Όσα χρήματα του ΕΣΠΑ δεν έχουν συμβασιοποιηθεί θα οδηγηθούν σε δράσεις και έργα αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων από τον κορωνοϊό.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΥΜΒΑΣΙΟΠΟΙΗΣΗ
Συμβασιοποίηση είναι η νομική δέσμευση που έχει αναληφθεί βάσει των δημοσίων συμβάσεων που έχουν συναφθεί μεταξύ των δικαιούχων (Φορείς Υλοποίησης) έργων που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και των αναδόχων (Φορείς Εκτέλεσης) που αναλαμβάνουν την εκτέλεση των έργων αυτών, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο παραγωγής του έργου. Πιο απλά, επενδυτικά έργα που έχουν εγκριθεί, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα η αποδοχή της έγκρισης από το δικαιούχο και δεν έχει δεσμευτεί ακόμα το ποσό χρηματοδότησης / επιδότησης.
Η ΕΙΔΗΣΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Σε ολική ανατροπή του ΕΣΠΑ προχωρά η κυβέρνηση εξαιτίας του κορωνοϊού. Τα επιχειρησιακά προγράμματα που «τρέχουν» θα αναμορφωθούν στο σύνολό τους, προκειμένου να προσαρμοστούν στα δεδομένα που θέτει η πανδημία, και όσα έργα είχαν προγραμματιστεί από Περιφέρειες και Δήμους, αλλά δεν έχουν συμβασιοποιηθεί, κατά πάσα πιθανότητα θα μεταφερθούν σε μελλοντικό χρόνο, ίσως και στην επόμενη προγραμματική περίοδο.
Οι αποφάσεις έχουν ληφθεί και ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, με το γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρη Σκάλκο, βρίσκονται σε διαβούλευση αυτό το διάστημα με τις Περιφερειακές και τις Διαχειριστικές Αρχές του ΕΣΠΑ σε όλες τις Περιφέρειες, ώστε να δουν τα διαθέσιμα από τα περιφερειακά προγράμματα και να εξετάσουν συνολικά πλέον σε κεντρικό επίπεδο τις δράσεις και τα έργα που θα γίνουν σε όλη τη χώρα μέσω των ευρωπαϊκών πόρων.
Είναι προφανές ότι το σύνολο των διαθέσιμων χρημάτων θα διατεθούν για δράσεις ενίσχυσης της οικονομίας που πλήττεται από τον κορωνοϊό. Δηλαδή, σε στοχευμένα προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της εργασίας, προκειμένου να επανεκκινήσει η οικονομία με την έξοδο από την υγειονομική κρίση.
Ο υφιστάμενος σχεδιασμός ανατράπηκε πλήρως και μια σειρά από έργα που προγραμματίστηκαν για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2014-2020), με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023, δε θα συμβασιοποιηθούν και δε θα χρηματοδοτηθούν, άρα μετατίθεται η υλοποίησή τους για μεταγενέστερο χρόνο.
Ήδη γίνεται σε κάθε Περιφέρεια η καταγραφή των διαθέσιμων (τα κονδύλια που ακόμη δεν απορροφήθηκαν και δεν πρόκειται να απορροφηθούν από όσα έργα έχουν συμβασιοποιηθεί). Από τα συνολικά διαθέσιμα θα αφαιρεθούν τα κονδύλια που θα απορροφηθούν από τα συμβασιοποιημένα έργα (πρόθεση είναι να μην ακυρωθεί κανένα εξ αυτών) που είναι σε εξέλιξη και έχουν ανάδοχο. Τα υπόλοιπα πηγαίνουν στον κοινό κορβανά για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊού, που προβλέπονται πολύ μεγάλες.
Η ανατροπή του ΕΣΠΑ στη χώρα μας γίνεται στο πλαίσιο της απόφασης της Κομισιόν για τροποποίηση των κανονισμών και για μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων, ώστε αυτά να αξιοποιηθούν ως το ανάχωμα στις οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι το συνολικό ποσό που μπορεί να συγκεντρώσει για να διαθέσει αμέσως μετά το τέλος της υγειονομικής κρίσης στην αγορά είναι 8 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα αξιοποιηθούν σε δράσεις που συμφωνούν αυτή την περίοδο κυβέρνηση και Αυτοδιοίκηση.
