Χρήματα… υπάρχουν, όμως, αυτό που χρειάζεται ακόμα είναι, επιτέλους, μια πραγματική μετα-πολιτική και… τράπεζες.
Η εποχή μ.Κ. (μετα Κορωνοϊό) θα είναι πολύ διαφορετική από την π.Κ. εποχή:
•Διαρκεί σήμερα και θα εξακολουθήσει η συζήτηση για το εάν η επιδημική κρίση σημαίνει ή όχι και το τέλος της παγκοσμιοποίησης. Οι χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν εμπλακεί ήδη σε ένα διάλογο που αφορά στην ετοιμότητά τους έναντι της επόμενης πανδημίας. Σ’ αυτό το διάλογο, όμως, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι σημείο ισχύος και όχι οπωσδήποτε αδυναμίας, ότι οι άνθρωποι μπορούν εύκολα να διασχίζουν σύνορα και ότι η παραγωγή είναι κατανεμημένη σε ολόκληρο τον κόσμο. Καμία χώρα δεν είναι ισχυρή μόνη της, ιδίως εν όψει παγκόσμιων απειλών, όπως μια πανδημία.
•Η κρατική επισιτιστική αυτονομία – αυτάρκεια, πάντως, είτε… κερδίσει είτε όχι η παγκοσμιοποίηση, θα είναι το επίκεντρο της μετα-πολιτικής.
•Η (επαν)εθνικοποίηση πολιτικών θα είναι ο βασικός προβληματισμός, ο βαθμός θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, ακόμα και από μια νέα πανδημία. Ο βαθμός της αναγκαίας εθνικοποίησης θα καταστεί το νέο… αφήγημα των πολιτικών κομμάτων.
Στην μ.Κ. εποχή είναι ηλίου φαεινότερον ότι η μετα-πολιτική πρέπει να απαντήσει, επιτέλους, σε κρίσιμα ερωτήματα – ζητήματα:
-Ποια μεικτή οικονομία θέλουμε (ξανά – μανά), ποιος πρέπει να είναι ο βαθμός κρατικού παρεμβατισμού; Ποια είναι, επιτέλους, τα δημόσια (αδιαίρετα) αγαθά που πρέπει να παράγει και να παρέχει η κρατική μηχανή (πόσο κρατικό σύστημα υγείας, πόση κρατική επιχειρηματικότητα σε επίπεδο κρίσιμων κοινωνικο-οικονομικών υποδομών κ.τ.λ.);
-Ποια οικονομική ανάπτυξη θέλουμε; Πόσο και ποιο επανασχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται και η κρατική αυτάρκεια – αυτονομία (ο κορωνοϊός έφθασε τα πράγματα σχεδόν σε κρατικό… χουλιγκανισμό για την επίτευξη της εθνικής επάρκειας σε μέσα καταπολέμησης της πανδημίας και έκανε τα κράτη να φοβηθούν ότι μπορεί τα κλειστά σύνορα να σημάνουν απαγόρευση εξαγωγών επισιτιστικά κρίσιμων προϊόντων και συνακόλουθη εκδήλωση επιπλέον επισιτιστικής κρίσης);
-Πώς θα χρησιμοποιηθούν, επιτέλους, προς αυτή την κατεύθυνση οι εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι, βάσει ενός εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου, εγκαταλείποντας το αμαρτωλό παλαιό μοντέλο της «ψηφοθηρικής κατανάλωσης», που βλαστήμησε όσο τίποτα την ευρωπαϊκή συνδρομή που, όμως, συνεχίζουμε να παρακαλάμε «γονυπετείς» και κρίνεται αναγκαία;
-Πώς «θα σηκωθούν» οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας όπως τις λένε… καλοπιάνοντας), που είχαν «καταματώσει» την τελευταία μνημονιακή δεκαετία και αποτελειώθηκαν από την επιδημική κρίση; Με ποια χρηματοδοτικά εργαλεία, με ποιες μοχλεύσεις πόρων, με ποιες… τράπεζες; Η «ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας» έχει… κάνει επίκυψη, έχει καμπουριάσει για τα καλά, χρωστάει… Δεν μπορεί να περάσει ούτε έξω από τράπεζα…
Από την άλλη μεριά… χρήματα υπάρχουν, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς βλέποντας μόνο τα προγράμματα και τα νούμερα:
•Το ΕΣΠΑ 2014 – 2020 «τρέχει» για τα καλά να προλάβει να απορροφήσει, χρηματοδοτώντας εν πολλοίς και την επιδημική κρίση…
•Ο Αναπτυξιακός Νόμος «τρέχει» με χίλια και με τρία υποπρογράμματα – καθεστώτα «ανοιχτά»…
•Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιλαμβανόμενη το σκοπό ύπαρξής της (λέτε;) λέει θα ρίξει με… μπαζούκας την οικονομική ρευστότητα…
Άρα τι; Λεφτά υπάρχουν; Ναι, υπάρχουν, αλλά ακόμα δεν υπάρχει αναπτυξιακό όραμα, αναπτυξιακό συμβόλαιο – πρόγραμμα και τα… λεφτά δε φθάνουν όπως πρέπει στη… ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Αυτό θα είναι το «πολιτικό στοίχημα» της μ.Κ. εποχής. Αυτός είναι ο στίβος του πολιτικού – κομματικού ανταγωνισμού. Αυτό θα είναι το ζητούμενο της λαϊκής ψήφου στις επόμενες πολλές εκλογές!
Τώρα θα πει κανείς, είναι εύκολη αυτή η νέα αναπτυξιακή πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε… τραυματισμένοι για τα καλά; Είναι εύκολη η πολιτική – κυβερνητική – κομματική απάντηση;
Όχι! Αλλά δεν υπάρχει και άλλος δρόμος! Παρά μόνο να τα καταφέρουμε αυτή τη φορά!
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/Οικονομολόγος
