Τα μηνύματα από τους επιστήμονες της χώρας είναι ενθαρρυντικά. Οι προσπάθειες των συμπολιτών μας να περιοριστούν εντός των «τεσσάρων τοίχων» φαίνεται να κερδίζουν τη μάχη κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού.
Τι συμβαίνει, όμως, με τη μάχη για την ενδοοικογενειακή και ψυχική μας ισορροπία;
Οι οικογενειακές σχέσεις στο σύνολό τους, οι σχέσεις του ζευγαριού, οι σχέσεις γονέων – παιδιών, οι σχέσεις των αδελφών, σήμερα βιώνουν μια πρωτόγνωρη κρίση… Είτε με τη μορφή της κοινωνικής απομόνωσης που μας στερεί τη συναναστροφή με αγαπημένα μας πρόσωπα, είτε με τη μορφή του εγκλεισμού που μας επιβάλλει την εκτενή συναναστροφή με ανθρώπους με τους οποίους μοιραζόμαστε μια στενή σχέση.
Ξαφνικά οι περισσότεροι άνθρωποι κλήθηκαν να εγκαταλείψουν υποχρεωτικά τις δουλειές τους και να μείνουν στο σπίτι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον καθέναν από εμάς. Το άγχος ενισχύθηκε, ο χρόνος φαντάζει άπλετος και η διάθεση για λειτουργικές ασχολίες άρχισε να στερεύει.
“Είναι ευκαιρία να αξιοποιήσουμε το χρόνο εποικοδομητικά με τα παιδιά μας και το σπίτι μας…” προτείνει η αρθρογραφία… Πρόταση η οποία πολλές φορές γεννά περισσότερο άγχος, αφού πολλοί είναι εκείνοι που δεν έχουν την ψυχική ηρεμία και δύναμη να το πράξουν όπως “πρέπει”.
Και σαν να μη φθάνει όλο αυτό, ξεκίνησαν με έντονο ρυθμό σε πολλά σπίτια οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις. Σε κάποιους “τυχερούς” συνανθρώπους μας, που δόθηκε η “άδεια” να συνεχίσουν τις εργασίες τους, αυτοί δεν είχαν τόσο χρόνο για σκέψεις άγχους και τσακωμούς. Οι υπόλοιποι “λιγότερο τυχεροί” παρέμειναν στο σπίτι σε απόσταση αναπνοής με όλα τα μέλη της οικογένειάς τους. Μια πραγματικά πρωτόγνωρη κατάσταση για τους περισσότερους. Ωστόσο, η τόσο στενή επαφή δεν μπορεί να διαταράξει ολιστικά τις ενδοοικογενειακές σχέσεις σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα της επιστήμης της Ψυχολογίας.
Οι σχέσεις που πλήττονται σοβαρά, είτε είναι σχέσεις συζύγων είτε σχέσεις γονέων – παιδιών, ήδη αντιμετώπιζαν σημαντικές δυσκολίες. Απλά τώρα ήρθαν αντιμέτωποι με τα προβλήματα που τόσο καιρό απέφευγαν, καλύπτοντάς τα με τις εκτενείς ώρες εργασίας, την πολύωρη απασχόληση των παιδιών εκτός σπιτιού, τις κοινωνικές εξόδους, τις παράλληλες σχέσεις…
Είναι, άλλωστε, συνήθης τακτική κάτι που μας ταλαιπωρεί συναισθηματικά να το αφήνουμε στην άκρη, γιατί δε νιώθουμε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε. Επιπλέον, το αίσθημα του φόβου που προκαλεί μια πανδημία, πολύ συχνά εκφράζεται μεταμορφωμένο σε θυμό, κάνοντας την επικοινωνία να φαντάζει ακόμα πιο δύσκολη. Πρόσφατες έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο φέρουν υψηλά ποσοστά διαζυγίων, ενδοοικογενειακών εντάσεων και ψυχικών διαταραχών. Είναι καιρός να παλέψουμε για την ψυχική μας υγεία ο καθένας με προσωπική ευθύνη και προσπάθεια. Μόνο όταν έρθουμε αντιμέτωποι με τον εαυτό μας και διαχειριστούμε τις ατομικές μας δυσκολίες μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση επικοινωνίας στις σχέσεις.
Οι άνθρωποι δίπλα μας έχουν ανάγκη την προσωπική τους ηρεμία, αλλά και την ομαλή επικοινωνία μαζί μας. Κάθε μέλος της οικογένειας αξίζει τον προσωπικό του χώρο και χρόνο, αλλά και το χρόνο συνεργασίας με τα υπόλοιπα μέλη. Μόνο έτσι μπορεί να διατηρηθεί η βασική ισορροπία στην ανθρώπινη συμβίωση και να βγούμε όρθιοι απέναντι στον «κορωνοϊό της ψυχικής μας υγείας».
Όταν οι προσωπικές εντάσεις εκτονώνονται συνεχώς στους δικούς μας ανθρώπους, τότε έχουμε χάσει το δρόμο της ισορροπίας και οδεύουμε σε δύσβατα μονοπάτια επικοινωνίας και ψυχικών διαταραχών.
Τη στιγμή που τα ενδοοικογενειακά τραύματα, οι νευρικοί κλονισμοί των υπερβολικά κουρασμένων μανάδων και η νευρικότητα των παιδιών/εφήβων θα είναι εκτός ελέγχου, τότε θα είναι πολύ δύσκολο να ισορροπήσουμε την ελληνική οικογένεια.
Οι αγώνες εναντίον του κορωνοϊού σίγουρα θα κερδηθούν, διότι παρόλο που ο κορωνοϊός έχει ισχυρά κύτταρα, η επιστήμη έχει πολλαπλά εργαλεία στη διάθεσή της να βάλει σε εφαρμογή για να αντεπεξέλθει. Σε πλήρη αντίθεση με τον άνθρωπο, καθώς όταν νοσήσει η ψυχή του, η θεραπεία δεν είναι και τόσο δεδομένη.
Εύχομαι σε όλους τους συνανθρώπους μου δύναμη και καθαρή σκέψη…
Γράφει η Σωτηρία Τακτικού, Msc Κλινική ΨυχολόγοςΠαιδοψυχολόγος
