Με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση της Περιφέρειας Πελοποννήσου σχετικά με την πρόθεσή της να προχωρήσει σε αξιοποίηση των μονοπατιών σε όλη την περιοχή ευθύνης της, με στόχο την ενίσχυση του εναλλακτικού τουρισμού, καθώς έχει ήδη προϋπολογίσει συνολικά 1 εκατομμύριο ευρώ (με πρόβλεψη για όλα τα απαραίτητα υλικά, όπως ξύλινες ταμπέλες, πάσσαλοι, έξοδα διαφήμισης κ.α.) για να παραδοθούν 1.100 χιλιόμετρα μονοπατιών στην Πελοπόννησο, το Ψηφιακό Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας απέστειλε αίτηση – αίτημα προς την Περιφέρεια Πελοποννήσου για την αξιοποίηση και ανάδειξη του “Μεσογειακού Μονοπατιού Natura 2000” της Νότιας Μεσσηνίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την αίτηση – αίτημα, ζητείται να μελετηθεί η δυνατότητα ένταξης σε πρόγραμμα χρηματοδότησης της αξιοποίησης– ανάδειξης (καθαρισμός, σήμανση και προβολή) του «Μεσογειακού Μονοπατιού Natura 2000», που ξεκινά από τις πηγές του Μηναγιώτικου ρέματος, στην περιοχή του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων, και καταλήγει στις εκβολές του, στην περιοχή της Φοινικούντας (μήκος διαδρομής: περίπου 14 χλμ.). Είναι χαρακτηριστικό ότι η περιοχή της Νότιας Μεσσηνίας διακρίνεται για τη μεγάλη ποικιλία οικοσυστημάτων, ενώ λόγω ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών εντοπίζεται μεγάλος αριθμός ενδημικών ειδών φυτών και ζώων.
Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί ότι δύο αιωνόβια δένδρα που βρίσκονται στην περιοχή της αφετηρίας του εν λόγω μονοπατιού είναι υποψήφια προς ένταξη στον Κατάλογο των Διατηρητέων Μνημείων της Φύσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες οι ανθρώπινες παρεμβάσεις έχουν δημιουργήσει ποικίλα περιβαλλοντικά προβλήματα. Έτσι, το προτεινόμενο για αξιοποίηση μονοπάτι θα αποτελέσει βασικό μοχλό προστασίας και ανάδειξης ενός ιδιαίτερου οικοσυστήματος που φιλοξενεί σημαντικά είδη μεσογειακών οικοτόπων.
Ανάμεσα στα σημαντικά είδη οικοτόπων, της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, που απαντώνται στην περιοχή είναι ο τύπος οικοτόπου 92C0 «Δάση Platanus orientalis- Δάση ανατολικής πλατάνου», ο τύπος οικοτόπου 92D0 «Nerium oleander, Vitex agnus-cactus / πικροδάφνες και λυγαριές», ο τύπος οικοτόπου 9290 «Δάση με Cupressus (Acero-Cupression), κυπαρισσοδάση», ο τύπος οικοτόπου 9320 «Δάση με Olea και Ceratonia, αγριελιάς και χαρουπιάς», ο τύπος οικοτόπου 9340 «Δάση με Quercus ilex – Δάση Αριάς», ο τύπος οικοτόπου 9350 «Δάση με Quercus macrolepis, Δάση βαλανιδιάς», ο τύπος οικοτόπου 9540 «Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου» κ.ά., που εμπεριέχουν ένα σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα για την ευρύτερη περιοχή της νότιας Πελοποννήσου.
Παράλληλα, αξιόλογη είναι και η πολιτισμική κληρονομιά της περιοχής που διαπερνά το «Μεσογειακό Μονοπάτι Natura 2000». Χαρακτηριστικό του γεγονότος αυτού αποτελεί η πρόσφατη απόφαση του Δήμου Πύλου Νέστορος για την καθιέρωση της Μάχης στα Κάτω Μηνάγια, που διεξήχθη στις παρυφές της κοιλάδας του Μηναγιώτικου ρέματος, ως Δημόσιας Εορτής Τοπικής Σημασίας, ενώ πριν από ένα χρόνο το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε ως Διατηρητέο Νεώτερο Μνημείο το εμβληματικό Δημοτικό Σχολείο του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων, που βρίσκεται στην αφετηρία του εν λόγω μονοπατιού. Επίσης, στην εξεταζόμενη περιοχή βρίσκονται δύο μεσαιωνικά οχυρά, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποτελεί το γεγονός της αναφοράς του Μηναγιώτικου ρέματος από το Γάλλο φιλέλληνα Σατωμπριάν, κατά την περιήγησή του στην περιοχή τον Αύγουστο του1806. Ακόμη, η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή του Μοριά (1829) κάνει αναφορά στο πόρισμα των επιστημονικών εργασιών της στο Μηναγιώτικο ρέμα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι κατά μήκος του ρεύματος έχουν εντοπισθεί 12 υδρόμυλοι, για τους οποίους αναμένεται σύντομα δημοσίευση ερευνητικής μελέτης σε επιστημονικό περιοδικό από το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας.
Βάσει όλων αυτών, η αξιοποίηση και η ανάδειξη του «Μεσογειακού Μονοπατιού Natura 2000», που διαπερνά μεγάλο μέρος της περιοχής που έχει ενταχθεί στο δικτύου Natura 2000, με σημαντικούς και σπάνιους οικοτόπους και η ένταξή του στο δίκτυο μονοπατιών της Πελοποννήσου, θα δώσει την δυνατότητα μιας ολιστικής προσέγγισης σε σχέση με την ανάπτυξη της περιοχής, με γνώμονα την ισόρροπη σχέση φύσης και ανθρώπου, ενώ θα αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του για τους ανθρώπους, τη φύση και την τοπική οικονομία.
Αξιοποίηση και ανάδειξη του “Μεσογειακού Μονοπατιού Natura 2000” της Νότιας Μεσσηνίας
