Μεσούσης της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στο Λονδίνο, το απόγευμα της Τετάρτης, ο Τούρκος πρόεδρος έδινε εντολή στον υπουργό Ενέργειας της χώρας του, κ. Ντονμέζ, να αναγγείλει ότι οι επόμενες έρευνες και γεωτρήσεις της Τουρκίας θα γίνουν στην περιοχή της ΑΟΖ Τουρκίας -Λιβύης.
Και μόνον αυτό το προκλητικό και πέραν πάσης διπλωματικής δεοντολογίας γεγονός δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι η επείγουσα έκτακτη ελληνοτουρκική συνάντηση κατέληξε σε ναυάγιο, πράγμα που δήλωσε και ο κατηφής Έλληνας πρωθυπουργός μετά τη συνάντηση, λέγοντας ότι «συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε».
Είχε προηγηθεί η έκτακτη συνάντηση Τραμπ- Ερντογάν στο Λονδίνο, που κράτησε 28 λεπτά της ώρας, η οποία, σύμφωνα με όλες τις διπλωματικές πληροφορίες, κατέληξε σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ, σύμφωνα με όλες τις αξιόπιστες πληροφορίες, υιοθέτησε θετική στάση απέναντι στο Μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, δίνοντας πράσινο φως στον Τ. Ερντογάν να προχωρήσει και εκφράστηκε με καθόλου κολακευτικά λόγια για τους Έλληνες, όπως επιμένουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές… (σ.σ. «είναι χειρότεροι και από τους Κούρδους» φαίνεται να είπε ο Αμερικανός πρόεδρος).
Χθες Πέμπτη, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, ανακοίνωσε ότι έρχεται σήμερα (σ.σ. χθες) στο τουρκικό Κοινοβούλιο το θέμα της επικύρωσης της συμφωνίας με την Λιβύη.
Αυτό σημαίνει ότι η Άγκυρα, το ταχύτερο δυνατόν και χωρίς να αφήσει περιθώρια αναπνοής στην Αθήνα, σκοπεύει να προχωρήσει σε κινήσεις για τη νομική κατοχύρωση της οριοθέτησης της ΑΟΖ Τουρκίας – Λιβύης στον ΟΗΕ και να την «ενεργοποιήσει» με τουρκικές γεωτρήσεις στην παράνομη ΑΟΖ.
Οι προθέσεις αυτές καταγράφονται καθαρά στο Μνημόνιο Τουρκίας- Λιβύης. Το Μνημόνιο αυτό έχει 11 άρθρα και το 5 άρθρο έχει ιδιαίτερη σημασία και για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Αυτό το άρθρο 5 φέρνει στη δημοσιότητα η εφημερίδα μας, και το οποίο λέει τα εξής:
«Οι δύο χώρες (σ.σ. Τουρκία – Λιβύη) με απέναντι ακτές αποφάσισαν να οριοθετήσουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα το ταχύτερο δυνατόν στη ΝΑ Μεσόγειο, με βάση τη Σύμβαση της Θάλασσας.
Η συμφωνία οριοθέτησης θα υποβληθεί στον ΟΗΕ για τη νομική κατοχύρωσή της.
Στη συνέχεια θα κληθεί η Ελλάδα για να συμφωνηθεί μεταξύ των τριών μερών (σ.σ. Ελλάδα, Τουρκία, Λιβύη) η ΑΟΖ και μετά την πολιτική λύση στο Κυριακό, θα κληθεί και η Κύπρος να συμφωνήσει».
Για την Αθήνα, μετά την άκαμπτη και αδιάλλακτη στάση Ερντογάν στη συνάντηση του Λονδίνου, τα περιθώρια διπλωματικής ανάσχεσης των τουρκικών προκλητικών ενεργειών υπάρχουν, αλλά μικραίνουν επικίνδυνα, όσο η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν κινείται ταχύτατα για να μη βρεθεί μπροστά σε καταστροφικά για τα εθνικά συμφέροντα και την κυριαρχία της χώρας τετελεσμένα.
Σύμφωνα με τις τουρκικές δηλώσεις, η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για τη μεταξύ τους ΑΟΖ θα πάρει ταχύτατα το δρόμο για τον ΟΗΕ , όπου θα αναρτηθεί στον πίνακα οριοθετήσεων προκειμένου να αποκτήσει νομική ισχύ. Αν μέσα σε 40 ημέρες, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν υπάρξει καμιά καταγγελία από άλλη ενδιαφερόμενη χώρα (εν προκειμένω Ελλάδα Κύπρος και Αίγυπτος), τότε η Συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης για την ΑΟΖ κατοχυρώνεται στον ΟΗΕ και αποκτά νομική ισχύ.
Επομένως, η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη:
α) να καταγγείλει επισήμως εγγράφως και αιτιολογημένα τη Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης, και
β) Να καταθέσει από κοινού με την Κύπρο (τουλάχιστον) τις συντεταγμένες της ΑΟΖ Ελλάδας Κύπρου (τουλάχιστον). Η Αίγυπτος, ως γνωστόν, και μετά την επίσκεψη Δένδια στο Κάιρο εμφανίζεται διστακτική να προχωρήσει στην από κοινού οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ελλάδα και την Κύπρο, προτρέποντας την Αθήνα να τα βρει πρώτα με την Άγκυρα.
Όταν η ελληνική πλευρά προχωρήσει ταχύτατα στις δύο αυτές ενέργειες, ο ΟΗΕ είναι υποχρεωμένος να αποστείλει την υπόθεση των αντιδίκων ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΟΖ ΤΟΥΡΚΙΑΣ -ΛΙΒΥΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για τελεσίδικη απόφαση. Αν και ουδείς γνωρίζει εκ των προτέρων βεβαίως την απόφαση του Δικαστηρίου, η κίνηση αυτή βοηθά την Αθήνα να αναχαιτίσει βεβιασμένες κινήσεις της Άγκυρας και να κερδίσει χρόνο για να προετοιμάσει τα επόμενα βήματα και τις κινήσεις της απέναντι στην Άγκυρα.
Πρωτίστως, όμως, απαιτείται μεγάλη ψυχραιμία από την Αθήνα απέναντι σε προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας με αναγγελίες τουρκικών γεωτρήσεων νότια της Κρήτης, τις οποίες η Άγκυρα οφθαλμοφανώς επιθυμεί να χρησιμοποιήσει ως παγίδα για να πέσει μέσα η Ελλάδα.
Μια ενθουσιώδης- για την τόνωση της ελληνικής κοινής γνώμης- συγκέντρωση ελληνικών δυνάμεων γύρω από ένα τουρκικό γεωτρύπανο στην περιοχή και η ενδεχόμενη πρόκληση κάποιου «ερμού επεισοδίου» μπορεί να αποτελέσει το πρόσχημα για την Άγκυρα για τουρκικό «αντιπερισπασμό», π.χ. σε Κύπρο ή κάποιο σημείο στο Αιγαίο με απρόβλεπτες συνέπειες.
Και τούτο, διότι η Άγκυρα θα μετρήσει πολύ τη σε βάρος των επιχειρησιακών σχεδίων της απόσταση της Κρήτης από τις τουρκικές ακτές. Αντιθέτως, είναι εύκολος ο αντιπερισπασμός της λόγω γεωγραφικής εγγύτητας στην Κύπρο ή κάποιο νησί του Αιγαίου.
Οι καιροί είναι πονηροί και επικίνδυνοι – αλλά όχι απρόβλεπτοι.
Της Κύρας Αδάμ
