Προβληματικές σχέσεις μιας οικογένειας που «κοιμούνταν» ή «είχαν επαναπαυθεί στην καθημερινότητα» είναι πλέον γεγονός, καθώς τις ανέδειξε αυτός ο ενάμισης μήνας υποχρεωτικού εγκλεισμού στο σπίτι λόγω κορωνοϊού.
Η επόμενη μέρα δε θα είναι διαφορετική μόνο σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις και την οικονομία, αλλά και για τις εν λόγω σχέσεις. Και σύμφωνα με μαρτυρίες, προβλήματα «δεν ξεπετάχτηκαν» μόνο ανάμεσα σε ζευγάρια, αλλά γενικότερα στο οικογενειακό περιβάλλον και περισσότερο μεταξύ γονιών με παιδιά ή μεταξύ αδελφών.
Τρεις δικηγόροι της Καλαμάτας μεταφέρουν στο «Θάρρος» την άποψή τους, όπως τη βίωσαν αυτή την περίοδο, με ανθρώπους και οικογένειες που έφτασαν στα όριά τους και κάποιους που τα ξεπέρασαν.
Από μιαν άλλη πλευρά, εκείνη της κλινικής ψυχολόγου, η κα Σωτηρία Τακτικού μάς εξηγεί το όλο φαινόμενο.
Θεοφανώ Πεντέα: «Οι εκρήξεις εξ αίματος είναι χειρότερες από αυτές μεταξύ συζύγων»
Η δικηγόρος Θεοφανώ Πεντέα σημείωσε πως όλη αυτή την περίοδο δέχτηκε πάρα πολλά τηλεφωνήματα από οικογένειες που δεν άντεξαν την πίεση της υποχρεωτικής παραμονής στο σπίτι. Κατέγραψε αρκετά προβλήματα σε ζευγάρια και, μάλιστα, μεγάλης ηλικίας, όχι τόσο νεαρά.
«Δυστυχώς, “σκοτώνεται” ο κόσμος μέσα στα σπίτια. Και μιλάμε για ζευγάρια που είναι 20 και 30 χρόνια μαζί. Δέχομαι τηλεφωνήματα κάθε ημέρα. Τρομερές εκρήξεις. Το αν κάποιοι τις προθέσεις περί διαζυγίου τις κάνουν πραγματικότητα, θα το δούμε με την επιστροφή στην κανονικότητα. Τώρα είναι η περίοδος που έχει γίνει ο χειρότερος συνδυασμός. Οικονομικά προβλήματα και αναγκαστική 24ωρη συμβίωση με έναν άνθρωπο με τον οποίο μπορεί να υπήρχαν προβλήματα, αλλά λόγω της καθημερινότητας πολλοί τα έθαβαν και δεν τα άφηναν να ξεπηδήσουν. Κλείσθηκαν στα σπίτια άνθρωποι απολυμένοι, μακροχρόνιοι άνεργοι, που τώρα έρχονται αντιμέτωποι και με τις προσωπικές τους σχέσεις.
Δεν είναι, όμως, μόνο τα προβλήματα στα ζευγάρια. Η βία είναι στις οικογένειες, όχι μόνο στα ζευγάρια. Αντιμετωπίζουμε βία και από τα δύο φύλα, βία στα παιδιά ή από τα παιδιά στους γονείς. Είναι μια πολύπλευρη βία. Καμιά φορά το θύμα που δε θεραπεύεται, γίνεται θύτης μετά. Η αλήθεια είναι ότι εδώ και ενάμιση μήνα τα πράγματα έχουν εκτραχυνθεί σε κάποιες οικογένειες. Πολλοί συνεχίζουν να μένουν στο οικογενειακό περιβάλλον (σύντροφος, παιδιά ή αδέλφια), γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή κι εκεί η βία αυξάνεται. Έχουμε οικογένειες που είχαν προβλήματα, αλλά τα κάλυπταν» είπε, μεταξύ άλλων, η κα Πεντέα.
Παράλληλα, σημείωσε ότι τον τελευταίο καιρό έχει αναπτυχθεί κι ένα άλλο επίπεδο ενδοοικογενειακής βίας, μεταξύ αδελφών. «Παλιότερα, πριν από την οικονομική κρίση, οι Έλληνες σεβόμασταν αδέλφια και γονείς. Τώρα αυτό που βλέπω, δεν το έχω ξαναδεί. Μεγάλος πόλεμος μεταξύ αδελφών και το υπόβαθρο είναι περισσότερο οικονομικό. Παιδιά που έχουν μείνει άνεργα και ξαναγυρίζουν στο σπίτι των γονιών, όπου όμως μπορεί να υπάρχει ήδη ένα παιδί που έμενε με τους γονείς. Εκεί σχεδόν πάντα ξεκινούν προβλήματα. Υπάρχει ανθρωποφαγία μέσα στο ίδιο σπίτι. Έχουμε ξυλοδαρμούς. Και δυστυχώς διαπιστώνω ότι οι εκρήξεις εξ αίματος είναι χειρότερες από αυτές μεταξύ συζύγων. Η γραμμή του αίματος δίνει μεγάλες εκρήξεις», υπογράμμισε η κα Πεντέα.
Καταλήγοντας τόνισε ότι στα ζευγάρια η οικονομική εξάρτηση μπορεί να κάνει κάποιους να υποχωρήσουν από μια απόφαση διαζυγίου, όμως για όποιον δεν έχει τέτοιες εξαρτήσεις, η περίοδος που διανύσαμε ήταν ένα μεγάλο crash test.
