Η Σύνοδος Κορυφής Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων στο Ζάγκρεμπ, 6 Μαΐου 2020, θα συγκεντρώσει τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων από κράτη μέλη της Ε.Ε. και τους ηγέτες από τους έξι εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων: Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Σερβία, Μαυροβούνιο, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και Κοσσυφοπέδιο.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, θα προεδρεύει της συνεδρίασης. Θα εκπροσωπήσει την Ε.Ε. μαζί με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen. Θα συμμετάσχουν, επίσης, ο Josep Borrell, Ύπατος Εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, ο David Sassoli, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας.
Το αντικείμενο της συνάντησης είναι η στήριξη από την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19 και η πρόταση για ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Από τις 29/4/20 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε περισσότερα από 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ χρηματοδοτικής στήριξης της Ε.Ε. που κινητοποιήθηκαν από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προς όφελος των πολιτών των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό το πακέτο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της άμεσης υγείας και των ανθρωπιστικών αναγκών που προκύπτουν από την πανδημία COVID-19, καθώς και βοήθεια για την κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δήλωσε: «Έχουμε μια ειδική ευθύνη να βοηθήσουμε σε αυτήν την πανδημία τους εταίρους μας στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς το μέλλον τους βρίσκεται σαφώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ε.Ε. κινητοποιεί ένα σημαντικό χρηματοδοτικό πακέτο, επιβεβαιώνοντας την ισχυρή αλληλεγγύη.
Η υποστήριξη της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού εκφράζεται με ένα πακέτο οικονομικής στήριξης της Ε.Ε. άνω των 3,3 δισεκατομμυρίων ευρώ και περιλαμβάνει ανακατανομές από το Μέσο Προενταξιακής Βοήθειας, ύψους 38 εκατομμυρίων ευρώ άμεσης στήριξης, στον τομέα της υγείας, ιδίως μέσω της παροχής βασικών προμηθειών για τη διάσωση ζωών, όπως εξοπλισμός ατομικής προστασίας, μάσκες και αναπνευστήρες, 389 εκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη των αναγκών κοινωνικής και οικονομικής ανάκαμψης και ένα πακέτο οικονομικής επανενεργοποίησης 455 εκατομμυρίων ευρώ, σε στενή συνεργασία με τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Περιλαμβάνει, επίσης, μια πρόταση για 750 εκ. ευρώ της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής και πακέτο 1,7 δισ. ευρώ βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Η Ε.Ε. παρέχει, επίσης, άμεση ανθρωπιστική βοήθεια σε ευάλωτους πρόσφυγες και μετανάστες ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ και 8 εκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση των πιεζόμενων αναγκών σε στρατόπεδα μεταναστών σε ολόκληρη την περιοχή.
Ως αποτέλεσμα της επιδημίας του κορωνοϊού, τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν επίσης ενεργοποιήσει το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης (UCPM) και έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνουν βοήθεια μέσω παράδοσης εξοπλισμού και επαναπατρισμού πολιτών.
Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τα Δυτικά Βαλκάνια ως προνομιούχους εταίρους, παρέχοντάς τους πρόσβαση σε πολλές πρωτοβουλίες και μέσα που προορίζονται για κράτη μέλη της Ε.Ε. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, από κοινού προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού, εξαίρεση της περιοχής από το καθεστώς αδειών εξαγωγής της Ε.Ε. για εξοπλισμό ατομικής προστασίας, διασφάλιση της ταχείας ροής των βασικών αγαθών στα χερσαία σύνορα μέσω «πράσινων λωρίδων». Και η προμήθεια υλικού δοκιμής από την Ε.Ε. για να εξασφαλιστεί η ορθή λειτουργία των δοκιμών κορωνοϊού στα Δυτικά Βαλκάνια. Η περιοχή συνδέεται, επίσης, με το έργο των σχετικών φορέων υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αργότερα μέσα στο έτος θα παρουσιάσει ένα οικονομικό και επενδυτικό σχέδιο για την περιοχή, για να προωθήσει τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη, να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη και να υποστηρίξει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να προχωρήσει στην πορεία της Ε.Ε.
Θα περιλαμβάνει, επίσης, ένα σημαντικό πακέτο επενδύσεων για την περιοχή. Για την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή πρότεινε συνολικό κονδύλιο για το προενταξιακό μέσο III 14,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων το μερίδιο του λέοντος προορίζεται για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επανεκκίνηση και τον εκσυγχρονισμό των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων.
Για την αντιμετώπιση θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων, η ανάκαμψη από την τρέχουσα κρίση θα λειτουργήσει μόνο εάν οι εταίροι συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στις μεταρρυθμιστικές τους δεσμεύσεις και να παράγουν απτά αποτελέσματα στην εφαρμογή τους. Αυτό είναι, επίσης, κλειδί για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής τους προοπτικής. Εκτός από τις συνεχιζόμενες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αυτό απαιτεί μεγαλύτερη εστίαση στο κράτος δικαίου, τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και της δημόσιας διοίκησης.
Διεθνής εκδήλωση δέσμευσης για συλλογή κονδυλίων: Coronavirus Global Response
Ανακούφιση εξέφρασε η πρόεδρος της Κομισιόν von der Leyen σχετικά με τα αποτελέσματα της διεθνούς εκδήλωσης δέσμευσης «Coronavirus Global Response», και στη δήλωσή της μεταξύ άλλων τονίζει: Ο κόσμος έδειξε εξαιρετική ενότητα για το κοινό καλό. Και η Ευρώπη έχει συμβάλει σημαντικά. Πήραμε σήμερα 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ (υπερβαίνει τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Από αυτά τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, η «ομάδα Ευρώπη» – δηλαδή η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της – συνεισέφερε περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Και τελειώνει τη δήλωσή της, λέγοντας «αυτός θα είναι ένας μακρύς παγκόσμιος αγώνας και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει την ευθύνη».
Του Γιώργου Μαρκατάτου
