηνοθέτης θα ρίξει την ποιότητα, ενώ για αυτές η ουσία του θεάτρου είναι το μοίρασμα και η επικοινωνία ανάμεσα στους ηθοποιούς και το κοινό. Έτσι και η Καλλιρρόη, όταν χρειάστηκε, άλλαξε τη φόρμα του έργου, χωρίς όμως να ρίξει την ποιότητά του.
Φθάνοντας στο τέλος της συζήτησης, τις ρώτησα αν μετάνιωσαν για το εγχείρημα στην πόλη μας, μιας και καμία από τις δύο δεν είχε σχέση με την Καλαμάτα.
Η Καλλιρρόη απάντησε πρώτη ότι δε μετάνιωσε που ήρθε και έφτιαξε το θέατρο στην Καλαμάτα. Απλά πλέον νιώθει ότι είναι η στιγμή να κάνει το επόμενό της βήμα, καθώς είναι σε παραγωγική ηλικία και θέλει να συνεργαστεί και με άλλους ανθρώπους, ώστε να εξελιχθεί.
Κλείνοντας ανέφερε ότι η Καλαμάτα τής έδωσε μια τεράστια βαλίτσα και σε σχέση με την παραγωγή, όπου η πόλη μας ήταν ένα πολύ σκληρό σχολείο, αλλά και σε σχέση με όσα αφορούν στην καλλιτεχνική της ιδιότητα.
Εκτός, όμως, από το επαγγελματικό κομμάτι, στην Καλαμάτα ανακάλυψε ότι είναι προσαρμοστική. Μπορεί να εμφανιστεί από το πουθενά σε μια άγνωστη πόλη και να καταφέρει να επιβιώσει και, μάλιστα, από το 0 να δημιουργήσει ένα θέατρο.
Η Κωνσταντίνα με τη σειρά της μας είπε ότι μέχρι να μετακομίσει στην Καλαμάτα είχε δουλέψει στην Αθήνα και σε μεγάλες σκηνές, όμως αυτά που έκανε στο χώρο του Νηπιαγωγείου δεν τα είχε συναντήσει ποτέ, τόσο σε επίπεδο κειμένων όσο και σε τρόπο δουλειάς. Ήταν καταστάσεις που φοβόταν, αλλά εδώ τα κατάφερε και εξελίχθηκε.
Για την ίδια το συγκεκριμένο θέατρο είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο, για να προσθέσει ότι θα μπορούσε παράλληλα να κάνει και κάτι στην Αθήνα, αλλά βάση της θα είναι πάντα η Καλαμάτα.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