Επίσης, σημείωσε ότι στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας συμπεριλαμβάνει την κακοποίηση ζώων που μπορεί να έχει μια οικογένεια. «Αυτός που κακοποιεί ένα ζώο, κάνει πρόβα για τον άνθρωπο. Και εν κατακλείδι, τρομάζω τι θα γίνει όταν αντιληφθούμε ότι τελείωσαν τα χρήματα και τα τρόφιμα που μαζέψαμε από τα σούπερ μάρκετ. Αυτή την ώρα μηδέν, τι θα γίνει;», αναρωτήθηκε η κα Πεντέα.
Δέσποινα Τσιλιβαράκη: «Στις έντονες καταστάσεις αναδεικνύονται οι συμβατικές σχέσεις»
Αύξηση των οικογενειακών εντάσεων παρατήρησε αυτή την περίοδο και η δικηγόρος Δέσποινα Τσιλιβαράκη. Δεν έχει καταγράψει, βέβαια, πραγματικές προθέσεις για να κινηθούν νομικές διαδικασίες διαζυγίου μεταξύ ζευγαριών, ενώ πιστεύει πως όλοι θα δώσουν μια ευκαιρία στο σύντροφό τους για να δουν πώς θα είναι τα πράγματα με την επιστροφή στην κανονικότητα.
Την περίοδο του εγκλεισμού παρατηρήθηκε, όπως είπε, μιαν αδυναμία γονέων να επικοινωνήσουν με παιδιά που την επιμέλεια είχε ο άλλος γονιός. «Εντάσεις και γκρίνιες δημιουργήθηκαν πολλές. Τους περισσότερους συγκρατεί το οικονομικό για να πάρουν ακραίες αποφάσεις και περιμένουν να δουν τι θα φέρει η επόμενη μέρα. Πάντα υπάρχουν οικογενειακές κρίσεις, αλλά στις έντονες καταστάσεις αναδεικνύονται οι συμβατικές σχέσεις. Με τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν αυτή την περίοδο αρκετοί είναι αυτοί που κατάλαβαν ότι από ανάγκη ανέχονται ο ένας τον άλλον. Σε πολλές περιπτώσεις ανακινούνται και παλιές καταστάσεις, τις οποίες “ξεχνούσαν» λόγω καθημερινότητας ή ανάγκης.
Σε μια συμβατική σχέση, αν ο ένας έμεινε χωρίς δουλειά και το οικονομικό ήταν ο συνδετικός κρίκος, τώρα σπάει», κατέληξε η κα Τσιλιβαράκη, επισημαίνοντας ότι τέτοιες εντάσεις καταγράφονται και από τα δύο φύλα.
Ανδρέας Λαζαρακόπουλος: «Έχει αυξηθεί η λεκτική και η ψυχολογική βία»
Μετά το άνοιγμα των δικαστηρίων, όπου θα μπορούν να γίνουν νομικές διαδικασίες, θα φανεί πόσα ζευγάρια έχουν πραγματική πρόθεση να προχωρήσουν σε ένα διαζύγιο, όπως τόνισε ο δικηγόρος Ανδρέας Λαζαρακόπουλος. «Ξέρουμε από αυτά που ακούμε ότι η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί αυτή την περίοδο. Και δεν έχουμε μόνο τη σωματική, αλλά έχει αυξηθεί η λεκτική και η ψυχολογική βία. Χειρότερη βία είναι η λεκτική και η ψυχολογική και εκεί τα πράγματα είναι δραματικά.
Πιστεύω ότι τα χειρότερα θα έρθουν σιγά σιγά με την “έξοδο”, γιατί πολλοί κάνουν και υπομονή. Ανέχονται ο ένας τον άλλον, αλλά με την πρώτη έξοδο στην “κανονικότητα”, θα σπάσει αυτή η υπομονή και θα υπάρξει αρχικά μια έκρηξη και μετά μια κάμψη. Άτομα που έμειναν μαζί και άντεξαν, θα τα ξαναβρούν ακόμα κι αν είχαν απομακρυνθεί. Βέβαια, υπάρχει και η άλλη πλευρά, όπου ο εγκλεισμός έδωσε την ευκαιρία σε κάποια ζευγάρια να τα ξαναβρούν», σημείωσε ο κ. Λαζαρακόπουλος.
Επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας για τις οικογενειακές σχέσεις πιστεύει ότι είναι οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας: «Η Ελλάδα τα πήγε καλά στον τομέα της υγείας. Δεν ξέρω πώς θα τα πάει στο θέμα της οικονομίας. Η οικονομία είναι εύθραυστη, βγαίνοντας από μια δεκαετή κρίση και μονόπατη, καθώς έχουν πληγεί βασικοί τομείς όπως το λιανεμπόριο, η εστίαση και ο τουρισμός. Το αν θα υπάρχει μεροκάματο την επόμενη ημέρα, είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στις οικογενειακές σχέσεις. Μια γυναίκα, αν δεχόταν βία και δεν μπορέσει τώρα να γυρίσει στη δουλειά της, πώς θα φύγει από το σπίτι να γλιτώσει; Αν δε δούμε πώς θα είναι η οικονομία, δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Αν μέσα στο καλοκαίρι έχουμε άλλο ένα lockdown, τι θα γίνει; Κάποιοι διαχωρίζουν την οικονομία από το επόμενο βήμα και από την όλη κατάσταση. Αυτό είναι μεγάλο λάθος».
Της Βίκυς Βετουλάκη
