Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, στην Άγκυρα, επαναλήφθηκαν οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας -Τουρκίας σε επίπεδο γενικών γραμματέων των δύο υπουργείων Εξωτερικών.
Οι συναντήσεις αυτές είχαν επιβεβαιωθεί κατά την πρόσφατη συνομιλία Μητσοτάκη – Ερντογάν στις αρχές Δεκεμβρίου στο Λονδίνο, πεσούσης της κρίσης με την τουρκο-λιβυκή ΑΟΖ, όπως συστηματικά γίνεται από τη δεκαετία του 2000 και εντεύθεν, χωρίς ποτέ να έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο και ανακοινώσιμο αποτέλεσμα.
Η πρόσφατη ελληνοτουρκική συνάντηση στην Άγκυρα, η πρώτη επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, έπιασε το νήμα από εκεί πού την είχε αφήσει η κυβέρνηση Τσίπρα λίγο πριν από τις εκλογές του 2019.
Η επικεφαλίδα της διαπραγμάτευσης ήταν η εμβάθυνση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο χώρες και η συζήτηση επικεντρώθηκε σε δύο θέματα:
•Ημερήσιο πρόγραμμα τουρκικών πτήσεων (DFS) στο Αιγαίο, και
•Hπροοπτική του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.
Αναλυτικότερα:
Η ιστορία για τα DFS ξεκινά από το 2000, επί κυβέρνησης Σημίτη, η οποία και τότε αναζητούσε διαύλους επικοινωνίας για να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο.
Τότε, είχε συζητηθεί η τουρκική πρόταση, η Άγκυρα να ενημερώνει καθημερινώς την Αθήνα για τον αριθμό των αεροσκαφών της που θα πετάξουν στο Αιγαίο και σε ποια ευρύτερη περιοχή (Βόρειο- Κεντρικό – Ανατολικό Αιγαίο) και τίποτε άλλο (σ.σ. σημειώνεται ότι το Β. Αιγαίο φτάνει μέχρι το Θερμαϊκό Κόλπο, το Κεντρικό Αιγαίο μέχρι την Κάρυστο, το Νότιο Αιγαίο μέχρι, π.χ., τον Αργοσαρωνικό και Λακωνικό κόλπο).
Η αρχική τουρκική πρόταση δεν έκανε καμιά αναφορά στα σημεία εισόδου και εξόδου των αεροσκαφών της στο FIR Αθηνών, ούτε το δρομολόγιό τους, ούτε αν είναι οπλισμένα, ούτε αν θα σέβονται την ελληνική κυριαρχία κ.λπ.
Με δύο λόγια, η τυχόν εφαρμογή των τουρκικών DFS στο όνομα «της μείωσης της έντασης και της αποφυγής αεροπορικού ατυχήματος» θέτει αυτομάτως στα άχρηστα όλα τα ελληνικά δικαιώματα και συμφέροντα στο σύνολο του Αιγαίου, διότι:
Καταργεί εμπράκτως το FIR Αθηνών ως περιοχή ελέγχου του ΑΤΑ Λάρισας, χωρίς ταυτόχρονη κατάθεση σχεδίων πτήσης των τουρκικών μαχητικών στην ΥΠΑ Ελλάδας, χωρίς δικαίωμα ελληνικής αντίδρασης , αφού η Αθήνα θα έχει προηγουμένως «ενημερωθεί»- απλώς – για τις τουρκικές κινήσεις, ενώ παράλληλα η Τουρκία δε θα σέβεται την εθνική κυριαρχία και θα διατηρεί στο ακέραιο το στοιχείο του αιφνιδιασμού στην περίπτωση επιχειρήσεων…
Με δυο λόγια, το Αιγαίο μετατρέπεται σε «χώρο αναψυχής» των τουρκικών μαχητικών, τα οποία δε θα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ελληνικής ανάσχεσης κ.λπ.
Αν και η κυβέρνηση Σημίτη είχε κατ’ αρχάς αποδεχθεί τα DFS, η τύχη τους χάθηκε βιαίως, όταν το ΥΕΘΑ απέρριψε συλλήβδην τα τουρκικά DFS, με το βαρύ αιτιολογικό ότι η Άγκυρα, στο όνομα «της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο», στην πραγματικότητα έθετε στα άχρηστα όλα τα ελληνικά δικαιώματα και συμφέροντα στο σύνολο του Αιγαίου.
Παρά ταύτα, η πρόταση για τα τουρκικά DFS ουδέποτε έφυγε από το τουρκικό τραπέζι των συνομιλιών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Και έτσι, τα DFS έπεσαν και πάλι στο τραπέζι των συνομιλιών στη συνάντηση της Αγκύρας την περασμένη εβδομάδα.
Σύμφωνα με αποκλειστικές και απολύτως εξακριβωμένες πληροφορίες, η Άγκυρα επανήλθε στα DFS με τροποποιήσεις στην πρότασή της προς την Ελλάδα.
Η Άγκυρα προτείνει τώρα τη «συμβιβαστική πρόταση» να δίνει μόνον το δρομολόγιο των αεροσκαφών της που θα εισέρχονται καθημερινώς στο Αιγαίο και τίποτε άλλο. Δηλαδή, δε θα δίνει σημεία εισόδου – εξόδου των αεροσκαφών από το FIR Αθηνών, δε θα ελέγχονται από αυτό, δε θα δίνει χρόνο παραμονής τους στο Αιγαίο και, φυσικά, δε θα καταθέτει σχέδια πτήσης και δε θα δίνει τον αριθμό αεροσκαφών της, ούτε αν αυτά είναι οπλισμένα.
Με δυο λόγια, η Άγκυρα παραμένει απολύτως σταθερή στην επιδίωξή της να καταστήσει ολόκληρο το Αιγαίο «χώρο ψυχαγωγίας και εκδρομών» των αεροσκαφών της στο όνομα της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο.
Το δεύτερο θέμα το οποίο εθίγη κατά τη διερευνητική συνάντηση της Αγκύρας την περασμένη εβδομάδα ήταν το ενδεχόμενο/ προοπτική παραπομπής στη Χάγη.
Η Τουρκία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έδειξε πρόθυμη να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς να αποκλείει και την παραπομπή στο Δικαστήριο της Χάγης, σε μελλοντικό χρόνο και αν αυτό απαιτηθεί, αλλά «μόνον για την ΑΟΖ στο Αιγαίο», προσθέτοντας με νόημα ότι αν κατά τη διαδικασία προκύψουν και άλλα θέματα στο Δικαστήριο, αυτό δεν είναι από τώρα γνωστό. Σε ό,τι αφορά το θέμα των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο και την παραπομπή τους στη Χάγη (όπως είχε ζητήσει ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης στην πρόσφατη συνέντευξη του), η τουρκική πλευρά μεταθέτει το θέμα στο μέλλον.
Της Κύρας Αδάμ
