Ενημέρωση προχθές στα Φιλιατρά για μέτρα πρόληψης της νέας ασθένειας
Τρία είναι, μέχρι στιγμής, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα του νέου κι επικίνδυνου ιού της Καστανής Ρυτίδωσης της τομάτας σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες στην Τριφυλία, ύστερα από εξέταση δειγμάτων στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, όπως επισήμανε ο διευθυντής ΔΑΟΚ Τριφυλίας, Αντώνης Παρασκευόπουλος, «ανοίγοντας» την εσπερίδα ενημέρωσης για τη νέα αυτή ασθένεια που διεξήχθη προχθές το απόγευμα στο κατάμεστο από αγρότες και γεωπόνους Φουρναράκειο Πνευματικό Κέντρο Φιλιατρών. Όπως έχει γίνει γνωστό, το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού στην Ελλάδα εμφανίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Κρήτη, στην περιοχή των Χανίων. Από το Σεπτέμβριο το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει εκδώσει ενημερωτικό φυλλάδιο σχετικά με τον ιό, που προσβάλλει την τομάτα και την πιπεριά, το αίτιο, τα φυτά ξενιστές, τα συμπτώματα και τα μέτρα αντιμετώπισής του.
Από τις 23 Οκτωβρίου η ΔΑΟΚ Τριφυλίας έχει ενημερώσει για τον ιό γεωπόνους, παραγωγούς, αλλά και όλο τον κόσμο μέσω των ΜΜΕ και του διαδικτύου.
Στις 11 Νοεμβρίου ταυτοποιήθηκε ο ιός στην Τριφυλία στο πρώτο δείγμα, στη συνέχεια βρέθηκε και δεύτερο, που ιδιώτης από την Τριφυλία πήγε στο Μπενάκειο και προχθές εστάλη στη ΔΑΟΚ Τριφυλίας πρωτόκολλο και για τρίτο δείγμα με τον ιό.
Κατά την προχθεσινή εσπερίδα ενημέρωσης η δρ. Χριστίνα Βαρβέρη, ερευνήτρια στο Α’ Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, επισήμανε ότι «πρόκειται για έναν καινούργιο ιό καραντίνας, που απασχολεί όλο τον κόσμο, όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά και την Ασία και την Αμερική και ο οποίος ανακαλύφθηκε πρώτη φορά πριν από έξι χρόνια στο Ισραήλ. Είναι πάρα πολύ μεταδοτικός, προκαλεί πάρα πολλά προβλήματα στην καλλιέργεια, μειώνει την παραγωγή έως και 70% και γι’ αυτό θα πρέπει οι παραγωγοί μας να είναι ενημερωμένοι και με το που θα δουν το πρώτο ύποπτο σύμπτωμα να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα. Γι’ αυτό είμαστε εδώ, για να μπορέσουμε να τους προετοιμάσουμε και να έχουμε τη λιγότερη δυνατή καταστροφή από αυτόν τον επικίνδυνο ιό».
Η ίδια τόνισε ότι βρήκαν τον ιό στην Τριφυλία για πρώτη φορά το Νοέμβριο, αλλά νομίζει πως μέσα στους τρεις περίπου μήνες που πέρασαν το πρόβλημα έχει πάρει μεγάλη έκταση.
Με τη σειρά του, ο γεωπόνος Msc στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστος Αραμπατζής, σημείωσε: «Είναι ένας ιός που από τη μία πλευρά μάς προβληματίζει κι από την άλλη χρειάζεται προσοχή. Οι επαγγελματίες παραγωγοί δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν. Θέλουμε εξαιρετικά μέτρα φυτοϋγιεινής στο θερμοκήπιο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κρατηθούμε στην καλλιέργεια της τομάτας όσο το δυνατόν περισσότερο μέχρι να βρεθούν καινούργια γονίδια ανθεκτικότητας».
Ο ίδιος επισήμανε ότι «θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε στο θερμοκήπιο σαν χειρουργείο», ενώ αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα λήψης προστατευτικών μέτρων για την πρόληψη εμφάνισης του ιού στις καλλιέργειες.
Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας, Στάθης Αναστασόπουλος, σημειώνοντας ότι «το θέμα της ενημέρωσης και συζήτησης της εσπερίδας είναι ισότιμης σημασίας και σπουδαιότητας με αυτόν τον παράξενο και καινούργιο κορωνοϊό, που, ας το πούμε, τρομοκρατεί όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη».
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Φιλιατρών, Βασίλης Αθανασόπουλος, επισήμανε τη σημασία της ενημέρωσης για την πρόληψη του ιού.
Στην ενημέρωση συμμετείχαν ο αντιπρόεδρος του Δ.Σ. Τριφυλίας, Παναγιώτης Τσαφαράς και ο δημοτικός σύμβουλος Ευάγγελος Κοροβίλας, ενώ απουσίαζαν εκπρόσωποι της Δημοτικής Αρχής.
Σημειώνεται ότι στην τομάτα τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ποικιλία. Οι ποικιλίες τομάτας με το γονίδιο ανθεκτικότητας Tm-22 (που χρησιμοποιείται ενάντια σε άλλους tobamo-ιούς) είναι ευπαθείς στον ιό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα, στελέχη και τους καρπούς. Τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν χλώρωση, μωσαϊκό, ποικιλoχλώρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Νεκρωτικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν σε ποδίσκους, κάλυκες και μίσχους. Οι καρποί εμφανίζουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, όπως επίσης παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Ο ιός μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα εργαλεία, ρούχα προσωπικού), με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και πιθανόν με το σπόρο. Έχουν, επίσης, σημειωθεί και μεταδόσεις μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση σε υπό κάλυψη καλλιέργειες.
Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, το οποίο, κυρίως αν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο τουλάχιστον για έξι μήνες.
Στις υπό κάλυψη καλλιέργειες, η μόλυνση μπορεί να προέλθει από ιικά σωματίδια που διατηρούνται, χάρη στην αξιοσημείωτη αντοχή τους επί των διαφόρων κατασκευών, από τις οποίες περνάνε με διάφορους τρόπους στα φυτά. Στη συνέχεια, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί με τις καλλιεργητικές εργασίες (δέσιμο, ξεβλάστημα, συλλογή κ.λπ.).
Για τον περιορισμό της εξάπλωσης, η Διεύθυνση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του ΥπΑΑΤ και το Εργαστήριο Ιολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου προτείνει, εντός των επιχειρήσεων όπου διαπιστώνεται η παρουσία του ιού, τα εξής μέτρα υγιεινής των καλλιεργειών: Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου. Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση/καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα. Χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων για φύτευση. Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών μετά τη μεταφύτευσή τους στον αγρό ή το θερμοκήπιο και απομάκρυνση/καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης. Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon® S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη). Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών. Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων. Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα κ.λπ.), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά. Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κ.λπ. εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων/φυτεύσεων. Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης. Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων. Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας, καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
Του Ηλία Γιαννόπουλου