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ
Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις έργων ΕΣΠΑ που έχουν ήδη εγκριθεί, αλλά ο δικαιούχος διστάζει να υπογράψει την αποδοχή της έγκρισης, επειδή σκέπτεται την απότοκη της υγειονομικής κρίσης οικονομική δυσκολία. Εδώ, προτιμητέο είναι να γίνει άμεσα η αποδοχή της έγκρισης και να ολοκληρωθεί η δημόσια σύμβαση, προκειμένου να μη χαθεί η συγκεκριμένη χρηματοδότηση / επιδότηση.
Και η αποδοχή της έγκρισης του προγράμματος (συμβασιοποίηση) δε γεννά περαιτέρω υποχρεώσεις από μόνη της. Εάν το έργο δεν προχωρήσει κατά το χρονοδιάγραμμα της απόφασης έγκρισης (συνήθως 36 μήνες), ο δικαιούχος δεν έχει καμία υποχρέωση. Υποχρέωση υφίσταται μόνο στην περίπτωση που το έργο ξεκίνησε και ο δικαιούχος έλαβε μέρος της επιδότησης, οπότε, εάν δεν ολοκληρωθεί, υποχρεούται σε επιστροφή της ληφθείσας επιδότησης.
ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟ ΕΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ;
Τα παραπάνω ισχύουν για πρόσφατες εγκρίσεις προγραμμάτων που «έτρεξαν» (προκηρύχθηκαν) στο παρελθόν και έχουν εκδοθεί αυτό το διάστημα, έπειτα από συμπληρωματικές αποφάσεις των Διαχειριστικών Αρχών, κυρίως λόγω προηγούμενης αύξησης του προϋπολογισμού τους ή λόγω παραίτησης δικαιούχων που είχαν αρχικά εγκριθεί. Π.χ. συμπληρωματικές εγκρίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος «ενίσχυση νέων τουριστικών επιχειρήσεων» που είχε προκηρυχθεί το 2018.
Τι γίνεται, όμως, με τα προγράμματα που προκηρύχθηκαν το 2018 & 2019 και δεν έχουν ακόμα εκδοθεί κατάλογοι επιτυχόντων και, άρα, δεν έχουν κιόλας συμβασιοποιηθεί; Π.χ. αναμένεται κατάλογος επιτυχόντων στα προγράμματα «LEADER» που έκλεισαν στο τέλος καλοκαιριού του 2019 ή το πρόγραμμα «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο – Εστίαση – Εκπαίδευση» που έχει εκδώσει επιμέρους (για κάποιες Περιφέρειες) καταλόγους επιτυχόντων;
Σε επικοινωνία μας με τις αρμόδιες Διαχειριστικές Αρχές δεν καταφέραμε να λάβουμε μια σαφή απάντηση, καθώς όπως αντιλαμβανόμαστε, η όποια διαδικασία αναμόρφωσης / τροποποίησης του ΕΣΠΑ βρίσκεται σε επιτελικό επίπεδο και οι τελικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμα, με αποτέλεσμα να μην έχουν φθάσει και στις Διαχειριστικές Αρχές.
LEADER
Όσον αφορά στο δημοφιλές αγροτουριστικό πρόγραμμα LEADER, του οποίου η προκήρυξη έληξε στο τέλος του περασμένου καλοκαιριού, οι αναπτυξιακές εταιρείες – αντένες του αρμόδιου υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δηλώνουν ότι δεν έχουν ακόμα καμία σχετική πληροφόρηση που να ανατρέπει τα μέχρι σήμερα δεδομένα και ότι μέχρι το τέλος του Απριλίου –πράγμα για το οποίο εργάζονται πυρετωδώς αυτό διάστημα- αναμένεται να βγουν οι προσωρινοί κατάλογοι δικαιούχων (επιτυχόντων – εγκεκριμένων έργων).
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός /Οικονομολόγος
